Cuối tuần trước, tỷ giá USD/VND có chút dao động, làm dấy lên quan ngại về sự ổn định tỷ giá đã được duy trì suốt 3 năm qua. Có ý kiến cho rằng nên có sự điều chỉnh với tỷ giá để tránh một cú sốc lớn. Quan điểm của ông như thế nào?
Tỷ giá USD/VND ngày 8/5 mở cửa ở mức 21.095 - 21.097. Tuy nhiên, những biến động tiêu cực trên thị trường chứng khoán sau đó đã tác động tâm lý lên thị trường ngoại hối. Tỷ giá USD/VND tăng dần lên mức 21.110 - 21.115, khi một số ngân hàng mua ngoại tệ để giảm bớt trạng thái ngoại hối âm. Nhu cầu mua bán của các DN vẫn ổn định và không có gì đột biến. Sau một thời gian ngắn giao dịch ở mức 21.110 - 21.115, tỷ giá đã giảm và giao dịch ổn định quanh mức 21.100 - 21.105 trong thời gian còn lại của ngày.
Tỷ giá USD/VND ổn định trong suốt thời gian qua đã góp phần tích cực vào việc ổn định kinh tế vĩ mô, ổn định tâm lý và nâng niềm tin vào đồng Việt Nam, giúp thu hút được nguồn vốn đầu tư nước ngoài. Theo Tổng cục Thống kê, trong quý I, Việt Nam xuất siêu khoảng hơn 1 tỷ USD. Đầu tư trực tiếp giải ngân trong 4 tháng đầu năm khoảng 4 tỷ USD. Bên cạnh đó, Việt Nam còn thu hút được những nguồn ngoại tệ, dòng vốn khác như FII, ODA và kiều hối. Theo Ngân hàng Nhà nước (NHNN), 4 tháng đầu năm, NHNN đã mua được khoảng 10 tỷ USD, nâng dự trữ ngoại hối của quốc gia lên khoảng trên 35 tỷ USD, giúp NHNN có nhiều nguồn lực và công cụ can thiệp thị trường khi cần thiết.
Quan điểm điều hành của NHNN được đưa ra đầu năm nay là tỷ giá USD/VND trong năm sẽ biến động trong biên độ 1 - 2%. Tuy nhiên, sau 4 tháng đầu năm, khi nguồn cung ngoại tệ dồi dào, NHNN đã mua được một lượng ngoại tệ khá, NHNN đã định hướng tỷ giá sẽ ổn định và nếu điều chỉnh thì chỉ trong biên độ 1%.
Chính phủ luôn nhấn mạnh về việc ổn định tỷ giá để hỗ trợ xuất khẩu, nhưng có không ít ý kiến cho rằng không nên lấy mục tiêu dùng tỷ giá để hỗ trợ xuất khẩu. Vì dù mục tiêu này phù hợp với kết quả tăng trưởng xuất khẩu, nhưng không đem lại kết quả tích cực về thay đổi cơ cấu hàng xuất khẩu. Về vấn đề này, nên hiểu như thế nào, thưa ông?
Điều hành tỷ giá thế nào để vừa có thể ổn định vĩ mô, vừa có thể hỗ trợ xuất khẩu và giúp thay đổi cơ cấu hàng xuất khẩu có thể ví như một nghệ thuật.
Nhiều quan điểm cho rằng, cần phải phá giá đồng VND nhiều hơn để có thể hỗ trợ xuất khẩu. Tuy nhiên, như chúng ta đã biết, những mặt hàng xuất khẩu của Việt Nam phần lớn là nguyên liệu thô hoặc những sản phẩm có giá trị tăng thêm rất ít. Chúng ta phải nhập khẩu nguyên vật liệu và máy móc để sản xuất những sản phẩm đó. Do đó, khi điều chỉnh tỷ giá theo hướng giảm giá trị VND mạnh thì chí phí nhập khẩu cũng sẽ tăng mạnh, tác động đến giá thành sản phẩm và lạm phát của quốc gia. Chúng ta cũng chưa thể định lượng một cách rõ ràng, khi điều chỉnh tỷ giá như vậy thì tác động đến xuất khẩu và nhập khẩu là bao nhiêu, lợi hại thế nào.
Bên cạnh đó, việc chúng ta có thể thấy rõ nhất khi phá giá VND là nợ nước ngoài sẽ tăng lên đáng kể. Do vậy, thay vì điều chỉnh tỷ giá theo như đề xuất vừa trình bày, NHNN đã định hướng và điều hành tỷ giá theo hướng ổn định, linh hoạt, giúp tỷ giá điều chỉnh trong biên độ thích hợp, không gây tác động tâm lý tiêu cực và kết quả đạt được trong thời gian qua đã nói lên tất cả.
Theo ông, điều hành tỷ giá "khéo léo" phải như thế nào?
NHNN đã kết hợp chính sách quản lý ngoại hối và tiền tệ một cách linh hoạt, hài hòa thông qua việc bơm hút tiền đồng một cách nhịp nhàng trên thị trường mở, kênh phát hành tín phiếu để có thể điều hành tỷ giá linh hoạt và ổn định.
Bên cạnh việc sử dụng các công cụ, chính sách ngoại hối và tiền tệ, NHNN thường xuyên trao đổi thông tin với báo đài và các thành viên thị trường, qua đó giúp thị trường hiểu rõ hơn định hướng điều hành tỷ giá của NHNN. Ví dụ, đầu năm nay NHNN đã công bố định hướng tỷ giá USD/VND trong năm nay sẽ biến động trong biên độ 1 - 2%. Sau 4 tháng đầu năm, khi nguồn cung ngoại tệ dồi dào và NHNN đã mua được một lượng ngoại tệ khá, NHNN lại công bố sẽ duy trì tỷ giá ổn định và nếu điều chỉnh thì chỉ trong biên độ 1%. Thông qua định hướng của NHNN, người dân và các DN có thể yên tâm về sự ổn định của tỷ giá và đồng VND, yên tâm lên kế hoạch và thực hiện các dự án đầu tư, kinh doanh của mình.
Dự báo của HSBC về thị trường ngoại hối từ nay đến cuối năm ra sao?
Chúng tôi cho rằng, tỷ giá sẽ được điều hành theo hướng ổn định và nếu có điều chỉnh thì cũng chỉ trong biên độ hợp lý như NHNN đã định hướng.
