Dây chuyền sản xuất thép tại một nhà máy tại TP HCM.
Hiệp hội thép Việt Nam (VSA) vừa có văn bản gửi Bộ Tài nguyên Môi trường kiến nghị, các cơ quan nhà nước tiếp tục xem xét gia hạn và cấp mới giấy phép nhập khẩu sắt thép vụn đảm bảo điều kiện môi trường làm nguyên liệu sản xuất.
Hiệp hội đánh giá, sản xuất thép từ sắt thép vụn là công nghệ thân thiện với môi trường vì sử dụng nguồn nguyên liệu tái tạo để sản xuất ra sản phẩm với năng lượng tiêu thụ và phát thải khí nhà kính chỉ bằng 1/5 so với sản xuất từ nguồn nguyên liệu quặng sắt.
Theo VSA, sản xuất thép từ phế liệu còn tiết kiệm được tài nguyên đảm, bảo phát triển bền vững, nhất là khi trữ lượng quặng sắt của thế giới được dự báo chỉ đáp ứng cho sản xuất trong vòng 70 năm nữa.
Gần đây, Trung Quốc cũng đang tái cấu trúc lại ngành công nghiệp thép, trong đó khuyến khích sản xuất bằng công nghệ lò điện dùng nguyên liệu sắt thép vụn. Các nước đang phát triển (Mỹ, EU...) đang sử dụng công nghệ này với tỷ lệ cao.
Trong khi đó, VSA cho biết, tại Việt Nam, do nguồn cung cấp sắt thép vụn gom ở trong nước chỉ đạt gần 40% nhu cầu nên các doanh nghiệp phải sử dụng 60% nguyên liệu sắt thép vụn nhập khẩu để đáp ứng đủ cho sản xuất.
Theo thống kê của Hiệp hội, 5 năm gần đây, Việt Nam nhập khẩu khoảng hơn 18 triệu tấn thép vụn.
Thế giới hiện có hai loại nguyên liệu chính để sản xuất thép là quặng sắt và sắt thép vụn.
Năm 2017, thế giới đã sử dụng hơn 2 tỷ tấn quặng sắt và khoảng 650 triệu tấn thép phế liệu để sản xuất gần 1,7 tỷ triệu tấn thép.
Sắt thép vụn được coi là nguồn nguyên liệu dồi dào và dự báo tăng khoảng 1 tỷ tấn vào năm 2030 và tăng thêm 1,3 tỷ tấn đến năm 2050.
Căn cứ vào năng lực sản xuất của các nhà máy, Hiệp hội dự báo, Việt Nam cần khoảng 31,6 triệu tấn sắt thép vụn giai đoạn 2018 – 2020, trong đó nhập khẩu chiếm gần 19 triệu tấn.
Hiệp hội đề nghị, xây dựng và ban hành các chế tài xử lý nghiêm đối với các đơn vị nhập khẩu sắt thép vụn vi phạm quy định, gây tác động không tốt với môi trường, ảnh hưởng đến các doanh nghiệp làm ăn chân chính.
Ngoài ra, VSA cho rằng, cần áp dụng hình quản lý rủi ro để phân luồng các doanh nghiệp để tạo điều kiện các doanh nghiệp sử dụng sắt thép vụn nhập khẩu có đủ nguyên liệu thường xuyên, ổn định phục vụ sản xuất thép.
Đầu tháng 6, Thủ tướng đã yêu cầu các bộ, ngành liên quan phối hợp để rà soát, siết chặt hoạt động nhập khẩu phế liệu trước nguy cơ Việt Nam có thể trở thành điểm đến của các loại rác thải, phế liệu sau khi Trung Quốc ngừng nhập khẩu.
Trong khi đó, Cơ quan Hải quan cho biết, hoạt động nhập khẩu, mua bán phế liệu ở có chiều hướng gia tăng mạnh, có nguy cơ gây ô nhiễm, ảnh hưởng đến môi trường sống sau khi Trung Quốc cấm nhập khẩu 24 loại phế liệu.
Theo thống kê của Tổng cục Hải quan, 6 tháng đầu năm 2018, Việt Nam đã nhập về 2,6 triệu tấn sắt thép phế liệu, với 72 doanh nghiệp tham gia nhập khẩu mặt hàng này. Ba quốc gia xuất khẩu sắt thép phế liệu nhiều nhất vào Việt Nam là Nhật, Mỹ, Hong Kong.
