Nếu phát hành thành công, đây là lần đầu tiên TPCP bằng ngoại tệ được giao dịch. Vậy khó khăn lớn nhất đối với HASTC khi triển khai là gì, thưa ông?
Đây là thử thách thì đúng hơn là khó khăn. Trên hệ thống công nghệ cũ của HASTC không có giao dịch TPCP bằng ngoại tệ. Do đó, chúng tôi phải xây dựng phương án thay đổi cho phù hợp. Thay vì yết giá bằng VND sẽ là USD, giao dịch sẽ thực hiện theo phương thức thỏa thuận, mà không áp dụng phương thức khớp lệnh. Thực tế cho thấy, ngay cả với TPCP bằng đồng nội tệ thì giao dịch thỏa thuận cũng chiếm đến trên 99%. Phối hợp với Trung tâm Lưu ký chứng khoán, chúng tôi dự kiến áp dụng hình thức thanh toán trực tiếp với thời gian T+1. Tất cả yếu tố kỹ thuật cần chuẩn bị, HASTC đã sẵn sàng theo tiến độ do Bộ Tài chính yêu cầu.
Các thành viên thị trường quan tâm đến giao dịch TPCP bằng ngoại tệ, thưa ông?
Ngay sau khi có quyết định của Thủ tướng Chính phủ, các cơ quan liên quan đã tích cực triển khai thực hiện phát hành TPCP bằng ngoại tệ. Về phía HASTC, với chức năng tổ chức giao dịch trái phiếu, ngay trong khi bắt tay xây dựng hệ thống đã thông báo cho các thành viên về việc triển khai giao dịch TPCP bằng ngoại tệ. Có thể nói, do đã triển khai giao dịch từ xa, nên việc kết nối giao dịch TPCP bằng ngoại tệ với các CTCK không quá khó khăn. Hiện có 45 CTCK đăng ký tham gia trong tổng số khoảng 90 CTCK thành viên của chúng tôi.
Đến thời điểm này, HASTC đã chạy thử hệ thống nội bộ. Trong tuần này, Trung tâm sẽ cài đặt và chạy hệ thống đến các thành viên. Đây là lần đầu tiên HASTC thực hiện giao dịch TPCP bằng ngoại tệ, nên trong quá trình triển khai, vướng ở đâu sẽ gỡ đến đó. Tuy nhiên, chúng tôi sẽ tiến hành một cách thận trọng để không ảnh hưởng đến hệ thống giao dịch TPCP hiện tại và không ảnh hưởng nhiều đến CTCK thành viên. Tôi cho rằng, số CTCK tham gia sẽ còn tăng lên khi các CTCK khác nhìn thấy lợi ích từ giao dịch TPCP bằng ngoại tệ.
Với kinh nghiệm của mình, ông dự đoán thế nào về tính thanh khoản của TPCP bằng ngoại tệ?
Qua thăm dò trên thị trường, chúng tôi được biết, nhiều NĐT tổ chức mong muốn được tham gia. Hiện có những NĐT nắm giữ USD nhưng chưa muốn giải ngân vào chứng khoán do thị trường chưa phục hồi mạnh mẽ. Việc gửi VND có lãi suất cao hơn USD, nhưng do e ngại về việc biến động tỷ giá USD/VND nên không chuyển sang VND gửi tiết kiệm. Do đó, việc Chính phủ huy động vốn TPCP bằng USD là cơ hội để NĐT có thể tìm kiếm mức lãi suất mong muốn, trong khi không phải lo lắng về tỷ giá.
Về tính thanh khoản, tôi cho rằng, hoàn toàn phụ thuộc vào cung - cầu USD của các thành viên giao dịch. Tuy nhiên, với việc tham gia tích cực của NĐT trong và ngoài nước thì có cơ sở hy vọng thị trường sẽ giao dịch tốt, tạo điều kiện để Chính phủ có thể huy động thêm qua kênh này. Về phía Trung tâm, HASTC sẽ cố gắng vận hành thị trường thật tốt nhằm tạo thuận tiện nhất cho NĐT giao dịch.
Đối với các thành viên thị trường, ông lưu ý họ điều gì khi thực hiện giao dịch TPCP bằng ngoại tệ?
Do chức năng hệ thống giao dịch không có nhiều khác biệt so với hệ thống hiện tại, nên theo tôi, chỉ có 3 vấn đề các thành viên cần lưu ý. Một là, khi nhập lệnh cần tránh nhầm lẫn giữa 100.000 VND và 100 USD (đơn vị yết giá của hệ thống giao dịch nội tệ và ngoại tệ). Hai là, việc thanh toán thực hiện trực tiếp, chứ không phải là bù trừ đa phương với phương thức giao dịch thỏa thuận. Ba là, cần thận trọng khi nhập lệnh về khối lượng và giá. Trên thực tế, vì giao dịch TPCP thường có ít lệnh và mỗi lệnh có giá trị cao, nên các công ty cần thận trọng khi thực hiện.
Xin ông cho biết tiến độ triển khai của thị trường trái phiếu chuyên biệt. Việc giao dịch TPCP bằng ngoại tệ có ảnh hưởng như thế nào đến hệ thống này?
Việc xây dựng thị trường trái phiếu chuyên biệt nhằm tách biệt giao dịch trái phiếu khỏi hệ thống giao dịch cổ phiếu. Sau khi chạy thử nội bộ và trong phạm vi hẹp, sang tháng 4/2009, chúng tôi sẽ chạy thử với 30 thành viên, bao gồm các ngân hàng thương mại và CTCK đã đăng ký tham gia thử nghiệm. Trước mắt, trong tháng 3, chúng tôi sẽ đào tạo 60 nhân viên giao dịch thuộc các đơn vị kể trên. Sau khi chạy thử lần cuối vào tháng 4, chúng tôi sẽ báo cáo UBCK, Bộ Tài chính về kết quả xây dựng hệ thống để quyết định thời điểm đưa vào giao dịch. Về hàng hóa tương đối dồi dào, còn vấn đề số lượng trái phiếu quá nhiều cũng cần thời gian để xử lý. Cơ sở pháp lý đã có theo Quyết định 46 của Bộ Tài chính và tới đây chúng tôi sẽ hướng dẫn cụ thể hơn.
Như đã nói ở trên, trước đây do chưa có chủ trương giao dịch TPCP bằng ngoại tệ, nên khi xây dựng hệ thống TPCP cũng không có chức năng cho giao dịch này. Vì thế, trong quá trình chạy thử hệ thống của thị trường TPCP, chúng tôi sẽ sửa đổi, bổ sung. Nếu trước đây xây dựng thị trường mất vài năm thì hiện nay, chúng tôi rút ngắn hơn rất nhiều. Điều này có được do hệ thống công nghệ của HASTC đã được đầu tư tốt, đồng bộ, có thể chỉnh sửa một cách linh hoạt.