Công bố thông tin đang là vấn đề nổi cộm tại CTCP Licogi 16 (LCG - sàn HOSE). Công ty con mà LCG sở hữu 80% vốn đã vay một lượng lớn vàng để đầu tư vào một trong hai dự án, nhưng LCG không có quyền và nghĩa vụ đối với dự án đó. Tuy nhiên, LCG lại ước lợi nhuận từ 2 dự án (Đông Thạnh và Hiệp Thành) của công ty con lên tới 337,5 tỷ đồng trong BCTC hợp nhất có kiểm toán năm 2010 của mình, khiến nhiều người lầm tưởng Công ty có lợi ích ở cả hai dự án trên.
Sai sót do kiểm toán
Trong cả 2 BCTC kiểm toán hợp nhất (2010 và soát xét 6 tháng 2011) của LCG đều thể hiện khoản vay 5.851,8 lượng vàng với giá 12,9 triệu đồng/lượng của công ty con - Công ty TNHH Xây dựng và Thương mại 12 (Công ty 12) là để phục vụ 2 dự án. Tuy nhiên, trong giải trình mới đây, LCG lại nói khoản vay đó là để phục vụ 1 dự án và dự án này không liên quan đến nghĩa vụ tài chính liên đới đối với LCG. LCG cho rằng, đó là sai sót của kiểm toán.
Ngày 7/9 vừa qua, Công ty Tư vấn kế toán và kiểm toán Việt Nam - đơn vị tiến hành soát xét BCTC hợp nhất bán niên 2011 của LCG đã có văn bản gửi LCG và các bên liên quan, đính chính thông tin tại thuyết minh số 29 của báo cáo soát xét như sau: khoản vay bằng vàng 5.851,8 lượng tính đến thời điểm 30/6/2011 được sử dụng để đầu tư cho Dự án Cụm công nghiệp và dân cư Đông Thạnh, Hóc Môn (gọi tắt là Dự án Đông Thạnh, đây là dự án của Công ty 12 mà LCG khẳng định không có nghĩa vụ liên quan - PV).
Không rõ ai là người lập và lên khung BCTC (bao gồm thuyết minh BCTC) của LCG, nhưng NĐT cho rằng, lãnh đạo LCG đã ký tên vào BCTC đó thì không thể đổ lỗi hoàn toàn cho kiểm toán.
Dấu hỏi về công bố thông tin của Licogi 16
Phụ lục hợp đồng số 01 ký giữa LCG và 2 cá nhân trong Công ty 12 là ông Trần Duy Doanh và bà Trần Thu Thủy nêu khá rõ quyền lợi và trách nhiệm của LCG đối với Dự án Đông Thạnh. Cụ thể, Điều 2 của Phụ lục ký ngày 26/8/2010 ghi: ngay cả khi LCG nhận chuyển nhượng 80% vốn điều lệ tại Công ty (Công ty 12 - PV) thì toàn bộ quyền lợi và nghĩa vụ liên quan đến Dự án Đông Thạnh là do ông Doanh và bà Thuỷ kế thừa và chịu trách nhiệm. Tuy nhiên, chỉ đến ngày 7/9/2011, khi thị trường có quá nhiều thông tin liên quan đến khoản nợ bằng vàng của Công ty 12 thì Licogi 16 mới "chịu" công bố thông tin trên ra công chúng.
Trước đó, tại BCTC hợp nhất năm 2010 ký ngày 31/3/2011, LCG công bố ước tính lợi nhuận thu về cho công ty con của cả 2 dự án là Đông Thạnh và Hiệp Thành của công ty con tới 337,5 tỷ đồng. Chủ tịch HĐQT của LCG cũng vừa tái khẳng định rằng, 2 dự án sau khi trừ đi chi phí, kể cả là chênh lệch vay vàng, ước tính lợi nhuận là 377 tỷ đồng.
Nhiều NĐT cho biết, khi tiếp cận thông tin tại thời điểm BCTC hợp nhất kiểm toán năm 2010 được công bố, họ hiểu rằng, LCG sẽ chịu ảnh hưởng tài chính từ khoản vay vàng tiềm tàng do giá vàng tăng. NĐT cũng hiểu rằng, LCG sẽ kiếm được bộn tiền từ 2 dự án của Công ty 12. Nhưng đến tận thời điểm này, NĐT mới chỉ xác định được sự "vô can" trong nghĩa vụ tài chính của LCG đến khoản vay vàng của công ty con, nhưng vẫn không biết được trong số 337,5 tỷ đồng ước lợi nhuận thu được từ 2 dự án mà công ty con sẽ thu được, bao nhiêu phần LCG có thể hưởng?
Chất lượng kiểm toán có vấn đề
Có thể nói, sự thiếu rõ ràng liên quan đến quyền và nghĩa vụ của LCG tại Công ty 12, cụ thể là đối với khoản vay bằng vàng là có hệ thống, thể hiện từ BCTC hợp nhất kiểm toán năm 2010 đến BCTC hợp nhất soát xét 6 tháng đầu năm 2011. Điều đáng nói, 2 báo cáo này được thực hiện bởi 2 công ty kiểm toán khác nhau, nhưng có cùng một lỗi như nhau. Việc không bóc tách trách nhiệm của LCG khiến NĐT đã hiểu lầm về nghĩa vụ tài chính của Công ty với khoản chênh lệch lên tới gần 150 tỷ đồng. Trong khi đó, vốn điều lệ của Công ty thời điểm cuối tháng 6/2011 chưa đến 600 tỷ đồng.
Chuẩn mực kiểm toán số 700 (Báo cáo kiểm toán về BCTC) và Chuẩn mực kiểm toán số 910 (Công tác soát xét BCTC) đều yêu cầu, BCTC kiểm toán/soát xét không chứa đựng những thông tin sai sót trọng yếu.
Ông Bùi Văn Mai, Tổng thư ký Hội Kiểm toán viên hành nghề Việt Nam (VACPA) cho biết, đối với những thông tin có thể ảnh hưởng nghiêm trọng đến con số trong BCTC hoặc có thể khiến người sử dụng BCTC ra quyết định sai, thì nếu phần thuyết minh đã nêu, kiểm toán có thể không cần nêu lại. Tuy nhiên, đối với trường hợp phần thuyết minh đã nêu, nhưng có thể khiến người đọc hiểu lầm, ngay cả trong trường hợp không vi phạm quy định về chế độ kế toán - kiểm toán thì kiểm toán viên vẫn phải lưu ý người đọc, để tránh những hiểu lầm không đáng có.
Đối chiếu với quy định này, trường hợp BCTC hợp nhất của LCG, phần thuyết minh dù đã nêu được khoản nợ tiềm tàng đối với khoản vay bằng vàng của công ty con, nhưng lại thiếu một thông tin rất quan trọng là LCG không có nghĩa vụ tài chính liên đới đối với khoản vay này, bởi có 2 cá nhân khác chịu trách nhiệm. Chỉ sự khác biệt trong việc nhận thông tin liên quan đến nghĩa vụ tài chính của LCG đã khiến NĐT có cái nhìn khác nhau về tình hình tài chính của Công ty. Đặt giả thiết khoản vay trên không phải bằng vàng, mà bằng ngoại tệ (phải trích lập dự phòng chênh lệch khoản vay), liệu khi đó, cách hành xử và công bố thông tin của cả LCG và phía công ty kiểm toán có khác đi?
NĐT đang đòi hỏi cơ quan quản lý phải sự giám sát chặt chẽ hơn với các đơn vị kiểm toán. Đồng thời, làm rõ trách nhiệm của LCG khi công bố BCTC có chứa đựng thông tin nêu trên.
