Quặng sắt là một trong những mặt hàng khai thác có hiệu suất kém nhất trong năm nay do bị ảnh hưởng nặng nề bởi cuộc khủng hoảng trên thị trường bất động sản Trung Quốc. Giá quặng sắt đã giảm tới 36% từ đầu năm đến nay.
Một số công ty khai thác lớn nhất thế giới phụ thuộc vào kim loại này để có được một phần lớn lợi nhuận. Đối với công ty khai thác lớn nhất thế giới BHP Group và công ty khai thác lớn thứ hai thế giới Rio Tinto, quặng sắt đóng góp lần lượt 64% và 70% lợi nhuận trong nửa đầu năm nay.
Các công ty khai thác lớn này có chi phí khai thác thấp hơn nhiều so với các công ty nhỏ hơn, nghĩa là các hoạt động khai thác quặng sắt khổng lồ của họ vẫn tiếp tục sinh lời ngay cả khi giá quặng sắt giảm. Tuy nhiên, họ có thể không còn là công ty kiếm tiền lớn trong tương lai như trước đây.
Sự suy thoái này là một đòn giáng vào thời điểm các công ty khai thác đang tăng chi tiêu cho các dự án và mua lại đồng và một số kim loại khác, bao gồm cả lithium sau nhiều năm kìm hãm các khoản đầu tư lớn. Những kim loại này dự kiến sẽ có nhu cầu tăng mạnh khi ngày càng có nhiều tiền được rót vào năng lượng tái tạo, xe điện và lưới điện.
Ngành khai thác cần phải liên tục tài trợ và xây dựng các dự án khai thác đồng mới nếu thế giới muốn đạt được mục tiêu hạn chế nhiệt độ tăng ở mức gần 1,5 độ C.
Trong số các kim loại mà các công ty khai thác, quặng sắt là một trong những kim loại dễ bị ảnh hưởng nhất do suy thoái ở Trung Quốc. Ngành bất động sản của nước này là nguồn hấp thụ thép hàng đầu.
Dữ liệu nhà ở của Trung Quốc cho thấy ngành này vẫn trong tình trạng kém khả quan, mặc dù chính phủ đã tăng cường hỗ trợ cho thị trường bất động sản trong những tháng gần đây. Do đó, nhiều nhà máy thép ở đó đang thua lỗ.
Nhà phân tích Ewa Manthey của ING cho biết: "Ngành công nghiệp thép của Trung Quốc đã lên tiếng cảnh báo về tình hình khó khăn có thể trở nên như thế nào". Vào tháng 8, Tập đoàn thép China Baowu Steel Group đã cảnh báo rằng tình hình ngành thép đang phải đối mặt còn tồi tệ hơn so với các đợt suy thoái trước đây trong thế kỷ này và đợt suy thoái này có thể kéo dài và khó khăn hơn so với dự kiến trước đây.
Nhà phân tích Vivek Dhar của Ngân hàng Commonwealth Bank of Australia cho biết, lượng quặng sắt nhập khẩu của Trung Quốc đã giảm 5% trong tháng 8 so với cùng kỳ năm trước và là đợt giảm đầu tiên kể từ tháng 11/2022, phản ánh tình trạng nhu cầu thép ảm đạm ở Trung Quốc.
Quặng sắt đã chất đống tại các cảng nước này, với lượng hàng tồn kho được lưu trữ tại các cơ sở cảng lớn của Trung Quốc tăng khoảng 30% tính đến thời điểm hiện tại.
Xu hướng giá thép trong thời gian tới?
Một số nhà phân tích cho rằng, giá quặng sắt có khả năng vẫn chịu áp lực giảm do tình trạng thua lỗ tại các nhà máy thép của Trung Quốc và lượng hàng tồn kho tại các cảng tăng cao. Nhà phân tích Ewa Manthey dự kiến, giá quặng sắt sẽ đạt trung bình 95 USD/tấn trong quý cuối năm nay.
Những người khác cho rằng, chi phí khai thác sẽ ngăn chặn đà sụt giảm của giá quặng và mặt hàng này có thể tăng trở lại khi nguồn cung tăng chậm lại và các nhà máy thép dự trữ lại nguyên liệu thô sau mùa hè như thường lệ. Nhà phân tích Vivek Dhar dự báo, giá quặng sắt sẽ giao dịch trong khoảng từ 100 - 110 USD/tấn trong quý cuối năm nay.
Các nhà kinh tế tại BHP cho biết, thị trường quặng sắt đang trải qua tình trạng dư cung ngày càng trầm trọng và họ dự kiến nguồn cung sẽ tiếp tục vượt cầu vào năm 2025.
Tuy nhiên, BHP ước tính chi phí khai thác có thể đặt mức giá sàn cho quặng sắt trong khoảng từ 80 - 100 USD/tấn. Việc giá giảm xuống dưới mức đó sẽ khiến các nhà sản xuất chi phí cao ngừng khai thác, giúp cân bằng lại cung và cầu.
Giám đốc điều hành của BHP, Mike Henry chỉ ra biên lợi nhuận của công ty như một sự đảm bảo rằng công ty khai thác có thể vượt qua được sự biến động về giá. Công ty khai thác đã ghi nhận biên lợi nhuận 68% cho hoạt động kinh doanh quặng sắt của mình trong năm tài chính trước.
Tuy nhiên, các nhà phân tích đang lo ngại rằng hoạt động kinh doanh quặng sắt của các công ty khai thác lớn quá lớn, đến mức họ không thể làm gì nhiều để chống lại sự sụt giảm mạnh về giá.
Theo nhà phân tích Tom Price của Panmure Liberum: "Hiện tại, thế giới quặng sắt đang thực sự khó khăn... Về triển vọng ngắn hạn, giá đang theo chiều hướng giảm”.
Cổ phiếu của BHP và Rio Tinto đã giảm khoảng 20% trong năm nay. Cổ phiếu của công ty khai thác Vale của Brazil đã giảm khoảng 35%.
