Mức trần cho vay dự kiến giảm về 40% giá trị tài sản đảm bảo
Theo dự thảo nội dung sửa đổi Quyết định 87 ngày 25/1/2017 của Ủy ban Chứng khoán Nhà nước về việc ban hành Quy chế hướng dẫn giao dịch ký quỹ chứng khoán, trần cho vay ký quỹ sẽ giảm về mức 40% giá trị tài sản đảm bảo, thay vì mức 50% như hiện nay. Nguồn tin từ Ủy ban Chứng khoán Nhà nước cho biết, các công ty chứng khoán sẽ có 3 ngày để đóng góp ý kiến về dự kiến thay đổi này (ngày gửi lấy ý kiến là 15/1/2018).
“Ủy ban Chứng khoán Nhà nước sẽ thực hiện báo cáo, trình Bộ Tài chính về dự kiến thay đổi này. Nếu mọi việc thuận lợi thì có thể sẽ ban hành và áp dụng kể từ đầu tháng 2/2018. Trong trường hợp chậm hơn, Ủy ban Chứng khoán sẽ cố gắng ban hành trước kỳ nghỉ Tết âm lịch”, nguồn tin nói.
Năm 2017, thị trường chứng khoán đã tăng trưởng rất ấn tượng, với sự tham gia của nhiều mã chứng khoán mới và không ít mã chứng khoán đã tăng giá tới 100%, thậm chí hơn. Tuy nhiên, dòng tiền không rải đều vào tất cả các mã chứng khoán, mà tập trung ở một số mã có vốn hóa lớn và thanh khoản.
Điều này đã tạo nên những lo ngại nhất định, khi nguy cơ vỡ bong bóng ở một số mã có thể xảy ra, trong khi rất nhiều mã chứng khoán khác, dù không được hưởng lợi, hoặc được hưởng lợi rất nhỏ từ diễn biến thị trường trong giai đoạn vừa qua, có thể bị tác động xấu khi các mã lớn quay đầu giảm giá.
Chính vì vậy, việc giảm trần cho vay chứng khoán được coi là một trong những động thái của cơ quan quản lý nhằm điều tiết dòng vốn vay vào thị trường chứng khoán. Đây là lần thứ 3, UBCK cân nhắc thay đổi dòng margin.
Trước đó, tháng 8/2011, Quyết định 637/QĐ-BTC hướng dẫn về giao dịch ký quỹ được ban hành với tỷ lệ ký quỹ ban đầu là 60%, tương đương mức trần cho vay tối đa 40% giá trị danh mục. Đến tháng 2/2013, sau một thời gian hoạt động giao dịch ký quỹ được vận hành trôi chảy và với mục tiêu hỗ trợ thị trường, trần cho vay đã nâng lên mức 50% giá trị danh mục.
Thị trường chứng khoán sẽ ảnh hưởng ra sao?
Câu hỏi tất cả mọi người quan tâm là, với việc giảm trần cho vay về mức 40% giá trị danh mục, liệu thị trường có bị tác động?
Thống kê của Báo Đầu tư Chứng khoán cho thấy, trong nhóm 10 công ty chứng khoán có thị phần môi giới lớn, trừ 2 công ty không công bố rộng rãi tỷ lệ cho vay, 8 công ty còn lại đều có mức cho vay khá linh hoạt.
Tại Công ty cổ phần Chứng khoán Sài Gòn (SSI), hiện tại, Công ty đang có 60 mã chứng khoán cho vay kịch trần, với tỷ lệ ký quỹ 50% giá trị danh mục. Với Công ty cổ phần Chứng khoán TP.HCM (HSC), 65 trên 170 mã chứng khoán đang cho vay ở tỷ lệ này.
Tại Công ty Chứng khoán Bản Việt (VCSC), chỉ có 25 mã được áp dụng tỷ lệ cho vay này. Tại ACBS là 38 mã, VNDirect, FPTS lần lượt là 60 và 85 mã. Hai công ty chứng khoán có nhiều mã chứng khoán cho vay tỷ lệ 50% nhất là MBS và BSC, tương ứng 105 và 158 mã.
Mức cho vay phổ thông đang được áp dụng là 30, 40% giá trị danh mục. Ở những mã có thanh khoản thấp hơn hoặc tăng giá đột biến trong ngắn hạn, mức cho vay thậm chí chỉ còn 10, 20% giá trị danh mục.
Như vậy, nếu điều chỉnh trần cho vay giao dịch ký quỹ, mức ảnh hưởng sẽ đến với các mã đang trong diện được vay kịch trần 50%. Thống kê cho thấy, nhóm bị ảnh hưởng nhiều nhất có thể là các cổ phiếu thuộc VN30, do nhóm này đang được hầu hết các công ty chứng khoán cho vay với tỷ lệ ký quỹ 50%.
Dự thảo mới không điều chỉnh tổng nguồn vốn dành cho giao dịch ký quỹ (không vượt quá 200% vốn chủ sở hữu của công ty chứng khoán), nên tổng nguồn tiền cho vay vào thị trường chứng khoán không bị sụt giảm.
Bên cạnh đó, đến thời điểm này, chưa có thông tin về việc thay đổi tỷ lệ ký quỹ duy trì (hiện đang áp dụng ở mức 30%). Việc chưa thay đổi tỷ lệ này sẽ giúp nhà đầu tư không bị tăng áp lực bổ sung tài sản hoặc bán giải chấp khi quy định mới có hiệu lực.
