Thị trường chứng khoán Việt Nam đã trải qua hơn 3/4 chặng đường của năm 2016 với nhiều gam màu tươi sáng. Tính từ đầu năm đến nay, VN-Index ghi nhận mức tăng 16,6%, một mức tăng khá tốt khi so sánh với tỷ suất sinh lợi ở các kênh đầu tư khác. Dẫu vậy, tính từ giữa tháng 7 đến nay, tốc độ tăng giá đã chững lại và điểm số của VN-Index đến hiện tại thậm chí “giẫm chân tại chỗ” so với giai đoạn cách đây 3 tháng.
Một tháng trở lại đây, tính kiên nhẫn của nhà đầu tư thậm chí bị thử thách ở cấp độ lớn hơn khi VN-Index liên tục loanh quanh trong vùng biến động hẹp, kèm với thanh khoản ở mức cầm chừng. Nhiều nhà đầu tư đang băn khoăn, điều gì đang chờ đợi VN-Index nói riêng và thị trường nói chung sau “khoảng lặng” hiện nay?
Góc nhìn kỹ thuật: Thử lại ngưỡng hỗ trợ quan trọng
Phần lớn thời gian trong năm 2016, VN-Index di chuyển theo kênh giá tăng với biên độ tương đối hẹp và độ dốc vừa phải. Trong ngắn hạn, 1 tháng qua, sau lần tiếp cận cạnh trên của kênh giá tăng, đường giá đã chuyển sang pha tích lũy và giảm trở lại để kiểm tra vùng hỗ trợ quan trọng quanh vùng 670 điểm - khu vực cạnh dưới kênh giá tăng, đồng thời là vùng di chuyển của đường trung bình động (MA) trung hạn. Tùy thuộc vào cách ứng xử của đường giá tại khu vực 670 điểm mà chúng ta có thể kỳ vọng “con sóng lớn” tiếp theo của VN-Index sẽ theo chiều nào.
Trong một kịch bản tích cực, nếu đường giá bảo lưu các quy tắc đã tồn tại suốt từ đầu năm 2016 đến nay (đường giá đã ít nhất có 4 lần bật tăng trở lại khi tiếp cận cạnh dưới kênh giá tăng), VN-Index sẽ có khả năng kết thúc pha điều chỉnh trong thời gian ngắn sắp tới và đường giá có cơ hội di chuyển tăng lên với vùng giá mục tiêu cho 1 - 2 tháng tới tại khu vực 720 điểm.
Ở kịch bản tiêu cực, một kết quả xâm phạm rõ rệt khu vực 670 điểm (ít nhất có 2 phiên đường giá đóng cửa dưới 665 điểm) sẽ tạo ra sự thay đổi quan trọng, phá bỏ quy tắc di chuyển mà VN-Index đã duy trì từ đầu năm 2016 đến nay. Trong trường hợp điều này xảy ra, vùng mục tiêu gần nhất kỳ vọng sự cân bằng được tái lập trở lại ở khu vực 630 điểm (một mức điều chỉnh giảm khoảng 6% về mặt chỉ số) trước khi chỉ số có thể xác định các bước đi tiếp theo.
Lẽ dĩ nhiên, ở giác độ kỹ thuật, chỉ nên đơn giản “giao dịch dựa trên kết quả xảy ra”, việc dự đoán kịch bản nào xảy ra là không thật sự cần thiết (mà chỉ nên hành động khi kịch bản tốt hoặc xấu xảy ra). Tuy nhiên, kết hợp thêm một số yếu tố khác, chúng tôi có nhiều lý do để cho rằng, xác suất xảy ra kịch bản tích cực của thị trường lớn hơn. Những yếu tố được chúng tôi cân nhắc cộng thêm bao gồm: khả năng đẩy mạnh kích thích nền kinh tế trong giai đoạn cuối năm; khả năng “đảo chiều” trong hoạt động của khối ngoại; định giá của thị trường chứng khoán Việt Nam vẫn ở mức khá hấp dẫn.
