Dự án đường Hồ Chí Minh đoạn Chợ Mới - Chợ Chu: Khiếm khuyết trong quản lý đầu tư

Dự án được Bộ GTVT giao Ban Quản lý dự án đường Hồ Chí Minh làm đại diện chủ đầu tư gồm 2 hợp phần: đoạn Chợ Mới - Chợ Chu (giai đoạn I) với 17,42 km đường cấp III miền núi, tổng mức đầu tư 926,4 tỷ đồng và 9 km đường dẫn hai đầu cầu Bình Ca, tổng mức đầu tư 453 tỷ đồng.

Theo kế hoạch, Dự án sử dụng vốn trái phiếu chính phủ này được khởi công vào tháng 11/2016 và phải hoàn thành vào tháng 3/2018, nhưng do vướng mắc trong khâu giải phóng mặt bằng, bố trí vốn, công trình này sẽ được hoàn thành vào cuối tháng 6/2018.

Điểm nổi bật nhất trong Kết luận số 2539, chính là việc Bộ Kế hoạch và Đầu tư đã không phải dùng tới từ “sai phạm” đối với công tác quản lý đầu tư, thi công Dự án. Những kiến nghị đối với cơ quan quản lý Dự án cũng chỉ ở mức kiểm điểm, rút kinh nghiệm cho những tồn tại, sai sót được phát hiện. 

Bên cạnh đó, tổng số tiền được yêu cầu phải rà soát, tính toán lại để giảm dự toán rất thấp (3,2 tỷ đồng đối với đoạn Chợ Mới - Chợ Chu và 1,5 tỷ đồng đối với đoạn đường dẫn 2 đầu cầu Bình Ca) đã cho thấy công tác quản lý, triển khai Dự án được thực hiện tương đối tốt.

Mặc dầu vậy, Thanh tra Bộ Kế hoạch và Đầu tư vẫn chỉ ra một số tồn tại trong công tác quản lý, triển khai đầu tư cần được chỉnh sửa trước quyết toán, hoàn công công trình.

Theo Thanh tra Bộ Kế hoạch và Đầu tư, do tính toán và áp dụng đơn giá chưa chính xác nên đã làm tăng tổng mức đầu tư là 29,7 tỷ đồng đối đoạn Chợ Mới - Chợ Chu và 26,6 tỷ đồng đối với đoạn đường dẫn hai đầu cầu Bình Ca. 

Cụ thể, trong tổng mức đầu tư xác định giá bê tông nhựa thành phẩm theo thông báo giá số 100/CBLS/XD - CT ngày 23/2/2016 của Sở Xây dựng tỉnh Tuyên Quang về giá một số loại vật liệu xây dựng chủ yếu tháng 11 và tháng 12/2015 trên địa bàn tỉnh Tuyên Quang.

Tuy nhiên, Thanh tra Bộ Kế hoạch và Đầu tư cho rằng, nếu lập đơn giá theo thông báo giá số 477/TB - LS ngày 31/3/2016, trước thời điểm phê duyệt 1 tháng thì đơn giá bê tông nhựa sẽ thấp hơn.

Việc áp dụng đơn giá bê tông nhựa nói trên đã làm tăng tổng mức đầu tư Dự án lên 16,5 tỷ đồng.

Được biết, đây là sai sót dễ bắt gặp tại các dự án giao thông dạng tuyến, đi qua địa bàn nhiều tỉnh được quy trách nhiệm cho đơn vị tư vấn và đơn vị thẩm định là Vụ Kế hoạch và Đầu tư (Bộ GTVT).

Do tổng mức đầu tư chỉ là cơ sở để chuẩn bị vốn, việc thanh toán cho nhà thầu được dựa trên giá gói thầu và chỉ được chốt sau khi thực hiện quyết toán, dựa trên các khối lượng thi công trên thực tế.

Trong khâu quản lý chất lượng công trình tại Dự án còn một số tồn tại được Thanh tra Bộ Kế hoạch và Đầu tư chỉ ra như chấp thuận vật liệu đầu vào khi còn thiếu kết quả thí nghiệm một số chỉ tiêu; thi công một số hạng mục phụ tạm khi chưa có biện pháp tổ chức thi công được duyệt; thiếu một số biên bản kiểm tra chất lượng trước khi nghiệm thu; hồ sơ quản lý chất lượng chưa đầy đủ. 

Hạt sạn lớn

Kết luận thanh tra số 2539/BKHĐT - TTr, công tác triển khai tiểu dự án đền bù giải phóng mặt bằng Dự án do UBND tỉnh Thái Nguyên làm chủ đầu tư đã để xảy ra một số  hạt sạn lớn. 

Cụ thể, theo biên bản ngày 29/3/2017 giữa Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng các công trình giao thông tỉnh Thái Nguyên và UBND huyện Định Hóa, thì tổng số hộ phải di chuyển chỗ ở phục vụ thi công Dự án là 52 hộ (tương đương 64 suất tái định cư), trong đó, 35 hộ yêu cầu tái định cư (tương đương 41 suất tái định cư).

17 hộ còn lại bị ảnh hưởng (tương đương 23 suất) chưa xác định có vào khu tái định cư và chỉ quyết định sau khi có giá giao đất ở phù hợp.

Tuy nhiên, tại Đồ án Quy hoạch chi tiết tỷ lệ 1/500 khu tái định cư phục vụ Dự án tại thị trấn Chợ Chu được UBND huyện Định Hóa phê duyệt lại có 60 lô đất tái định cư với tổng diện tích 15.391 m2, trong đó 45 lô có diện tích đến 250 m2, 15 lô có diện tích trên 250 m2.

Điều đáng nói là, theo Quy định về hạn mức giao đất, công nhận diện tích sử dụng đất được UBND tỉnh Thái Nguyên ban hành tại Quyết định số 38/2014/QĐ - UBND ngày 8/9/2014, hạn mức đất ở được giao cho hộ gia đình, cá nhân thị trấn không vượt quá 200 m2, trường hợp hộ gia đình, cá nhân trực tiếp sản xuất nông nghiệp tại thị trấn không quá 250 m2.

Theo Thanh tra Bộ Kế hoạch và Đầu tư, ngoài việc phê duyệt khu tái định cư tập trung không đúng với báo cáo nghiên cứu khả thi được duyệt; lập, thẩm định, phê duyệt Đồ án quy hoạch chi tiết tỷ lệ 1/500 khu tái định cư vượt quá nhu cầu tái định cư của Dự án; phê duyệt diện tích lô tái định cư vượt quá hạn mức giao đất.

Sai sót này thuộc trách nhiệm của UBND tỉnh Thái Nguyên, UBND huyện Định Hóa và Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng các công trình giao thông tỉnh Thái Nguyên .

Tại Kết luận thanh tra số 2539/BKHĐT - TTr, Bộ Kế hoạch và Đầu tư đề nghị UBND tỉnh Thái Nguyên chỉ đạo UBND huyện Định Hóa phân chia lại số lô đất tái định cư theo đúng nhu cầu và diện tích tối đa 250 m2. Khi thực hiện giao đất phải xét tái định cư cho các hộ dân đủ điều kiện với số lô tái định cư theo đúng yêu cầu. 

“Bộ GTVT và UBND tỉnh Thái Nguyên thực hiện các nội dung nêu trong Kết luận thanh tra và báo cáo kết quả thực hiện Kết luận thanh tra về Bộ Kế hoạch và Đầu tư trước ngày 21/5/2018”, Kết luận số 2539/BKHĐT - TTr nêu rõ.