Hiệp hội Doanh nghiệp TP.HCM (Huba) vừa thực hiện khảo sát hơn 100 doanh nghiệp về hoạt động sản xuất kinh doanh đến hết tháng 2/2023 và có báo cáo lên UBND TP.HCM.
Kết quả cho thấy, có đến 83% doanh nghiệp đang gặp khó khăn. Các yếu tố khó khăn gồm: thị trường bị thu hẹp (41,2%); hàng tồn kho nhiều (30,1%); giá nguyên liệu đầu vào tăng (17,6%); khó tiếp cận nguồn vốn (40%); lãi suất vay cao (43%); thủ tục vay vốn phức tạp, tốn nhiều thời gian (38,2%)….
Ngoài ra, số doanh nghiệp lớn đang dừng ký hợp đồng lao động với số lượng lớn. Điều này xảy ra là bất thường so với các năm trước, lý do vì không có đơn hàng dự trữ.
Đáng chú ý, số doanh nghiệp có mức lương bình quân trên 10 triệu đồng/tháng giảm từ 80% của quý II/2022 xuống còn 65% trong quý I/2023. Huba lo ngại rằng, “đây là tính hiệu báo động của thị trường lao động đối diện nhiều khó khăn sắp tới”.
Đi vào từng lĩnh vực, báo cáo của Huba cũng chỉ ra, đối với ngành dệt may, khó khăn do bị ảnh hưởng lãi suất tăng cao và biến động của tỷ giá USD, tác động trực tiếp đến việc nhập khẩu nguyên vật liệu để gia công xuất khẩu, dẫn đến sức ép lợi nhuận giảm trong những tháng đầu năm nay.
Mặt khác, do lãi suất ngân hàng quá cao nên doanh nghiệp hoạt động cầm chừng, cố gắng vượt qua giai đoạn này và hạn chế đầu tư trong năm nay.
Đối với ngành mỹ nghệ và chế biến gỗ, đơn hàng đầu năm tiếp tục giảm mạnh và dự kiến còn giảm đến hết quý II/2023 với mức giảm khoảng 50 - 60%. Nguyên nhân do thị trường châu Âu, Mỹ sụt giảm tiêu thụ đồng thời người dân, doanh nghiệp trong nước hạn chế mua sắm, xây dựng công trình hoặc hoạt động sửa chữa.
Thị trường bất động sản hiện rất khó khăn và đi vào suy thoái, doanh nghiệp đang thu hẹp quy mô kinh doanh, dừng đầu tư, ngưng thi công các dự án mới, thị trường gần như đóng băng trong khi một lượng lớn trái phiếu của doanh nghiệp bất động sản đáo hạn gây áp lực lên thị trường.
Kim ngạch xuất khẩu của ngành vật liệu xây dựng sụt giảm nghiêm trọng như sản lượng xuất khẩu thép giảm 69,3%; xuất khẩu xi măng giảm 55%... Người lao động bị sa thải, ảnh hưởng nghiêm trọng đời sống an sinh xã hội.
“Do biến động trái phiếu và việc kiểm soát tín dụng chặt chẽ cho thấy nền kinh tế thiếu tính thanh khoản, nhà đầu tư có dấu hiệu bị suy giảm niềm tin nên khả năng huy động vốn sụt giảm, nguồn vốn bị thu hẹp. Chính sách hỗ trợ lãi vay 2% ít khả thi, khó thực hiện vì một số doanh nghiệp lo ngại về thủ tục giấy tờ và thanh kiểm tra”, báo cáo của Huba nhấn mạnh.
Huba cho biết, hiện lãi suất vay hầu hết trên 10%/năm, gây khó cho doanh nghiệp sử dụng đòn bẩy nợ vay. Do vậy, các doanh nghiệp kiến nghị Ngân hàng Nhà nước có biện pháp hạ lãi suất, khống chế tỷ lệ biên lãi ròng (NIM) ở mức 3% cũng là giải pháp để các ngân hàng thương mại chia sẻ khó khăn với nền kinh tế; cần khống chế trần lãi suất, giữ lãi suất cho vay khoảng 8 - 8,5%/năm.
Cùng với đó, Nhà nước cần thực hiện chính sách gia hạn nợ vay năm 2023 đối với các khoản vay trung, dài hạn, áp dụng chính sách ân hạn một năm thay vì gộp trả nợ ngay trong năm sau.
Hiệp hội Doanh nghiệp TP.HCM kiến nghị Ngân hàng Nhà nước có hướng dẫn doanh nghiệp kinh doanh nhà ở xã hội thủ tục vay vốn từ gói hỗ trợ 120.000 tỷ đồng; Ngân hàng Nhà nước có kế hoạch giảm lãi suất vay cho các lĩnh vực ưu tiên là sản xuất, xuất khẩu; Ngân hàng thương mại đẩy mạnh thực hiện gói hỗ trợ lãi suất 2%, đồng thời, cho doanh nghiệp, cơ cấu nợ, giữ nhóm nợ.
Về thị trường trái phiếu, Huba kiến nghị Chính phủ cho doanh nghiệp phát hành trái phiếu được gia hạn, mua lại, tất toán các khoản nợ với trái chủ. Theo đó, các trái phiếu có kỳ hạn 1 năm trở xuống được gia hạn 6 tháng; trái phiếu có kỳ hạn 2 năm được gia hạn 12 tháng, trái phiếu có kỳ hạn 3 năm được gia hạn 18 tháng.