FinTech đang làm thay đổi bộ mặt hoạt động của hệ thống ngân hàng truyền thống.
FinTech: Làn sóng phát triển ở nhiều nước trên thế giới
Ông Eric Sidgwick, Giám đốc Quốc gia Ngân hàng Phát triển châu Á tại Việt Nam (ADB) chia sẻ, ứng dụng công nghệ tạo nên những kết quả đột phá trong tài chính toàn diện là xu hướng tất yếu và nhiều quốc gia đã nhận thức rõ cơ hội mà xu hướng này đem lại.
Theo đó, trên nền tảng internet và kỹ thuật số, nhiều ứng dụng sản phẩm hay mô hình kinh doanh trong lĩnh vực tài chính - ngân hàng đã được các doanh nghiệp FinTech phát triển.
Đặc biệt, với sự phát triển mạnh mẽ của các công nghệ mới như dữ liệu lớn (Big Data), trí tuệ nhân tạo (AI), công nghệ blockchain, điện thoại thông minh…, FinTech đã phát triển thành làn sóng ở nhiều nước trên thế giới.
“Với việc áp dụng công nghệ, các dịch vụ tài chính ngân hàng có thể được cung cấp ở bất cứ nơi nào, kể cả không có sự hiện diện của ngân hàng.
Ở nhiều nước như Brazil, Ấn Độ, Mexico, ngân hàng đại lý đã được sử dụng như một công cụ quan trọng để mở rộng khả năng tiếp cận dịch vụ tài chính.
Công nghệ tài chính mở ra những mô hình kinh doanh mới với các sản phẩm và kênh phân phối đa dạng, các giải pháp, dịch vụ tài chính minh bạch, hiệu quả, thuận tiện hơn với chi phí thấp hơn so với các dịch vụ và kênh phân phối truyền thống”, ông Eric Sidgwick nói.
Cũng theo ông Eric Sidgwick, công nghệ blockchain được đánh giá là công nghệ có tính đột phá, giúp đơn giản hóa quy trình xử lý, tiết giảm chi phí hạ tầng kỹ thuật, tăng cường tính minh bạch, nhưng vẫn đảm bảo an toàn giao dịch.
Trong lĩnh vực ngân hàng, ứng dụng FinTech thường hướng đến phân khúc khách hàng cá nhân và các doanh nghiệp vừa và nhỏ, chủ yếu thông qua các hoạt động thanh toán, cho vay, tiếp theo mới là các doanh nghiệp lớn.
Ông Buncha Monoonkunchai, Vụ trưởng Vụ FinTech, Ngân hàng Trung ương Thái Lan (BOT) đã giới thiệu sự phát triển của FinTech và thanh toán tại Thái Lan từ tiền mặt đến kỹ thuật số, các dự án trong quy hoạch phát triển thanh toán điện tử quốc gia do BOT chỉ đạo.
Theo đó, có 6 công nghệ cơ bản có tính cách mạng ở Thái Lan, đó là: thanh toán QR; công nghệ blockchains và sổ cái phân tán (DPL); công nghệ sinh trắc học, công nghệ Big Data/phân tích dữ liệu; công nghệ machine learning/trí tuệ nhân tạo; chuẩn mực/Open APIs (giao diện lập trình ứng dụng mở).
Về hệ sinh thái FinTech tại Việt Nam, ông Ngô Văn Đức, Phó trưởng phòng Giám sát các hệ thống thanh toán, Vụ Thanh toán Ngân hàng Nhà nước (NHNN) chia sẻ, hiện 27 tổ chức đã được NHNN cấp phép cung ứng dịch vụ trung gian thanh toán.
Thanh toán di động dần trở thành xu hướng trong thời đại hiện nay với các phương thức thanh toán mới ra đời trên cơ sở ứng dụng các công nghệ, giao diện hiện đại như mã QR, số hóa thông tin thẻ, ví điện tử…
12 ngân hàng đã triển khai dịch vụ thanh toán QR Code với số lượng các điểm giao dịch chấp nhận thanh toán lên tới hơn 5.000 điểm chấp nhận thanh toán QR Code. 78 tổ chức cung ứng dịch vụ thanh toán đã triển khai dịch vụ thanh toán qua Internet và 41 tổ chức cung ứng dịch vụ thanh toán qua điện thoại di động.
Cụ thể hơn, thông tin từ NHNN cho biết, số lượng giao dịch thông qua kênh Internet của năm 2017 đạt 191 triệu giao dịch, tăng 52% so với năm 2016, với giá trị giao dịch đạt 13.000 tỷ đồng, tăng 88% so với năm 2016.
