Có thể nói với các giao dịch thuật toán đã mang lại lợi ích tối đa cho các nhà tài chính, bởi lẽ với khả năng phân tích và xử lý dữ liệu ở tốc độ rất cao (mili giây/nano giây), các thuật toán cho phép giao dịch với một khối lượng rất lớn, giảm thiểu chênh lệch giá giữa các khu vực thị trường, cho phép tất toán nhanh các vị thế trong ngày..., qua đó làm gia tăng lợi nhuận cho những người sử dụng.
Tuy nhiên, mặt trái của các giao dịch này ở chỗ do các giao dịch diễn ra quá nhanh, với khối lượng giao dịch rất lớn, sau đó được tất toán vị thế về bằng không, tạo ra những giao dịch ảo trên thị trường đánh lừa xu thế, đặc biệt là các giao dịch đối với hợp đồng tương lai (future) gây tác động mạnh đến giá và khối lượng giao dịch trên thị trường cơ sở.
Sự kiện xảy ra trên TTCK Mỹ năm 2010 khi chỉ số Dow Jones trong một ngày mất 998,5 điểm (tương đương 9,2%) do các quỹ đầu tư sử dụng thuật toán để bán tháo các hợp đồng tương lai và giao dịch cổ phiếu trái ngược thái quá trong thời gian ngắn, khiến cho TTCK suy giảm mạnh và nhanh.
Sau sự kiện trên, Uỷ ban Chứng khoán và giao dịch Hoa Kỳ (SEC) và Tổ chức quốc tế các UBCK (IOSCO) đã ra các khuyến cáo và cơ chế nhằm kiểm soát các rủi ro và giám sát các giao dịch thuật toán.
Tại Việt Nam, các giao dịch thuật toán bước đầu đã được một số công ty chứng khoán mua phần mềm giao dịch nước ngoài đưa vào sử dụng, tạo ra hiệu ứng giao dịch với khối lượng lớn, xử lý nhanh, đặc biệt là các giao dịch chênh lệch giá (arbitrage) gây nên bất bình đẳng trong các giao dịch giữa nhà đầu tư cá nhân, nhà đầu tư tổ chức là các định chế tài chính chuyên nghiệp.
Trong khi đó, khung pháp lý thể chế lại chưa có các quy định cho giao dịch thuật toán, giao dịch tần suất cao phải được chấp thuận từ cơ quan quản lý và những quy định về hạn chế khối lượng, loại chứng khoán được giao dịch và ứng phó khi thị trường có những biến động lớn. Từ đó, gây khó khăn cho cơ quan quản lý trong việc quản lý, giám sát nhằm ngăn ngừa các hành vi thao túng, đảm bảo an toàn, công khai và minh bạch cho thị trường.
Vậy giao dịch thuật toán (AT) hoặc mức độ phức tạp hơn là giao dịch tần suất cao (HFT) là gì?
Giao dịch thuật toán được đưa vào áp dụng từ những năm cuối thế kỷ 20, khi SEC cho phép các giao dịch điện tử thực hiện vào năm 1998 tại SGDCK New York.
Có thể hiểu đơn giản rằng đây là các giao dịch ứng dụng của công nghệ thông tin cho phép các giao dịch được thực hiện bởi các robot tự động mà không cần sự tham gia của con người. Các máy tính được cài đặt chương trình theo các công thức toán học phức tạp để đưa ra các quyết định mua, bán hoàn toàn tự động.
Vì vậy, có thể nói, đặc trưng của các giao dịch thuật toán đó là sử dụng công nghệ hiện đại, tinh vi để theo đuổi một số các chiến lược đầu tư khác nhau như tạo lập thị trường hoặc kinh doanh chênh lệch giá.
Giao dịch được sử dụng thông qua các công cụ định lượng, các thuật toán trong quy trình ra quyết định từ phân tích dữ liệu thị trường, triển khai các chiến lược giao dịch, cho đến quyết định thực hiện đầu tư và xử lý tự động các vấn đề phát sinh xảy ra (tất toán, đóng vị thế).
Những nhà đầu tư đang háo hức duyệt qua thuật toán được tạo sẵn, còn được gọi là chuyên gia cố vấn (EA), trên nền tảng MetaTrader 4 và 5, để áp dụng, tùy chỉnh hoặc đang xây dựng thuật toán của riêng họ.
Một số nhà môi giới trên thế giới đã cung cấp các cố vấn chuyên gia về MACD trên cả nền tảng giao dịch MetaTrader 4 và 5 cho PC, đồng thời cho phép các nhà giao dịch có cơ hội cài đặt EA của riêng họ trực tiếp trên các nền tảng. Hơn nữa, các nhà giao dịch có thể xây dựng EA của riêng họ.
Ngoài ra, còn có dịch vụ VPS (Virtual Private Server - Máy chủ riêng ảo) cho các khách hàng đáp ứng các tiêu chí nhất định, cho phép khách hàng hưởng lợi từ khả năng ổn định tăng cường nhờ môi trường giao dịch nhanh và bảo mật được máy chủ cung cấp.
Máy chủ cung cấp kết nối Internet liên tục và không gián đoạn, bảo vệ khách hàng khỏi nhiều vấn đề có thể phát sinh trong giao dịch, như cúp điện và các vấn đề kết nối.
Hiện nay, có rất nhiều thuật toán giao dịch mã nguồn mở được cung cấp miễn phí trên các nền tảng giao dịch. Các thuật toán này hoạt động theo một chiến lược cụ thể, được mô tả rõ ràng để các nhà giao dịch thuật toán sao chép và sử dụng, với tùy chọn thay đổi các thông số chính.
Thuật toán càng phức tạp thì càng có nhiều cài đặt cho nhà giao dịch, như một nguyên tắc chung. Ngoài ra, tính hợp lệ của chiến lược giao dịch hoặc thuật toán có thể được kiểm tra lại trên dữ liệu lịch sử trên các nền tảng giao dịch để xem nó sẽ sinh lợi như thế nào trong vài tháng hoặc thậm chí nhiều năm trước đây.
