Dư cung, hụt cầu: Lãi suất USD giảm mạnh

Lãi suất huy động USD vẫn đang “lội” ngược dòng so với xu hướng của thế giới.

Ngày 25/2, VietA Bank điều chỉnh khá mạnh lãi suất tiền gửi USD. Cụ thể, lãi suất tiền gửi USD không kỳ hạn giảm từ 1,5%/năm xuống 1,0%/năm; 3 tháng giảm từ 2,6%/năm xuống 2,4%/năm; 6 tháng giảm từ 2,9%/năm xuống 2,7%/năm; 9 tháng giảm từ 3,0%/năm xuống 2,9%/năm; 12 tháng còn 3,0%/năm. Trước đó, DaiA Bank cũng giảm lãi suất huy động tiền gửi bằng ngoại tệ, với mức giảm trung bình 0,9%/năm. Theo đó, lãi suất huy động USD kỳ hạn 12 tháng hiện nay của Ngân hàng còn 3,1%/năm, thay vì áp dụng mức 4%/năm trước ngày 13/2. Đây cũng là mức lãi suất huy động tiền gửi USD cao nhất của DaiA Bank.

Là một trong những đơn vị luôn có mức lãi suất huy động tiền gửi bằng ngoại tệ ở mức cao, song trong ngày 11/2 vừa qua SCB cũng điều chỉnh lãi suất tiết kiệm USD. Mức cao nhất được áp dụng tại ngân hàng này hiện nay là 3,1%/năm. Tại Eximbank, lãi suất tiền gửi ngoại tệ mức cao nhất cũng chỉ còn 2,6%/năm; ACB có mức lãi suất cao nhất được áp dụng cho kỳ hạn 36 tháng là 3,2%/năm (lĩnh lãi cuối kỳ)…

Mặc dù lãi suất tiền gửi USD được các ngân hàng giảm mạnh kể từ cuối năm 2008, song tổng vốn huy động bằng ngoại tệ tiếp tục gia tăng trước diễn biến của tỷ giá tăng trên thị trường tự do. Theo số liệu thống kê của Ngân hàng Nhà nước (NHNN), tổng số dư tiền gửi của khách hàng tại các ngân hàng đến cuối tháng 1/2009 ước tăng 0,18% so với tháng trước đó; nhưng trong đó, số dư tiền gửi VND lại giảm 0,47%, còn số dư tiền gửi ngoại tệ tăng 2,3%.

Riêng khu vực TP. HCM, số liệu của Cục Thống kê Thành phố cho thấy, vốn huy động của các ngân hàng trên địa bàn tính đến cuối tháng 1/2009 ước đạt 568.800 tỷ đồng, tăng 16,4% so cùng kỳ. Trong đó, vốn huy động bằng ngoại tệ chiếm 30% tổng vốn huy động, tăng 37,9% so cùng kỳ; còn vốn huy động VND chỉ tăng 9,1%.

Ngược lại, tăng trưởng tín dụng bằng ngoại tệ đang có dấu hiệu giảm dần do DN ngại vay vốn bằng USD vì rủi ro về tỷ giá. Phát biểu trong buổi đối thoại với NHNN ngày 25/2, đại diện Công ty Vật tư Bến Thành cho biết, hiện DN có nhu cầu vốn để nhập khẩu hàng hóa, nhưng để tránh rủi ro về biến động tỷ giá trong bối cảnh hiện nay, Công ty muốn được vay vốn bằng VND, thay vì USD. Trong khi đó, theo vị đại diện này, các ngân hàng hiện chỉ muốn cho nhà nhập khẩu vay vốn bằng USD để nhận lại USD, thay vì cho vay VND.

Một vấn đề khác được vị đại diện trên nêu ra là do lo ngại trước diễn biến của thị trường ngoại tệ hiện nay và khả năng biến động tỷ giá hối đoái trong thời gian tới, Công ty phải chạy “gom” USD để xin được tất toán trước hạn khoản vốn vay nhập khẩu hàng hóa tại Eximbank để tránh rủi ro biến động tỷ giá. Song, nếu trả nợ trước hạn, Công ty buộc phải trả cho Eximbank một khoản phụ phí cộng thêm. Và điều này đã gây ra không ít khó khăn cho DN, do chi phí đầu vào gia tăng.

Trả lời DN trên về vấn đề này, ông Nguyễn Hoàng Minh, Phó giám đốc NHNN - Chi nhánh TP. HCM cho rằng, về nguyên tắc các ngân hàng được thu phí đối với các khoản vốn vay tất toán trước hạn, nếu trong hợp đồng tín dụng ký trước đó có thỏa thuận giữa 2 bên. Đồng thời, mức phí này cũng nằm trong khung cho phép và phù hợp. Nếu ngân hàng tự ý thu hoặc thu phí cao sẽ khó thu hút khách hàng vay vốn. 

Từ thực tế trên cho thấy, tâm lý của các DN, kể cả DN nhập khẩu cũng không dám tiếp cận vốn vay bằng ngoại tệ trước diễn biến của tỷ giá hối đoái hiện nay. Còn với nhà xuất khẩu được vay vốn lãi suất (sau khi trừ mức 4%/năm) cực rẻ 0,9 - 1%/năm cũng e ngại trước cam kết phải bán lại ngoại tệ cho ngân hàng theo tỷ giá tại thời điểm giải ngân; bởi họ không muốn bán ngay ngoại tệ sau khi có nguồn thu mà có ý chờ tỷ giá nhích lên.

Với thực trạng dòng vốn huy động bằng ngoại tệ từ đó gia tăng, nhưng khó cho vay ra, một cán bộ cấp cao NHNN - Chi nhánh TP. HCM nhận định, nhiều khả năng lãi suất tiền gửi bằng ngoại tệ sẽ phải tiếp tục điều chỉnh trong thời gian tới khi cung - cầu chênh lệch nhau quá lớn. Hiện lãi suất cơ bản đồng USD được Cục Dự trữ Liên bang Mỹ áp dụng ở mức 0,25%/năm. Với lãi suất tiền gửi ngoại tệ ấn định tại các ngân hàng thương mại trong nước hiện nay, các chuyên gia cho rằng, lãi suất huy động USD vẫn đang “lội” ngược dòng so với xu hướng của thế giới.          

Vân Linh
Vân Linh