Số lượng giao dịch thông qua kênh điện thoại di động của năm 2017 đạt 131 triệu giao dịch, tăng 34% so với năm 2016 với giá trị giao dịch đạt 390.000 tỷ đồng, tăng 127% so với năm 2016. 24 dịch vụ cổng thanh toán điện tử, 8 dịch vụ chuyển tiền điện tử, 24 dịch vụ hỗ trợ thu hộ - chi hộ, 24 dịch vụ ví điện tử…
Thúc đẩy phổ cập tài chính
Ông Nghiêm Thanh Sơn, Phó vụ trưởng Vụ Thanh toán NHNN cho biết, FinTech là lĩnh vực rất mới, lại được liên tục phát triển và sáng tạo với tốc độ rất nhanh, khiến cho các quy định pháp lý và quản lý đối với lĩnh vực này nhìn chung còn thiếu, hoặc chưa đáp ứng được nhu cầu phát triển của thị trường.
Đây không phải là vấn đề riêng của Việt Nam, mà của hầu hết các nước.
Trong bối cảnh đó, một số quốc gia có thị trường tài chính và công nghệ phát triển trên thế giới đã tiên phong trong việc xây dựng và phát triển khuôn khổ pháp lý cho hoạt động của các doanh nghiệp FinTech thông qua việc ban hành một cơ chế quản lý thử nghiệm cho hoạt động của các công ty FinTech, gọi là khuôn khổ pháp lý thử nghiệm có kiểm soát (Fintech Regulatory Sandbox).
“Khuôn khổ pháp lý thử nghiệm FinTech đã được xây dựng và triển khai ở nhiều trung tâm tài chính lớn trong khu vực và trên toàn cầu, tại khu vực Đông Nam Á cũng đã có 4 quốc gia xây dựng và triển khai Sandbox, bao gồm Singapore, Thái Lan, Malaysia và Indonesia”, ông Nghiêm Thanh Sơn chia sẻ.
Ông Buncha Monoonkunchai cũng cho biết: “Chiến lược FinTech của Ngân hàng Trung ương Thái Lan là sử dụng khuôn khổ thử nghiệm để thúc đẩy đổi mới sáng tạo xây dựng hệ sinh thái FinTech bền vững”.
Được biết, Ngân hàng Trung ương Thái Lan đã cho phép thực hiện khuôn khổ pháp lý thử nghiệm kể từ tháng 12/2016. Khuôn khổ này cho phép các ngân hàng và tổ chức phi ngân hàng thử nghiệm các cải tiến tài chính trong phạm vi hẹp và trong nhóm khách hàng hạn chế trước khi cung cấp dịch vụ của họ cho công chúng. Khi được phê duyệt để thực nghiệm trong khuôn khổ này, các sáng kiến cần phải áp dụng các công nghệ mới.
“Một trung tâm tài chính thông minh là nơi sáng kiến đổi mới được phổ biến và công nghệ được sử dụng rộng khắp nhằm tăng cường hiệu quả, quản lý rủi ro tốt hơn, tạo ra các cơ hội mới, nâng cao chất lượng cuộc sống, đồng thời đó cũng là nơi mà bức tranh FinTech đầy rực rỡ, kết nối và số hóa”, ông Ken Chua, Phó vụ trưởng Vụ FinTech, Cơ quan Quản lý tiền tệ Singapore (MAS) nói.
Ông Nghiêm Thanh Sơn khẳng định, FinTech đã mang tới những đổi mới, sáng tạo làm thay đổi bộ mặt của hệ thống ngân hàng - tài chính truyền thống; nhờ đó có thể giải quyết tính thiếu hiệu quả của các sản phẩm, dịch vụ tài chính truyền thống (vốn bị giới hạn về thời gian, không gian cũng như quy trình, thủ tục giao dịch phức tạp...).
Bên cạnh đó, FinTech cũng đóng vai trò quan trọng trong việc thúc đẩy phổ cập tài chính của các quốc gia thông qua tăng cường khả năng tiếp cận dịch vụ tài chính tới một bộ phận người dân chưa có tài khoản ngân hàng, hoặc khó khăn trong việc tiếp cận các dịch vụ tài chính - ngân hàng truyền thống; hỗ trợ các quốc gia nhanh chóng đạt được mục tiêu phổ cập tài chính, qua đó thúc đẩy sự phát triển cũng như công bằng xã hội.
“Những dịch vụ tài chính dựa trên nền tảng công nghệ mang lại nhiều tiện ích, mở ra tiềm năng lớn trong việc nâng cao khả năng tiếp cận tài chính”, ông Eric Sidgwick nhấn mạnh.
