Công nhân làm việc tại nhà máy chế biến của giếng dầu Ahdab ở tỉnh Wasit, Iraq ngày 28/6/2024. Ảnh: THX/TTXVN
Theo trang tin Oilprice.com ngày 18/10, thị trường dầu mỏ đang trải qua giai đoạn biến động mạnh mẽ trước những diễn biến địa chính trị căng thẳng tại Trung Đông và tình hình kinh tế ở Trung Quốc, hai yếu tố quan trọng ảnh hưởng đến cung và cầu dầu trên toàn cầu.
Trung Quốc, nền kinh tế lớn thứ hai thế giới, đóng vai trò quan trọng trong việc định hình nhu cầu dầu mỏ toàn cầu. Tuy nhiên, dữ liệu gần đây từ nước này đã khiến các nhà đầu tư lo ngại về triển vọng kinh tế. Hoạt động lọc dầu thô của Trung Quốc cũng đã giảm xuống mức thấp nhất trong 3 tháng vào tháng 9 do bảo trì theo lịch và nhu cầu đối với các sản phẩm xăng và dầu diesel giảm. Đây là một dấu hiệu cho thấy tăng trưởng nhu cầu dầu của Trung Quốc có thể chậm lại.
Cơ quan Năng lượng Quốc tế (IEA) đã dự đoán rằng sự đóng góp của Trung Quốc vào tăng trưởng nhu cầu dầu toàn cầu trong năm nay sẽ giảm đáng kể. Điều này khiến thị trường dầu thô toàn cầu càng trở nên nhạy cảm hơn với các biến động kinh tế tại Trung Quốc. Thực tế, sự phụ thuộc vào than trong sản xuất điện của Trung Quốc đã gia tăng, dẫn đến việc nhập khẩu than lên mức cao kỷ lục trong tháng 9 vừa qua. Điều này làm giảm nhu cầu đối với dầu mỏ, một nguồn năng lượng quan trọng cho sản xuất và vận tải.
Mặc dù vậy, Trung Quốc vẫn đưa ra các tín hiệu tích cực với dữ liệu tăng trưởng GDP và doanh số bán lẻ mạnh mẽ trong tháng gần đây. Điều này đã đẩy giá dầu tăng lên, nhưng tâm lý chung trên thị trường vẫn còn e dè, đặc biệt khi gói kích thích kinh tế mới mà Bắc Kinh công bố không rõ ràng về quy mô. Tâm lý của các nhà giao dịch dầu trở nên lạc quan sau thông báo này, nhưng mức độ hỗ trợ không đủ để duy trì sự tăng trưởng dài hạn, đặc biệt khi những số liệu mới về hoạt động lọc dầu giảm đã tạo áp lực lên thị trường.
Trong khi Trung Quốc ảnh hưởng lớn đến nhu cầu dầu, thì nguồn cung dầu mỏ toàn cầu lại bị chi phối bởi tình hình bất ổn tại Trung Đông. Khu vực này tiếp tục là điểm nóng của các rủi ro địa chính trị, đặc biệt sau khi Israel tuyên bố đã tiêu diệt thủ lĩnh Hamas Yahya Sinwar ngày 17/10. Hành động này đã đẩy căng thẳng giữa Israel và các nhóm vũ trang ở khu vực leo thang, với việc Hezbollah ở Liban tuyên bố sẽ gia tăng cuộc chiến với Israel.
Mặc dù Mỹ kỳ vọng rằng ông Sinwar thiệt mạng có thể mở ra cơ hội cho một lệnh ngừng bắn và giảm bớt căng thẳng, nhưng phản ứng mạnh mẽ từ Hezbollah cho thấy nguy cơ xung đột trong khu vực vẫn còn rất cao. Trung Đông là nguồn cung cấp dầu mỏ lớn nhất thế giới, và bất kỳ sự gián đoạn nào từ các cuộc xung đột trong khu vực này đều có thể đẩy giá dầu lên cao.
Những căng thẳng này, kết hợp với tình hình tại Iran và các quốc gia sản xuất dầu mỏ khác trong khu vực, đã khiến các nhà đầu tư dầu phải cân nhắc lại rủi ro. Mỗi bước đi của các bên trong cuộc xung đột đều có thể làm xáo trộn nguồn cung dầu thô và gây ra những tác động lớn trên thị trường toàn cầu.
Có thể nói tình hình hiện tại cho thấy giá dầu sẽ còn biến động mạnh trong thời gian tới. Một mặt, nhu cầu dầu từ Trung Quốc – quốc gia tiêu thụ dầu hàng đầu – đang có dấu hiệu suy giảm, đặc biệt khi nước này tăng cường sử dụng than và hoạt động lọc dầu giảm sút. Điều này có thể gây áp lực giảm giá dầu trong ngắn hạn, bất chấp những dữ liệu kinh tế tích cực gần đây.
Mặt khác, căng thẳng địa chính trị tại Trung Đông có thể là yếu tố đẩy giá dầu tăng trở lại. Khi rủi ro xung đột tăng lên, nguy cơ gián đoạn nguồn cung dầu từ các quốc gia sản xuất chính như Saudi Arabia, Iran hay các nước vùng Vịnh sẽ làm tăng giá dầu, đặc biệt trong bối cảnh các quốc gia này đóng góp phần lớn vào thị trường dầu toàn cầu.
Với cả hai yếu tố này, giá dầu trong tương lai sẽ phụ thuộc vào diễn biến của tình hình kinh tế tại Trung Quốc và khả năng kiểm soát căng thẳng địa chính trị tại Trung Đông. Nếu nhu cầu dầu từ Trung Quốc không được phục hồi và tình hình căng thẳng tại Trung Đông không hạ nhiệt, giá dầu sẽ tiếp tục dao động và mang đến nhiều bất ổn cho thị trường toàn cầu.
