Dịch vụ hàng không: Bao giờ phá thế độc quyền?

Theo phản ánh của các hãng hàng không, đầu năm nay cả ba cụm cảng hàng không miền Bắc, Trung , Nam đều có quyết định ban hành khung giá dịch vụ mới, trong đó có nhiều mức tăng chóng mặt. Tại Cụm cảng Hàng không miền Trung, từ ngày 1/4, dịch vụ vận chuyển khách trong sân đỗ tăng từ 450.000 đồng/chuyến lên 4,3 triệu đồng/chuyến (tăng hơn 9 lần), tại Cụm cảng Hàng không miền Nam, mức thu phí sử dụng phòng khách VIP tăng từ 15 USD lên 32 USD/hành khách (tăng 113%)...

Đại diện một hãng hàng không nước ngoài tại Việt Nam cho biết, so với một số nước trong khu vực, các hãng hàng không bay vào Việt Nam hiện phải chịu chi phí cao hơn, đơn cử như ở sân bay nước ngoài họ không mất phí 65 USD/chuyến bay cho taxi dẫn đường, phí cất hạ cánh tại một số sân bay như Kualalumpur (Malaysia) được miễn luôn, so sánh với mặt bằng chung thì những mức giá vừa nêu trên tại Việt Nam là cao hơn nhiều so với khu vực. “Tất cả chi phí như vậy đều được tính vào giá vé và khách hàng sẽ là người phải chịu. Giá vé cao cũng không khuyến khích du khách tới Việt Nam và không tạo ra cơ hội phát triển cho các ngành khác như du lịch, bán lẻ...”, vị đại diện trên cho hay.

Tăng phí có thể do lý do khách quan nhưng tăng tới 9 lần như trên thì quả là điều bất bình thường và khó có thể được các hãng hàng không chấp thuận. Nhiều hãng hàng không cho rằng, lý do chính khiến nhà cung cấp dịch vụ tại Việt Nam tăng giá tùy tiện là do phần lớn dịch vụ trên đều đang được cung cấp độc quyền. Còn nhớ năm 2006, trong thế cùng cực PA đã phải gửi đơn tới Cục Hàng không Việt Nam và Bộ Tài chính tố VNA chơi xấu. PA cho rằng, VNA độc quyền một số dịch vụ như dịch vụ mặt đất, phục vụ hàng hóa, cung ứng suất ăn và cung ứng xăng dầu. Ở các dịch vụ này, do không có sự can thiệp của cơ quản lý cạnh tranh nên PA phải chịu sự áp đặt hoàn toàn từ giá của VNA. Ngay như dịch vụ xe buýt chở khách, xe chở hành lý từ nhà chờ ra máy bay PA muốn trang bị riêng, nhưng VNA viện cớ lượng xe đang hoạt động đã đủ để buộc họ phải dùng chung và thu phí cao. Cùng mua xăng dầu tại Công ty Xăng dầu hàng không nhưng VNA được kéo dài thời hạn trả, còn PA thì không và sự cố hôm 1/4 vừa qua khiến 5.000 hành khánh lỡ bay như giọt nước làm tràn ly và PA buộc phải gửi công văn “kêu cứu” khắp nơi.

“Xích mích” giữa các doanh nghiệp trong lĩnh vực hàng không khiến cơ quan quản lý phải vào cuộc. Mới đây nhất, Bộ Tài chính có công văn hỏa tốc gửi VNA, đề nghị chỉ đạo đơn vị thành viên là Công ty Xăng dầu hàng không Vinapco phải thực hiện thống nhất một mức giá bán nhiên liệu bay cho cả VNA và PA. Vinapco không được đơn phương ngừng thực hiện hợp đồng cung cấp xăng dầu cho các hãng hàng không nếu không được phép của cơ quan nhà nước có thẩm quyền. Cục Hàng không và Bộ Tài chính cũng đang xem xét các phản ánh về những mức phí dịch vụ quá cao của các công ty trực thuộc 3 cụm cảng hàng không. Tuy nhiên, đây chỉ là những giải pháp tình thế, quan trọng nhất vẫn là việc làm sao để hạn chế tình trạng áp đặt dịch vụ độc quyền, gây thiệt hại cho các hãng hàng không và hành khách. Một ví dụ rõ ràng minh chứng cho việc phá thế độc quyền, môi trường kinh doanh sẽ thuận lợi hơn và tạo ra thuận lợi cho khách hàng là, nếu như trước đây 2 nhà ga quốc tế là Tân Sơn Nhất và Nội Bài chỉ có một công ty dịch vụ mặt đất của VNA đảm nhận thì nay có thêm hai công ty nữa của Cụm cảng Hàng không miền Bắc và miền Nam, theo phản ánh của các hãng bay, nhờ có sự cạnh tranh, dịch vụ tốt hơn, giá lại rẻ hơn hẳn.       

Thủy Anh
Thủy Anh