Bày tỏ quan ngại tới những quy định được cho là bất cập tại Nghị định 116/2017/NĐ-CP ban hành tháng 10/2017, Hiệp hội Các nhà sản xuất ôtô Việt Nam (VAMA) cho rằng, việc yêu cầu các DN nhập khẩu ô tô phải cung cấp giấy chứng nhận chất lượng kiểu loại của cơ quan có thẩm quyền nước ngoài sẽ gây khó khăn lớn cho hoạt động của DN.
“Đa số các công ty ô tô đều phản ánh, họ không thể tìm được một giấy chứng nhận kiểu loại nước ngoài nào phù hợp với thông số kỹ thuật của các xe nhập khẩu vào Việt Nam theo như mô tả tại Nghị định 116”, đại diện Nhóm Công tác ô tô và xe máy dẫn phản hồi của hầu hết các DN thuộc VAMA cho biết.
Theo đại diện này, Chính phủ mỗi quốc gia tiến hành thử nghiệm và cấp giấy chứng nhận theo tiêu chuẩn của quốc gia đó cho các xe ô tô tiêu thụ trong nước, còn các xe ô tô sản xuất để xuất khẩu không thuộc đối tượng này.
Lý do là vì, các xe ô tô xuất khẩu được sản xuất với mục tiêu đáp ứng mong đợi của khách hàng, tuân thủ tiêu chuẩn kỹ thuật cụ thể của từng nước nhập khẩu, do đó sẽ luôn có sự khác biệt nhất định giữa thông số kỹ thuật của xe xuất khẩu và xe tiêu thụ trong nước.
Bên cạnh đó, một vấn đề khác là việc DN ngành này khó có thể tuân thủ được yêu cầu thử nghiệm từng lô xe nhập khẩu.
“Quy định này sẽ tạo ra gánh nặng lớn cho DN bởi cùng một mẫu xe nhập khẩu nhưng vẫn phải thử nghiệm lặp lại nhiều lần về tiêu chuẩn khí thải và an toàn theo từng lô hàng, ước tính chi phí có thể tăng lên tới 10.000 USD cho việc thử nghiệm theo từng lô”, đại diện VAMA cho biết.
Không chỉ các DN sản xuất lắp ráp ô tô phải lên tiếng, câu chuyện bị bịt cửa làm ăn đã được các DN nhập khẩu ô tô nhỏ lẻ trong nước “kêu trời” lâu nay bởi những quy định bất cập về điều kiện kinh doanh ô tô tại Thông tư 20/2011/TT-BTC.
Cụ thể, ông Nguyễn Tuấn, Giám đốc Công ty TNHH Thiên Phúc An cho biết, yêu cầu hãng xe phải xác nhận cơ sở được cam kết bảo hành, bảo dưỡng, triệu hồi của hãng đã đẩy các DN trong nước ra khỏi thị trường ô tô, khiến các hãng nước ngoài có thể độc quyền nhập khẩu vào thị trường nội địa.
Câu chuyện của các DN ô tô nói trên một lần nữa đặt ra vấn đề cần xem xét về sự bất cập của các điều kiện kinh doanh và ảnh hưởng của chúng tới hoạt động của DN.
Báo cáo về kết quả rà soát mới nhất đối với Danh mục ngành nghề kinh doanh có điều kiện của Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) tại Diễn đàn Doanh nghiệp 2017 vừa qua đã cho thấy một thực trạng nhức nhối, đó là vẫn còn tới 16 ngành nghề được xác định là ngành nghề kinh doanh có điều kiện dù không phù hợp, chẳng hạn hoạt động dịch vụ của tổ chức trọng tài thương mại, kinh doanh dịch vụ mua bán nợ, xuất khẩu gạo, kinh doanh tạm nhập tái xuất hàng thực phẩm đông lạnh, kinh doanh dịch vụ bảo hành bảo dưỡng xe ô tô…
Đáng chú ý, báo cáo của VCCI còn chỉ ra rằng, có tới 10 ngành nghề kinh doanh thuộc phạm vi kiểm soát của một số bộ ngành hiện đang quản lý nhiều ngành nghề nhất như Bộ Công thương, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Bộ Y tế.
Cụ thể đó là các ngành nghề: Kinh doanh thực phẩm thuộc phạm vi quản lý chuyên ngành của Bộ Công thương, nhượng quyền thương mại, kinh doanh thủy sản, kinh doanh thuốc bảo vệ thực vật, kinh doanh thực phẩm thuộc lĩnh vực quản lý chuyên ngành của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn hay kinh doanh phân bón, giống cây trồng, vật nuôi, giống thủy sản… thuộc quản lý chuyên ngành của Bộ Y tế.
“Để tiếp tục tạo chuyển biến mạnh mẽ trong cải thiện môi trường kinh doanh, nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia, chúng tôi đề xuất cần tiếp tục cải cách mạnh mẽ, cắt giảm điều kiện kinh doanh và thủ tục hành chính cũng như các quy định về kiểm tra chuyên ngành. Đặc biệt, trước hết cần tập trung thúc đẩy cải cách danh mục ngành nghề kinh doanh có điều kiện để tạo môi trường kinh doanh thuận lợi, thông thoáng cho doanh nghiệp”, đại diện VCCI kiến nghị.