Thị trường ngoại tệ trong nước gần như không bị tác động từ việc bơm tiền cứu thị trường tài chính thế giới.
Điểm qua những giai đoạn tỷ giá không ổn định, tăng mạnh hoặc giảm mạnh, lãi suất VND và USD ngược chiều thì thị trường tiền tệ đối mặt với sự bất ổn. Đơn cử, năm 1997 - năm mà nền kinh tế bị tác động bởi khủng hoảng tiền tệ Đông Á, khi đó Việt Nam buộc phải phá giá VND để hạn chế những tác động tiêu cực của cuộc khủng hoảng đến nền kinh tế. Đồng thời, để thúc đẩy tăng trưởng kinh tế, lãi suất VND có xu hướng giảm, cộng thêm lãi suất trên thị trường quốc tế có xu hướng tăng nên xảy ra hiện tượng chuyển dịch từ VND sang USD, tỷ lệ tiền gửi USD/tổng tiền gửi tăng từ 33% năm 1997 lên 41% năm 2001; ngược lại, khoản vay bằng ngoại tệ/tổng dư nợ lại có xu hướng giảm từ 31% xuống 21%.
Xu hướng ngược lại diễn ra trong năm 2007 và quý I/2008, VND lên giá do vốn nước ngoài vào nhiều, lãi suất VND tăng cao, lãi suất USD giảm nên có hiện tượng chuyển dịch từ ngoại tệ sang VND, tỷ trọng tiền gửi ngoại tệ/tổng tiền gửi giảm từ 25,9% năm 2006 xuống 21,5% vào tháng 4/2008, trong khi đó vay bằng ngoại tệ lại tăng từ 21% lên 23%. Nhưng từ tháng 5/2008 đến nay, thị trường ngoại tệ có diễn biến ngược lại, huy động ngoại tệ tăng nhanh, tín dụng ngoại tệ có xu hướng giảm mạnh, nguyên nhân chính là do vào thời điểm giữa tháng 5, tỷ giá VND/USD đảo chiều (VND mất giá mạnh). Những diễn biến bất thường trên thị trường ngoại tệ có thể gây mất cân đối nguồn vốn và sử dụng vốn của các ngân hàng thương mại, gây mất an toàn cho hoạt động của hệ thống ngân hàng.
Hiện nay, theo các chuyên gia, VND đang được định giá cao hơn giá trị thực của nó do lạm phát của Việt Nam cao hơn lạm phát của 17 đối tác thương mại chính. Nhiều chuyên gia cho rằng, việc neo VND so với USD khiến nhập khẩu tăng mạnh, xuất khẩu chịu thiệt, trong khi Việt Nam đang cần tập trung đẩy mạnh xuất khẩu, hạn chế nhập khẩu. Tuy nhiên, thực tế hiện nay tại Việt Nam lại cho thấy, xuất nhập khẩu đều tăng mạnh, tác động của tỷ giá do vậy không mấy rõ nét.
Đề cập đến chính sách điều hành tỷ giá, bà Nguyễn Thị Kim Thanh, Phó vụ trưởng Vụ Chính sách tiền tệ (NHNN) cho rằng, có hai vấn đề quan trọng cần được xem xét khi lựa chọn cơ chế điều hành tỷ giá. Thứ nhất, chính sách tỷ giá cần phải được nhấn mạnh đến tầm quan trọng của việc thiết lập một cái neo rõ ràng và đáng tin cậy như một yếu tố của chiến lược chính sách nhằm ổn định mức giá trong nước và ổn định thị trường tài chính. Thứ hai, chính sách tỷ giá cần phải được nhấn mạnh tầm quan trọng của việc duy trì khả năng cạnh tranh quốc tế của nền kinh tế, đảm bảo một vị thế cán cân thanh toán mạnh, theo đó chính sách tỷ giá gắn với cả biến số kinh tế thực. Với tình hình, đặc điểm kinh tế trong bối cảnh hội nhập và lạm phát, Việt Nam không thể lựa chọn cơ chế tỷ giá thả nổi ngay lập tức, mà cần phải có lộ trình cụ thể để đảm bảo ổn định thị trường tài chính. Mặc dù kiềm chế lạm phát là mục tiêu quan trọng hàng đầu, song do tác động yếu của tỷ giá đến lạm phát và tăng trưởng kinh tế, Việt Nam ưu tiên lựa chọn cơ chế điều hành tỷ giá hướng tới bình ổn thị trường tài chính hơn là hướng tới kiềm chế lạm phát cũng như tăng trưởng kinh tế.
Theo bà Thanh, với thực trạng về mức độ phát triển thị trường ngoại hối, thị trường tiền tệ Việt Nam như hiện nay, cơ chế điều hành tỷ giá khống chế biên độ đang áp dụng là hợp lý. Tuy nhiên, để chính sách tỷ giá hỗ trợ tích cực cho chính sách tiền tệ đạt được mục tiêu kiềm chế lạm phát trong trung hạn, thì phải từng bước tạo ra sự linh hoạt trong cơ chế điều hành tỷ giá. Linh hoạt nhưng cần thận trọng, bởi lựa chọn sai lầm rất có thể dẫn tới bất ổn tiền tệ, bất ổn kinh tế vĩ mô.
Trước những lo ngại về việc một lượng lớn USD được ngân hàng trung ương các nước bơm ra để cứu thị trường tài chính quốc tế có thể làm dư cung ngoại tệ, tác động đến tỷ giá hối đoái tại Việt Nam, đại diện NHNN khẳng định, thị trường ngoại tệ gần như không bị tác động từ việc bơm tiền cứu thị trường tài chính của các quốc gia trên thế giới, vì số lượng USD mà các nước tung ra chỉ xử lý mang tính nội bộ, cơ quan điều hành chính sách tiền tệ của mỗi quốc gia sẽ điều tiết thích hợp. Thực tế cho thấy, trong hai tuần qua, giá USD so với các ngoại tệ khác vẫn khá ổn định.
