Đến thời điểm này, Viettel không nợ tiền thuê nhà đặt trạm bất kỳ doanh nghiệp nào thỏa thuận với EVN Telecom trước đây. (Ảnh: Hà Thanh)
Viettel “hứng” hợp đồng của EVN Telecom
EVN Telecom sáp nhập vào Viettel ngày 1/1/2012 và đến hết năm 2012, Viettel đã tiếp nhận hơn 12.000 tỷ đồng tài sản, chuyển đổi gần 1 triệu thuê bao từ mạng của EVN Telecom về mạng của Viettel, trả khoản nợ 4.500 tỷ đồng của EVN Telecom, bố trí việc làm cho 1.600 người.
Nhưng cũng giống những thương vụ mua bán - sáp nhập (M&A) khác, việc giải quyết các vấn đề hậu M&A không đơn giản.
Một trong những vấn đề tồn đọng sau sáp nhập EVN Telecom về Viettel là thanh lý các hợp đồng EVN Telecom ký với các doanh nghiệp xây dựng trạm BTS cho EVN Telecom.
Quá trình tiếp nhận các trạm này, Viettel không sử dụng đến 80-95% số trạm BTS mà EVN Telecom thuê các doanh nghiệp xây dựng trạm; với số trạm còn lại, Viettel yêu cầu giảm giá thuê, thậm chí chỉ còn 1/3 so với hợp đồng đã ký.
Theo phản ánh, các doanh nghiệp bỏ vốn thuê mặt bằng của các nhà dân đáp ứng được các yêu cầu kỹ thuật của EVN, như nằm trong quy hoạch, phù hợp với tọa độ của EVN, sau đó tiến hành đầu tư xây dựng trạm BTS bao gồm cột ăngten, phòng máy BTS, hệ thống điện, tiếp đất chống sét, điều hòa với chi phí 250 - 400 triệu đồng/trạm. Các trạm BTS này đã hoàn thành và được EVN nghiệm thu đưa vào sử dụng từ năm 2010.
Nhưng đến thời điểm Thủ tướng Chính phủ ra Quyết định 2151/QĐ-TTg về việc điều chuyển Công ty Thông tin điện lực từ EVN sang Viettel vào tháng 12/2011, EVN Telecom vẫn chưa thanh toán cho doanh nghiệp này.
Hủy hợp đồng là để bảo đảm vốn nhà nước không bị thất thoát?
Trả lời các câu hỏi liên quan đến vấn đề này, Viettel cho biết, sau khi tiếp nhận nguyên trạng EVN Telecom, Viettel đã tiến hành khảo sát từng vị trí trạm BTS được bàn giao, phát hiện nhiều vị trí đặt trạm phát sóng trùng lặp giữa mạng lưới của Viettel và EVN Telecom.
Nếu tiếp tục giữ lại các vị trí trên, sẽ không đáp ứng được yêu cầu tiêu chuẩn kỹ thuật, có thể phá vỡ hệ thống hạ tầng mạng lưới chung của toàn mạng Viettel, kèm theo các khoản kinh phí duy trì gây lãng phí, thất thoát cho nguồn vốn, tài sản nhà nước.
Tháng 7/2012, Viettel đã căn cứ vào điều khoản quy định trong Hợp đồng gửi thông báo cho đối tác để chấm dứt hợp đồng đối với các vị trí trạm phát sóng không phù hợp. Cơ sở để thực hiện là điểm d, khoản 2, Điều 10 trong Hợp đồng kinh tế giữa EVN Telecom và công ty xây dựng nhà trạm cho thuê tự nguyện, thống nhất ký kết trước đây.
Như vậy, việc Viettel đơn phương chấm dứt hợp đồng đã ký nhằm thực hiện nhiệm vụ quy hoạch lại hạ tầng mạng lưới tiếp nhận từ EVN Telecom cho phù hợp, tránh lãng phí và đảm bảo sản xuất, kinh doanh hiệu quả là thực hiện đúng chủ trương của Chính phủ và Bộ Quốc phòng.
Việc chấm dứt hợp đồng này được pháp luật cho phép và theo đúng quy trình thủ tục. Cho đến thời điểm này, Viettel không nợ tiền thuê nhà đặt trạm bất kỳ doanh nghiệp nào thỏa thuận với EVN Telecom trước đây.
Thực tế, nhiều công ty tham gia xã hội hóa viễn thông xây nhà cho EVN Telecom thuê đã thực hiện đúng cam kết và phối hợp cùng với Viettel chấm dứt hợp đồng. Tuy nhiên, còn 8 doanh nghiệp không phối hợp và đưa ra những yêu cầu đòi bồi thường không có cơ sở pháp lý hay quy định tại bất cứ văn bản thỏa thuận nào. Viettel đã tổ chức nhiều buổi gặp gỡ với các doanh nghiệp này để cùng tháo gỡ.
Trong buổi họp lần cuối cùng (27/3 - 3/4/2013), chỉ còn 6 doanh nghiệp vẫn không trao đổi trên cơ sở các điều khoản hợp đồng, tiếp tục đưa ra những yêu cầu, đòi hỏi không có cơ sở.
Trước tình hình trên, Viettel đã đề nghị và sẵn sàng đưa các vấn đề chưa thống nhất giữa các bên ra giải quyết tại cơ quan tố tụng theo đúng điều khoản về giải quyết tranh chấp ghi trong hợp đồng. Phán quyết của cơ quan có thẩm quyền là cơ sở pháp lý để hai bên thực hiện.
Đây có lẽ chưa phải là dấu chấm hết, một kết thúc đẹp đẽ sau 18 tháng tiếp nhận EVN Telecom. Viettel đã và sẽ vẫn phải giải quyết nhiều vấn đề phức tạp liên quan sau khi tiếp nhận EVN Telecom. Hai doanh nghiệp với những cách thức điều hành, mô hình hoạt động, văn hóa... khác nhau khi “tái hợp” với nhau chắc chắn sẽ phát sinh rất nhiều vấn đề phức tạp. Việc đánh giá một thương vụ có thành công, có đạt hiệu quả cao hay không phụ thuộc vào việc điều hòa, xử lý các vấn đề đó.
Trong thương vụ mà Viettel đóng vai trò là “kẻ trục vớt” cho con tàu đắm mang tên EVN Telecom và với những mối ràng buộc, những quy định chặt chẽ của một doanh nghiệp nhà nước, thì việc phá hợp đồng, chấp nhận ra tòa là việc cực chẳng đã. Vụ việc này cũng cho thấy, việc giải quyết những vấn đề tiêu cực hậu M&A là “chuyện thường ngày” trong một thương vụ M&A, cho dù thương vụ đó có “cơm lành, canh ngọt”.
