Thứ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Đức Chi
Theo tờ trình dự án Nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội về mức thuế bảo vệ môi trường đối với xăng, dầu, mỡ nhờn trong năm 2026 được Thứ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Đức Chi trình bày, năm 2026, mức thuế bảo vệ môi trường (BVMT) đối với xăng, dầu, mỡ nhờn sẽ được áp dụng như mức hiện hành (theo quy định tại Nghị quyết số 60/2024/UBTVQH15 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội (trừ nhiên liệu bay).
Cụ thể, thuế BVMT với xăng, trừ etanol: 2.000 đồng/lít; dầu diesel, dầu mazut, dầu nhờn: 1.000 đồng/lít; mỡ nhờn: 1.000 đồng/kg; dầu hỏa: 600 đồng/lít; nhiên liệu bay: 1.500 đồng/lít (giảm 1.500 đồng/lít so với mức thuế quy định tại Nghị quyết số 579/2018/UBTVQH14 và tăng 500 đồng/lít so với mức thuế quy định tại Nghị quyết số 60/2024/UBTVQH15).
Từ ngày 01/01/2027, mức thuế BVMT đối với xăng, dầu, mỡ nhờn thực hiện theo Nghị quyết số 579/2018/UBTVQH14 của UBTVQH cụ thể: Xăng, trừ etanol là 4.000 đồng/lít; nhiên liệu bay là 3.000 đồng/lít; dầu diesel, dầu mazut, dầu nhờn là 2.000 đồng/lít; dầu hỏa là 1.000 đồng/lít; mỡ nhờn là 2.000 đồng/kg.
Theo Nghị quyết số 579/2018/UBTVQH14 ngày 26/9/2018 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, mức thuế BVMT với xăng, dầu, mỡ nhờn là: Xăng 4.000 đồng/lít; nhiên liệu bay: 3.000 đồng/lít; dầu diesel, dầu mazut, dầu nhờn: 2.000 đồng/lít; dầu hỏa: 1.000 đồng/lít (mức trần là 2.000 đồng/lít); mỡ nhờn: 2.000 đồng/kg.
Trong giai đoạn 2022-2025, giá xăng dầu quốc tế và trong nước có nhiều biến động ảnh hưởng đến hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp và đời sống người dân, cộng với nền kinh tế bị ảnh hưởng bởi dịch Covid 19 nên Chính phủ đã trình Quốc hội ban hành các nghị quyết giảm thuế bảo vệ môi trường với xăng dầu, mỡ nhờn.
Chính sách giảm thuế bảo vệ môi trường với xăng dầu, mỡ nhờn trong giai đoạn này đã góp phần kiểm soát lạm phát, ổn định kinh tế vĩ mô, giảm chi phí đầu vào cho doanh nghiệp, giúp người dân và doanh nghiệp phục hồi sau đại dịch Covid 19...
Tuy nhiên, khi chính sách giảm thuế này hết hiệu lực vào cuối năm nay, thuế bảo vệ môi trường sẽ quay trở lại theo mức của Nghị quyết 579/2018/UBTVQH14, dẫn tới nguy cơ tăng mạnh giá xăng dầu, từ đó gây ảnh hưởng tới lạm phát. Do đó, việc ban hành Nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội về mức thuế bảo vệ môi trường đối với xăng, dầu, mỡ nhờn trong năm 2026 theo hướng giữ nguyên như năm 2025 là rất cần thiết.
Tại Phiên họp thứ 50 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội (UBTVQH) sáng nay (17/10), 100% thành viên của Ủy ban Thường vụ đã nhất trí với dự thảo Nghị quyết.
Riêng đối với nhiên liệu bay, trong giai đoạn năm 2020 - 2025, mức thuế BVMT đối với nhiên liệu bay đã được giảm 30% từ ngày 01/8/2020 đến hết ngày 31/12/2021; giảm 50% kể từ ngày 01/01/2022 đến hết ngày 10/7/2022; giảm về bằng mức sàn trong Biểu khung thuế từ ngày 11/7/2022 đến hết ngày 31/12/2025.
Qua đánh giá cho thấy, việc thực hiện chính sách giảm thuế BVMT đối với nhiên liệu bay trong thời gian qua đã đem lại hiệu ứng tích cực, giúp giảm chi phí nhiên liệu đầu vào cho ngành hàng không nói chung và doanh nghiệp vận tải hàng không nói riêng, góp phần giúp các doanh nghiệp vận tải hàng không vượt qua khủng hoảng do dịch Covid-19 và suy thoái kinh tế. So với nhiều ngành sản xuất khác, bên cạnh việc hưởng lợi từ chính sách giảm thuế BVMT đối với nhiên liệu bay, ngành hàng không còn được hưởng thêm một số chính sách hỗ trợ về thuế, phí, lệ phí chung, ví dụ, như chính sách giảm 2% mức thuế suất thuế giá trị gia tăng; chính sách gia hạn thời hạn nộp thuế (thuế giá trị gia tăng, thuế thu nhập doanh nghiệp...), gia hạn tiền thuê đất hay chính sách miễn giảm một số khoản phí, lệ phí.
Trong bối cảnh thị trường hàng không Việt Nam về cơ bản đã phục hồi, để tiếp tục hỗ trợ doanh nghiệp trong ngành hàng không, đồng thời vẫn đảm bảo công bằng giữa các ngành vận tải khác như vận tải đường sắt, vận tải đường bộ, đề nghị quy định mức thuế BVMT là 1.500/lít (giảm 50% so với mức thuế BVMT quy định tại Nghị quyết số 579/2018/UBTVQH14, tương tự mức giảm thuế BVMT của xăng, dầu diesel, dầu mazut, dầu nhờn, mỡ nhờn).
Theo tính toán của Bộ Tài chính, việc ban hành Nghị quyết trên, dự kiến số thu thuế BVMT giảm so với mức thuế thực hiện theo Nghị quyết số 579/2018/UBTVQH14 khoảng 41.388 tỷ đồng và tổng thu NSNN (bao gồm cả phần giảm thuế giá trị gia tăng) giảm khoảng 44.699 tỷ đồng.
Báo cáo thẩm tra, đa số ý kiến của Ủy ban Kinh tế và Tài chính tán thành mức thuế BVMT đối với xăng, dầu, mỡ nhờn như đề xuất của Chính phủ. Tuy nhiên, đề nghị Chính phủ có giải pháp tăng cường quản lý thu, chống thất thu, chuyển giá, trốn thuế, đồng thời kiểm soát chặt chẽ các khoản chi để đảm bảo cân đối ngân sách nhà nước.
