Làn sóng siết chặt quản lý
Ủy ban Dịch vụ Tài chính Hàn Quốc (FSC) công bố thông tin về việc chặn các ứng dụng vào ngày 11/4, với báo cáo chính thức được công khai ngày 14/4. Các sàn giao dịch này bị cấm vì chưa đăng ký hoạt động tại Hàn Quốc, vi phạm quy định pháp luật địa phương.
Biện pháp này tiếp nối việc chặn 17 ứng dụng trên Google Play Store vào tháng 3, phản ánh nỗ lực toàn diện của Chính phủ Hàn Quốc nhằm kiểm soát các sàn giao dịch chưa tuân thủ. FSC cảnh báo rằng "các hoạt động kinh doanh không được báo cáo là vấn đề trừng phạt hình sự", với hình phạt có thể lên đến 5 năm tù và phạt tiền 50 triệu won (khoảng 35.200 USD). Báo cáo cũng nêu rõ, cơ quan Phân tích Thông tin Tài chính (FIU) sẽ tiếp tục thúc đẩy việc chặn các ứng dụng và trang web internet của các nhà điều hành như vậy nhằm ngăn chặn rửa tiền và thiệt hại cho người dùng.
 |
17 sàn giao dịch mã hóa bị cấm tại Google Play Hàn Quốc. |
Động thái siết chặt này diễn ra trong bối cảnh thị trường tiền mã hóa tại Hàn Quốc đang đạt đến "điểm bão hòa". Tính đến ngày 31/3/2025, người dùng sàn giao dịch tiền mã hóa ở quốc gia này đã vượt 16 triệu - chiếm hơn 30% dân số. Các chuyên gia dự đoán con số này có thể vượt 20 triệu vào cuối năm 2025, khẳng định vị thế của Hàn Quốc như "quốc gia của các nhà giao dịch tiền mã hóa". Trung bình mỗi người sở hữu khoảng 35,1 triệu won (24.000 USD) dưới dạng tiền mã hóa.
Đáng chú ý, hơn 20% viên chức nhà nước Hàn Quốc nắm giữ tiền mã hóa, với tổng giá trị lên đến 9,8 triệu USD (tính đến 27/3/2025), bao gồm nhiều loại tài sản số phổ biến như Bitcoin, Ether, XRP và Dogecoin.
Tạo nền tảng cho thị trường lành mạnh
Từ năm 2021, Hàn Quốc đã thực hiện Đạo luật Báo cáo và Sử dụng Thông tin Giao dịch Tài chính Cụ thể (hay Đạo luật về Giao dịch Tài chính Đặc biệt), yêu cầu tất cả nhà cung cấp dịch vụ tài sản ảo (VASPs) phải đăng ký với FIU.
Để được cấp phép hoạt động hợp pháp tại Hàn Quốc, các sàn giao dịch tiền mã hóa cần đáp ứng nhiều tiêu chuẩn nghiêm ngặt, bao gồm đăng ký chính thức với FIU, thiết lập quan hệ ngân hàng thực tế với một ngân hàng Hàn Quốc cho phép giao dịch bằng tên thật, đạt chứng nhận bảo mật thông tin (ISMS) từ Cơ quan An ninh Internet Hàn Quốc, thực hiện quy trình KYC/AML, phân tách tài sản khách hàng khỏi tài sản công ty, và duy trì dự trữ vốn tối thiểu.
Cách tiếp cận này bắt nguồn từ những bài học đắt giá trong quá khứ. Hàn Quốc từng chứng kiến nhiều vụ lừa đảo và sụp đổ của các sàn giao dịch, như vụ sụp đổ của Terraform Labs năm 2022 với dự án Terra/Luna gây thiệt hại hàng tỷ USD. Trước đó, vụ hack vào Bithumb năm 2019 và vụ phá sản Coinbin cũng khiến nhà đầu tư mất hàng triệu USD.
Theo báo cáo của Cơ quan Giám sát Tài chính Hàn Quốc (FSS) công bố tháng 2/2025, giá trị giao dịch tiền mã hóa hàng ngày đôi khi vượt qua cả thị trường chứng khoán truyền thống, gây lo ngại về tác động tiềm tàng đến ổn định tài chính quốc gia nếu thị trường này không được kiểm soát đúng mức.
Tác động đến thị trường
Các sàn giao dịch lớn như KuCoin và MEXC, đối tượng bị ảnh hưởng trực tiếp bởi lệnh cấm, hiện đứng trước lựa chọn khó khăn. Bắt buộc phải tuân thủ quy định nghiêm ngặt của Hàn Quốc hoặc từ bỏ thị trường tiềm năng này. Trước đó vào năm 2021, sàn giao dịch Binance đã phải rút khỏi thị trường này do không đáp ứng được các yêu cầu đăng ký.
Song, hành động siết chặt quản lý từ cơ quan chức năng đã giúp các sàn giao dịch nội địa đã đăng ký như Upbit, Bithumb, Coinone và Korbit được hưởng lợi và tăng thị phần chiếm lĩnh trong nước. Theo số liệu từ Ủy ban Giao dịch Công bằng Hàn Quốc, đến cuối năm 2024, Upbit chiếm khoảng 80% thị phần, tiếp theo là Bithumb với khoảng 10%, còn lại thuộc về Coinone và Korbit. Mặc dù vậy, sự tập trung thị trường này dẫn đến lo ngại về cạnh tranh không lành mạnh, một hệ quả không mong muốn của chính sách quản lý chặt chẽ.
Cách tiếp cận của Hàn Quốc cung cấp nhiều bài học quý giá cho các quốc gia khác về việc cân bằng đổi mới và quản lý. Nghiên cứu của Viện Nghiên cứu Kinh tế Hàn Quốc (tháng 1/2025) cho thấy, khung quản lý này đã góp phần giảm 73% các vụ lừa đảo liên quan đến tiền mã hóa so với giai đoạn trước. Tuy nhiên, cùng nghiên cứu cũng chỉ ra rằng nó đã hạn chế đáng kể khả năng cạnh tranh quốc tế của các công ty blockchain trong nước do chi phí tuân thủ cao.
Khi thị trường tiền mã hóa tiếp tục phát triển, Hàn Quốc nhiều khả năng sẽ tiếp tục điều chỉnh khung quản lý của mình. Theo tiết lộ từ một quan chức cấp cao của FSC (ngày 5/4/2025), nước này đang xem xét mở rộng khuôn khổ pháp lý sang lĩnh vực tài chính phi tập trung (DeFi), đồng thời tăng cường hợp tác quốc tế. Vào tháng 3/2025, FSC đã ký kết biên bản ghi nhớ với SEC (Hoa Kỳ) và FSA (Nhật Bản) về chia sẻ thông tin và hợp tác điều tra vi phạm liên quan đến tiền mã hóa xuyên biên giới.
