Quy mô dự trữ khoảng 37 tỷ USD và 10 tấn vàng hiện là nguồn lực vật chất đáng kể giúp Ngân hàng Nhà nước ổn định tỷ giá. Ảnh: Đức Thanh
Sức ép mới đang đến gần
Hai tuần qua, tỷ giá USD đã lặng sóng sau khi Ngân hàng Nhà nước (NHNN) đưa ra tuyên bố chắc chắn về việc sẽ không có thêm đợt điều chỉnh tỷ giá nào từ nay đến đầu năm 2016.
Tuy nhiên, nhiều chuyên gia cho rằng, sức ép với tỷ giá vẫn còn bởi khả năng Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) sắp tăng lãi suất. TS. Nguyễn Trí Hiếu, chuyên gia kinh tế cho rằng, Fed có thể tăng lãi suất trong tháng 9, nếu tỷ lệ lạm phát giữ mức thấp như hiện nay và tỷ lệ lao động thất nghiệp tiệm cận tỷ lệ 5%. Trong trường hợp này, thị trường ngoại hối Việt Nam sẽ khó tránh bị tác động.
Trong Báo cáo Kinh tế vĩ mô vừa công bố đầu tuần này, Công ty Chứng khoán Bản Việt (VCSC) cho rằng, khả năng NHNN phải tiếp tục điều chỉnh biên độ tỷ giá khá cao do nguy cơ nhân dân tệ tiếp tục bị phá giá hoặc Fed tăng lãi suất.
Trên thực tế, nhiều doanh nghiệp nhập khẩu vẫn phải mua USD với giá cao. Theo ông Lê Bá Lịch, Chủ tịch Hiệp hội Thức ăn chăn nuôi, nhiều doanh nghiệp nhập khẩu trong ngành phải mua USD với giá 22.800 đồng/USD, khi mức trần là 22.547 đồng/USD).
Trên các diễn đàn về chứng khoán, nhiều nhà đầu tư cũng tỏ ra lo ngại rằng, biến động tỷ giá có thể tác động xấu đến thị trường chứng khoán cuối năm. Trước lo ngại của giới đầu tư, ông Bùi Quốc Dũng, Vụ trưởng Vụ Chính sách tiền tệ (NHNN) khẳng định, mức độ điều chỉnh tỷ giá thời gian qua đã tạo cho tỷ giá VND có dư địa đủ lớn để linh hoạt trước các diễn biến bất lợi trên thị trường quốc tế và trong nước.
Lãnh đạo Vụ Chính sách tiền tệ cũng cho biết, thời gian tới, NHNN tiếp tục sẵn sàng bán ngoại tệ từ dự trữ ngoại hối khi cần thiết, nhằm ổn định thị trường ngoại tệ và tỷ giá trong biên độ cho phép.
Quỹ dự trữ ngoại hối đủ khả năng phòng vệ
Trái ngược với những lo ngại về khả năng Fed sẽ sớm tăng lãi suất trong tháng 9, một số ý kiến cho rằng, khả năng này không nhiều.
TS. Lê Xuân Nghĩa, chuyên gia kinh tế cho rằng, sau cú phá giá gây sốc của Trung Quốc, Mỹ càng trở nên thận trọng trong việc tăng lãi suất. Trong khi cả thế giới đang nới lỏng tiền tệ, không có lý do gì khiến Mỹ phải thắt chặt chính sách tiền tệ, nhất là khi lạm phát của Mỹ đang ở mức thấp. Và nếu có điều chỉnh, thì mức điều chỉnh của Fed cũng sẽ rất nhẹ. Trong khi đó, khả năng Trung Quốc phá giá mạnh vài phần trăm đồng nội tệ cũng không có.
Trao đổi với phóng viên Báo Đầu tư, TS. Nguyễn Đức Thành, Giám đốc Viện Nghiên cứu kinh tế và chính sách (VEPR) khẳng định: “Từ nay đến cuối năm, Trung Quốc có thể phá giá nhẹ thêm đồng nhân dân tệ, Mỹ có thể tăng nhẹ lãi suất, song chỉ tạo sức ép nhất định lên tỷ giá. Khả năng giữ ổn định tỷ giá của NHNN là không khó, bởi nguồn cung USD trong nước đang dồi dào”.
Bộ phận nghiên cứu nhiều công ty chứng khoán cũng cho rằng, trong kịch bản Fed tăng lãi suất với biên độ không quá lớn (từ 0,5% trở xuống), chính sách tiền tệ trong nước sẽ không có nhiều thay đổi. Tuy nhiên, nếu thị trường lại bị tác động bởi yếu tố tâm lý găm giữ, thì Quỹ dự trữ ngoại hối có thể bị bốc hơi đáng kể.
Theo nhận định của VCSC, tính từ đầu năm đến nay, NHNN có thể đã bán ra thị trường khoảng 3 tỷ USD. VCSC lo ngại, kim ngạch nhập khẩu tăng mạnh từ đầu năm, khiến tỷ lệ dự trữ ngoại hối/nhập khẩu xuống dưới mức an toàn theo quy định (12 tuần nhập khẩu).
Thừa nhận cán cân thanh toán 6 tháng cuối năm có thể thâm hụt do xuất khẩu chưa cải thiện nhiều và tâm lý găm giữ ngoại tệ gia tăng, song theo ông Bùi Quốc Dũng, mức thâm hụt này là nhỏ so với quy mô dự trữ hiện tại khoảng 37 tỷ USD và 10 tấn vàng. Do đó, NHNN có đủ khả năng để đáp ứng nhu cầu thực của nền kinh tế, ổn định tỷ giá trong thời gian còn lại của năm và thậm chí cả quý I/2016.
“Theo khuyến nghị của Quỹ Tiền tệ quốc tế (IMF), mức dự trữ ngoại hối cần thiết giúp quốc gia có đủ khả năng phòng vệ trước các cú sốc đối ngoại là tương đương 3 tháng nhập khẩu trở lên. Theo tính toán của NHNN, dự trữ ngoại hối của Việt Nam hiện đã đáp ứng được yêu cầu này, do đó, đây là nguồn lực vật chất đáng kể giúp NHNN ổn định tỷ giá và phòng ngừa các cú sốc tiêu cực trên thị trường ngoại hối”, ông Dũng nói.
