Không khó để tìm ra nguyên nhân của tình trạng ì ạch trong việc xây nhà xã hội, nhà giá rẻ. Một DN từng là chủ đầu tư một công trình nhà giá rẻ cho công nhân thẳng thắn phân tích: “Kinh doanh thì phải đặt lợi nhuận lên đầu. Xây nhà giá rẻ nói thẳng ra lợi nhuận không đáng kể, mà như thế, làm sao đủ hấp dẫn để bỏ vốn đầu tư. Đầu tư xây một khu chung cư cao cấp rồi bán để thu về siêu lợi nhuận, và xây nhà xã hội chỉ với 5-6% lợi nhuận thì DN sẽ chọn cái nào đây?”.
Quả thực, lợi nhuận thấp là lý do chính để việc xây dựng nhà ở giá rẻ có tiến độ “rùa”, dù suốt những năm qua Nhà nước đã có khá nhiều ưu đãi như hỗ trợ đền bù giải phóng mặt bằng, hỗ trợ kinh phí xây dựng hạ tầng ngoài hàng rào, cho phép chủ đầu tư bán một phần trong khu nhà…
TS Vũ Đình Ánh, Phó Viện trưởng Viện Nghiên cứu khoa học thị trường giá cả (Bộ Tài chính) cho biết: Giá thành xây dựng nhà chung cư theo mô hình xã hội chỉ khoảng 2-2,5 triệu đồng/m2, trong khi đó, chi phí để xây dựng chắc chắn không thấp hơn con số đó. Mặt khác, việc quản lý chưa chặt chẽ đã khiến cho nhiều DN đối phó để thu lợi nhuận bằng cách lợi dụng xây nhà giá rẻ nhưng thực tế lại xây nhà giá cao để hưởng ưu đãi. Điều này khiến cho nhà giá rẻ đã ít lại càng ít hơn.
Thực tế cho thấy, một trong những biện pháp quan trọng để có thể kéo giá nhà đất xuống là phải tăng được nguồn cung loại nhà giá rẻ cho người có thu nhập thấp.
Theo ông Nguyễn Trọng Ninh, Phó Cục trưởng Cục Quản lý nhà (Bộ Xây dựng), trong thời gian tới việc xây nhà giá rẻ sẽ được khởi động trở lại và được tập trung đầu tư để tăng thêm nguồn cung cho thị trường nhà ở đang quá nóng. Một tín hiệu đáng mừng nữa là năm nay, Vinaconex JSC đã khởi công một loạt dự án nhà ở cho người thu nhập thấp và áp dụng một số công nghệ hiện đại giúp giảm giá thành như 3D-panel. Cần có một sự đầu tư đích đáng thì nhà giá rẻ mới thực sự đến được với những người có nhu cầu.
