“Tấc đất, tấc vàng” để cỏ mọc
TP.HCM được biết đến là nơi “tấc đất, tấc vàng”, khu vực trung tâm rất khan hiếm quỹ đất, song vẫn còn nhiều khu đất đã được quy hoạch hoặc đang làm thủ tục triển khai đầu tư dự án, nhưng đang để cỏ mọc vì vướng thủ tục pháp lý. Theo số liệu từ Hiệp hội Bất động sản TP.HCM (HoREA), trên địa bàn Thành phố hiện có khoảng 143 dự án đang gặp vướng mắc pháp lý khiến các chủ đầu tư và người mua nhà tại những dự án này rất khó khăn, bức xúc.
Sau 12 năm được chấp thuận chủ trương đầu tư và 7 năm kể từ ngày chủ đầu tư thực hiện chuyển nhượng nền đất với khách hàng, đến nay, Dự án Lotus Residence (quận 7) vẫn chưa thể triển khai dù hạ tầng đã hoàn thiện. Ông Dương Tuấn Tú, Tổng giám đốc Công ty cổ phần Đầu tư Anh Tuấn - chủ đầu tư dự án cho biết, có 2 vấn đề đang bị chồng chéo khiến thời gian thực hiện thủ tục pháp lý của Dự án kéo dài.
Cụ thể, Sở Tài nguyên và Môi trường đang triển khai các thủ tục để doanh nghiệp nộp tiền sử dụng đất thì dừng lại do thời gian thực hiện dự án đã hết và yêu cầu chủ đầu tư làm thủ tục gia hạn thực hiện Dự án. Khi chủ đầu tư làm thủ tục xin gia hạn thời gian thực hiện Dự án, thì phía Sở Xây dựng lại yêu cầu phải thực hiện nghĩa vụ tài chính (đóng tiền sử dụng đất).
Lúc này, mọi việc rơi vào vòng luẩn quẩn kiểu “con gà hay quả trứng có trước”. Sở Xây dựng đề nghị Sở Tài nguyên và Môi trường hướng dẫn và tính tiền sử dụng đất, nhưng bên này lại đề nghị Sở Xây dựng kiến nghị Thành phố gia hạn thực hiện dự án thì mới tính tiền sử dụng đất.
“Chỉ vì những vướng mắc liên quan đến thủ tục hành chính mà Dự án phải nằm bất động nhiều năm nay, những lô đất trị giá tiền tỷ chỉ để cho cỏ mọc. Trong khi đó, để thực hiện Dự án, chủ đầu tư phải đi vay mượn khắp nơi, nay không được xây dựng thì sao sống nổi. Vẫn biết là giá đất tại TP.HCM mỗi năm một tăng, nhưng giá cao bao nhiêu thì cũng phải có con số cụ thể để doanh nghiệp cân đối. Đằng này, doanh nghiệp xin được nộp tiền mà cũng không được”, ông Tú chia sẻ.
Trong hoàn cảnh tương tự, hơn 10 năm qua, Dự án Chung cư nhà ở xã hội Nam Lý tại số 91A - Đỗ Xuân Hợp (TP. Thủ Đức) của Công ty cổ phần Địa ốc Thảo Điền cũng chưa thể triển khai được chỉ vì còn thiếu thủ tục giao đất.
Trong khi đó, với Dự án Nhà ở xã hội Lê Thành Tân Kiên (giai đoạn II) của Công ty Lê Thành, theo đồ án quy hoạch phân khu tỷ lệ 1/2.000 khu trung tâm và dân cư khu vực phía Tây TP.HCM, vị trí khu đất thuộc quy hoạch đất thương mại dịch vụ. Tuy nhiên, đến nay, Dự án chưa được điều chỉnh quy hoạch cục bộ, vì Sở Kế hoạch và Đầu tư trả lời là, theo Luật Đầu tư mới, chỉ khi dự án phù hợp quy hoạch mới trình UBND Thành phố chấp thuận đầu tư.
Cần sớm được tháo gỡ
Phát biểu tại Diễn đàn Kinh tế Việt Nam lần thứ 5 mới đây, ông Lê Hoàng Châu, Chủ tịch HoREA nhấn mạnh, thị trường bất động sản đang gặp rất nhiều khó khăn. Tuy nhiên, vướng mắc lớn nhất chính là pháp lý, nếu không có giải pháp xử lý kịp thời và hiệu quả, thì thị trường bất động sản có thể trượt vào suy thoái, khủng hoảng và có thể kéo theo suy thoái, khủng hoảng kinh tế, tác động bất lợi đến mục tiêu giữ vững ổn định kinh tế vĩ mô, an sinh xã hội.
Nhằm khơi thông thị trường bất động sản, các doanh nghiệp kiến nghị Chính phủ khẩn trương xem xét ban hành Dự thảo Nghị định sửa đổi, bổ sung một số điều của các nghị định thuộc lĩnh vực quản lý nhà nước của Bộ Xây dựng và Dự thảo Nghị định sửa đổi, bổ sung một số điều của các nghị định hướng dẫn thi hành Luật Đất đai để tháo gỡ ngay một số khó khăn, vướng mắc cụ thể của các dự án bất động sản, đô thị, nhà ở.
Việc khơi thông dòng vốn tín dụng và trái phiếu doanh nghiệp là biện pháp thực sự cần thiết để cứu thanh khoản thị trường, giúp doanh nghiệp vượt qua khó khăn. Tuy nhiên, đây chỉ là sự hỗ trợ trước mắt, còn giải pháp căn cơ, mang tính bền vững, giúp doanh nghiệp duy trì nguồn lực, sớm vực dậy trong bối cảnh khó khăn hiện nay vẫn là khơi thông thủ tục pháp lý dự án.
TS. Sử Ngọc Khương, Giám đốc cấp cao Bộ phận Tư vấn đầu Tư Savills Việt Nam cũng cho rằng, thị trường bất động sản đã đối mặt với khó khăn về mặt pháp lý trong nhiều năm qua. Do đó, để thị trường có thể phục hồi mạnh mẽ trở lại, cần có hỗ trợ về pháp lý trong việc phát triển dự án cho các doanh nghiệp.
