Địa phương nào hấp dẫn nhất trong tính toán của doanh nghiệp lớn

Phú Thọ, Bắc Ninh và Quảng Ninh đứng đầu danh sách

Không đứng đầu cả 3 tiêu chí được xem xét, là số lượng doanh nghiệp lớn, môi trường đầu tư và thu hút FDI và tốc độ tăng trưởng GRDP, nhưng Phú Thọ lại được xếp số 1 trong Top 10 địa phương hấp dẫn doanh nghiệp lớn.

Phân tích số 1 của Bảng xếp hạng, