FDI công nghệ cao giúp “nâng tầm” kinh tế Việt
Với việc ngày càng thu hút được nhiều hơn các dự án công nghệ cao, Việt Nam đang rời vị thế công xưởng giá rẻ để hướng tới trung tâm sản xuất công nghệ cao và đổi mới, sáng tạo. Đó là nhận định được đưa ra rất nhiều trong thời gian gần đây.
Thực tế, kể từ sau các khoản đầu tư quy mô lớn của Intel, Samsung, đã có một làn sóng đầu tư nước ngoài (FDI) trong lĩnh vực công nghệ cao vào Việt Nam trong thời gian qua, với các dự án hàng trăm, thậm chí hàng tỷ USD.
Mới đây nhất, Luxshare-ICT đầu tư 300 triệu USD vào dự án sản xuất điện thoại thông minh ở Bắc Ninh. Goertek cũng đã tăng vốn đầu tư lên 540 triệu USD cho dự án điện tử ở Khu công nghiệp Nam Sơn - Hạp Lĩnh. Hồi đầu năm, Samsung Display đầu tư thêm hơn 1 tỷ USD cho dự án ở KCN Yên Phong…
Trong khi đó, cả NVIDIA và Qualcomm gần đây đã có các quyết định đầu tư vào hoạt động R&D trong các lĩnh vực bán dẫn, AI tại Việt Nam. Ngoài ra, còn có sự xuất hiện của hàng loạt tên tuổi lớn, như Marvell, Foxconn, Amkor, HanaMicron…
“Việt Nam đang trở thành cứ điểm chiến lược cho các tập đoàn công nghệ lớn hàng đầu thế giới”, Phó thủ tướng Chính phủ Nguyễn Chí Dũng nhận định.
Chính sự xuất hiện ngày càng nhiều hơn các dự án này đã góp phần quan trọng cho sự phát triển của kinh tế - xã hội Việt Nam. Chỉ một ví dụ, là từ ngày các “đại gia” công nghệ xuất hiện, kim ngạch xuất khẩu của Việt Nam đã tăng tốc rất nhanh, và quan trọng, cơ cấu xuất khẩu đã chuyển dịch mạnh mẽ sang ngành công nghiệp chế biến, chế tạo, đặc biệt là trong các lĩnh vực điện tử, bán dẫn…
Số liệu từ Cục Hải quan cho thấy, tính đến giữa tháng 9/2025, kim ngạch xuất khẩu của 3 nhóm mặt hàng máy vi tính, điện thoại và linh kiện, máy móc, thiết bị và phụ tùng khác - với sự đóng góp chủ yếu của các doanh nghiệp FDI - đã lên tới gần 131 tỷ USD, chiếm trên 46% tổng kim ngạch xuất khẩu của cả nước.
Nhưng không chỉ là đóng góp cho xuất khẩu, sự xuất hiện của các dự án FDI công nghệ cao, có thể nói còn “nâng tầm” vị thế Việt Nam trên bản đồ công nghệ thế giới, biến quốc gia Đông Nam Á này thành một phần không thể thiếu của chuỗi giá trị toàn cầu và là một mắt xích quan trọng trên bản đồ công nghệ toàn cầu.
Trong một nghiên cứu được đưa ra cách đây chưa lâu, đại diện của Savills Việt Nam khẳng định rằng, Việt Nam đã chuyển đổi từ quá trình sản xuất truyền thống với các công ty tập trung tìm kiếm chi phí lao động thấp hơn, thành một quốc gia công nghệ cao, chuyên sâu hơn, với năng lực sản xuất cao.
Có cùng nhận định, ông Sven David, Tổng giám đốc VIET Transformation Advisor, cũng đã nhấn mạnh rằng, Việt Nam đang “dần chuyển mình” từ một công xưởng giá rẻ thành điểm đến của dòng vốn chất lượng, có giá trị gia tăng cao và mang tính bền vững.
Góc nhìn từ “người khổng lồ” Samsung
Trong làn sóng FDI công nghệ cao đổ vào Việt Nam, “ông lớn” Samsung là một cái tên đặc biệt. Đây không chỉ là doanh nghiệp FDI đầu tư nhiều nhất vào Việt Nam cho đến thời điểm hiện tại, mà còn là nhà đầu tư luôn nỗ lực để có thể đóng góp nhiều nhất cho hành trình phát triển của Việt Nam.
Năm 2025 này là năm đánh dấu cột mốc 30 năm đầu tư tại Việt Nam của Samsung, với tổng vốn đầu tư hiện đã lên tới trên 23 tỷ USD. Với các tổ hợp sản xuất ở Bắc Ninh, Thái Nguyên và TP.HCM, Samsung trong suốt hành trình 3 thập kỷ vừa qua, đặc biệt là kể từ khi đầu tư lớn vào Việt Nam thông qua các nhà máy sản xuất điện thoại di động ở Bắc Ninh và Thái Nguyên, đã đóng góp rất lớn cho kim ngạch xuất khẩu của Việt Nam. Có thời điểm, tỷ lệ đóng góp này lên tới 18-20% tổng kim ngạch xuất khẩu của cả nước.