Khả năng đẩy mạnh kích thích kinh tế giai đoạn cuối năm
Tăng trưởng GDP trong năm 2016 tính đến hết quý III có dấu hiệu chững lại; tính chung 9 tháng, GDP tăng 5,96%, thấp hơn nhiều so với mức tăng cùng kỳ năm 2015 là 6,53%. Trong bối cảnh vừa nêu, Chính phủ có thể xem xét thêm các biện pháp nới lỏng tiền tệ và đẩy nhanh giải ngân vốn để thúc đẩy tăng trưởng trong giai đoạn cuối năm.
Tốc độ tăng GDP tuy chững lại do một số yếu tố khó khăn mang tính thời điểm trong năm 2016 nhưng vẫn được kỳ vọng đạt mức tăng 6,3 - 6,5% trong năm nay. Bên cạnh đó, điều kiện kinh doanh từ đầu năm đến nay liên tục được cải thiện, chỉ số nhà quản trị mua hàng (PMI) có tháng thứ 11 liên tiếp đứng trên mức 50, trong đó số liệu PMI tháng gần nhất (tháng 9) ghi nhận mức cao kỷ lục của 16 tháng gần đây. Các thông số khác như tỷ giá, lãi suất và lạm phát được kiểm soát khá ổn định và không tạo ra các đe dọa trong ngắn hạn.
Khả năng “đảo chiều” trong hoạt động của khối ngoại
Gần đây, Ngân hàng Nhà nước đã bắt đầu áp dụng những chính sách phù hợp hơn, như đã đề cập trong Chỉ thị số 04/CTNHNN về một số giải pháp điều hành chính sách tiền tệ và hoạt động ngân hàng những tháng cuối năm nhằm thực hiện 3 Nghị quyết quan trọng của Chính phủ trong năm 2016.
Có thể thấy, sau 2 tháng bán ròng “quyết liệt nhất” tính từ đầu năm 2016 đến nay, khối ngoại đã chuyển về mức hoạt động cân bằng hơn đáng kể trong tháng 10. Nếu kỳ vọng khối ngoại đã chấm dứt chuỗi bán ròng để quay lại trạng thái mua ròng trong thời gian còn lại của năm 2016, khả năng thị trường có thêm những diễn biến khả quan.
Lẽ dĩ nhiên, yếu tố mua bán của khối ngoại không phải luôn luôn chính xác để nói về triển vọng của thị trường và đây cũng chỉ là một trong nhiều yếu tố tác động lên thị trường. Nhưng có một thực tế, nhà đầu tư trong nước đã quen với việc nhìn vào hoạt động mua bán của nhóm này để cân nhắc các quyết định của chính mình. Khi tỷ trọng tham gia của dòng vốn ngoại càng ngày càng lớn, yếu tố này sẽ có “độ nặng” hơn và đây là điều dễ lý giải.
Định giá của TTCK Việt Nam vẫn hấp dẫn
Bên cạnh yếu tố vĩ mô tương đối lạc quan, định giá của thị trường chứng khoán Việt Nam cũng là điểm tạo ra sự hấp dẫn. Trong nhóm “ASEAN - 5” (không tính Singapore), thị trường chứng khoán tại nhóm này đang duy trì mức P/E dự phóng trung bình cho năm 2016 quanh ngưỡng 22 lần, trong khi thông số này dành cho thị trường chứng khoán Việt Nam khoảng gần 16 lần.
Lẽ dĩ nhiên, có đôi chút “khập khiễng” nếu đánh đồng thị trường chứng khoán Việt Nam (vốn dĩ vẫn đang nằm ở nhóm thị trường cận biên) so với các thị trường chứng khoán lớn hơn (đa phần trong nhóm thị trường mới nổi). Dù vậy, ngay cả khi đưa vào mức chiết khấu khoảng 20% thì mức định giá của thị trường chứng khoán Việt Nam vẫn sẽ là “phải chăng” nếu kỳ vọng P/E tăng lên và xoay quanh mức 18 lần, tương đương với kỳ vọng tăng trưởng về mặt điểm số của VN-Index khoảng 12,5%.
Với một mức định giá P/E vào loại “trung bình thấp”, kèm với tiềm năng tăng trưởng của các doanh nghiệp niêm yết ở mức cao trong khu vực, có cơ sở để cho rằng, thị trường chứng khoán Việt Nam sẽ là điểm sáng thu hút dòng vốn đầu tư nước ngoài trong thời gian tới.
