Trong khi lạm phát tăng nhanh đang đẩy một số ngân hàng trung ương tiến tới việc tăng lãi suất sớm hơn dự kiến, thì các quốc gia tiêu thụ dầu lớn như Mỹ, Ấn Độ, Nhật Bản... đang gây áp lực ngoại giao mạnh nhất lên OPEC+ trong nhiều năm.
Theo nhiều nhà ngoại giao và những người trong ngành, một chiến dịch căng thẳng đang được tiến hành để thuyết phục OPEC+ tăng tốc độ tăng sản lượng. OPEC+ sẽ họp trực tuyến vào ngày 4/11 để xem xét chính sách và hiện đang được dự báo sẽ tiếp tục thực hiện tăng sản lượng với tốc độ 400.000 thùng/ngày mỗi tháng.
Chính quyền Tổng thống Mỹ Joe Biden ngày càng lo lắng trước việc giá xăng dầu tăng lên mức cao nhất trong 7 năm, và đã kêu gọi OPEC+ bơm thêm dầu. Nhật Bản là nước tiêu thụ dầu lớn thứ tư trên thế giới cũng có động thái tương tự vào cuối tháng 10, đây là lần kêu gọi OPEC+ tăng sản lượng lần đầu tiên đối với Tokyo kể từ năm 2008. Ấn Độ là nước tiêu thụ lớn thứ ba cũng đã kiến nghị OPEC+ tăng sản lượng nhiều hơn.
Các nhà ngoại giao cho biết, Trung Quốc đã im lặng trước động thái kêu gọi công khai này nhưng cũng tỏ ra không kém phần mạnh mẽ trong các kế hoạch riêng biệt.
Amos Hochstein, nhà ngoại giao năng lượng hàng đầu của Mỹ đã phản ánh các quan điểm chung của các quốc gia tiêu thụ dầu lớn: “Chúng tôi thấy mình đang ở trong một cuộc khủng hoảng năng lượng. Các nhà sản xuất nên đảm bảo rằng thị trường dầu mỏ và thị trường khí đốt được cân bằng”.
Các quan chức Mỹ, Nhật Bản và Ấn Độ đã có cuộc trao đổi riêng và cũng liên hệ với các nước tiêu thụ và sản xuất dầu lớn khác. Các cuộc trao đổi bắt đầu khoảng ba tuần trước, nhưng giá dầu cũng đã tăng lên trong những ngày gần đây sau khi giá vượt qua 85 USD/thùng.
Ông Tsutomu Sugimori, Chủ tịch Hiệp hội Dầu mỏ Nhật Bản cho biết: “Chính phủ Nhật Bản hiện đang đề nghị các nước sản xuất dầu ở Trung Đông tăng sản lượng. Với tư cách là ngành công nghiệp dầu mỏ, chúng tôi hy vọng các nước sản xuất dầu, bao gồm cả OPEC, sẽ thực hiện các bước thích hợp để không cản trở sự phục hồi hoàn toàn của nền kinh tế thế giới”.
Cho đến nay, Ả Rập Xê Út và các nước khác đã từ chối tăng sản lượng nhanh hơn và cho rằng 400.000 thùng/ngày được bổ sung hàng tháng là đủ để đáp ứng nhu cầu dầu mỏ trong nền kinh tế toàn cầu vẫn đang chịu đựng ảnh hưởng của đại dịch.
“Chúng ta vẫn chưa thoát khỏi nguy hiểm. Chúng ta cần phải cẩn thận. Khủng hoảng được kiềm chế nhưng chưa chắc đã kết thúc”, Bộ trưởng Năng lượng Ả Rập Xê Út, Hoàng tử Abdulaziz bin Salman cho biết trên kênh truyền hình Bloomberg vào tuần trước.
Bộ trưởng Năng lượng Azerbaijan Parviz Shahbazov cũng cho biết, không cần phải gấp rút tăng sản lượng nhanh hơn. “Chúng tôi đã đồng ý về một chương trình rất khôn ngoan và thông minh trong nhiều tháng tới”, ông cho biết.
Đối với nhiều quan chức OPEC+, họ cho rằng, vấn đề không phải là dầu mỏ mà là giá khí đốt tự nhiên và giá than tăng cao, từ đó thúc đẩy giá điện. Họ cho rằng, ngay cả khi OPEC+ tăng sản lượng nhanh hơn, điều đó cũng không giải quyết được tình trạng thiếu hụt đó.
Tuy nhiên, một số thành viên của OPEC+ cho biết, sẵn sàng làm nhiều việc hơn nếu Ả Rập Xê Út đi đầu trong động thái tăng sản lượng.
Trong năm nay, các quốc gia tiêu thụ dầu mỏ đều cho rằng OPEC+ đã cung cấp đủ dầu thô ra thị trường, nhưng sau khi giá dầu tăng từ 70 USD lên hơn 85 USD/thùng và tồn kho dầu thô ở các nước công nghiệp phát triển giảm mạnh trong vài tháng qua, quan điểm này đã thay đổi. Hiện các nước tiêu thụ tin rằng, thị trường dầu đang bị thiếu cung.
Nhiều quốc gia tiêu thụ dầu lớn đã miễn cưỡng kêu gọi OPEC sản xuất thêm dầu ngay trước hội nghị thượng đỉnh về biến đổi khí hậu lớn của Liên Hợp quốc tại Glasgow.
Jake Sullivan, cố vấn an ninh quốc gia Mỹ giải thích rằng, Washington có thể chiến đấu chống lại biến đổi khí hậu và đảm bảo có đủ năng lượng để thúc đẩy tăng trưởng kinh tế trong tương lai gần.
“Quan điểm của chúng tôi là sự phục hồi toàn cầu không nên bị thúc đẩy bởi sự không phù hợp giữa cung và cầu. Và chúng ta cần phải hành động”, Jake Sullivan cho biết, đồng thời tiết lộ rằng, các nhà ngoại giao Mỹ đã liên hệ với “các quốc gia tiêu thụ lớn nhất trên thế giới bao gồm Trung Quốc cũng như Ấn Độ, Nhật Bản, Hàn Quốc, châu Âu và những nước khác”.