Chỉ tính riêng năm ngoái, Samsung đạt doanh thu hơn 62,5 tỷ USD và kim ngạch xuất khẩu 54,4 tỷ USD. Còn năm nay, Samsung đã đánh dấu những thành công trong đầu tư ở Việt Nam bằng con số 2 tỷ chiếc điện thoại di động được sản xuất tại hai nhà máy Samsung Bắc Ninh và Thái Nguyên, khẳng định vị thế là trung tâm sản xuất toàn cầu của Tập đoàn.
Không chỉ dừng lại ở sản xuất, Samsung có lẽ cũng là doanh nghiệp FDI đầu tiên đầu tư quy mô lớn vào hoạt động R&D tại Việt Nam. Cuối năm 2022, Samsung đã khánh thành Trung tâm R&D quy mô 220 triệu USD tại Khu đô thị Tây Hồ Tây (Hà Nội), hoàn thành bức tranh đầu tư chiến lược tại Việt Nam và từng bước đưa Việt Nam trở thành “cứ điểm” R&D toàn cầu của mình.
| |
Cùng với những đóng góp không nhỏ cho nền kinh tế, Samsung cũng đã rất nỗ lực trong chuyển giao công nghệ, đào tạo nhân tài công nghệ cho Việt Nam |
Đóng góp cho xuất khẩu, cho các hoạt động R&D thôi chưa đủ, một trong những nỗ lực khác của Samsung luôn được Chính phủ, các bộ ngành, địa phương đánh giá cao, đó là nỗ lực chuyển giao công nghệ, đưa doanh nghiệp Việt bước lên nấc thang cao hơn của chuỗi giá trị toàn cầu.
Thông qua các chương trình hợp tác cùng Bộ Công Thương, như Chương trình Hỗ trợ tư vấn cải tiến cho doanh nghiệp, Chương trình Hợp tác phát triển nhà máy thông minh…, Samsung đã mang đến cho Việt Nam những công nghệ tiên tiến, giúp nâng cao năng lực sản xuất của các nhà cung cấp địa phương, hỗ trợ hàng trăm doanh nghiệp Việt Nam tham gia sâu hơn vào chuỗi cung ứng toàn cầu của Tập đoàn.
Một đóng góp quan trọng khác, là Samsung đã góp phần quan trọng dẫn dắt, nuôi dưỡng các thế hệ nhân tài công nghệ của Việt Nam. Tham gia các chương trình như Samsung Solve for Tomorrow (SFT) và Samsung Innovation Campus (SIC), hàng nghìn học sinh, sinh viên Việt Nam đã biến giấc mơ của mình trở thành hiện thực.
Ra mắt từ năm 2019, Samsung Solve for Tomorrow là sân chơi nhằm đem đến cho các em học sinh cơ hội ứng dụng kiến thức giáo dục STEM để giải quyết các vấn đề của địa phương và xã hội. Đến nay, Solve for Tomorrow đã thu hút hơn 475.000 học sinh và giáo viên đăng ký, nhận về gần 7.500 bài dự thi.
| |
Hàng chục ngàn học sinh, sinh viên Việt Nam đã được Samsung giúp biến ước mơ thành hiện thực |
Trong khi đó, Samsung Innovation Campus là dự án giáo dục công nghệ thông tin và truyền thông toàn cầu dành cho giới trẻ. Dự án nuôi dưỡng các tài năng trẻ với kỹ năng giải quyết vấn đề bằng cách cung cấp cho họ những hành trang công nghệ cần thiết để phát triển trong tương lai thông qua các khóa học trí tuệ nhân tạo (AI), Internet vạn vật (IoT) và dữ liệu lớn (Big Data)…
Ra mắt tại Việt Nam từ năm 2019, dự án đã mang lại cơ hội được đào tạo và phát triển năng lực công nghệ cao cho gần 20.000 học sinh, sinh viên và giáo viên.
Những sáng kiến như SIC và SFT không chỉ giúp thế hệ trẻ Việt Nam tiếp cận công nghệ tiên tiến mà còn xây dựng nền tảng bền vững, giúp Việt Nam giảm phụ thuộc vào lao động giá rẻ và hướng tới kinh tế tri thức.
“Cùng với những chính sách hỗ trợ tích cực từ Chính phủ, các trường học trong việc nuôi dưỡng tài năng công nghệ, thì Samsung Việt Nam cũng đang nỗ lực nhằm đóng góp vào mục tiêu này. Tôi hy vọng rằng, với tinh thần không ngại thử thách, các bạn sẽ nắm bắt trọn vẹn cơ hội hôm nay và tiên phong dẫn dắt tương lai. Samsung Việt Nam sẽ tiếp tục hỗ trợ thanh thiếu niên Việt Nam để các em có thể vững bước trở thành những chủ nhân tương lai của đất nước”, ông Na Ki Hong, Tổng giám đốc Samsung Việt Nam nhấn mạnh.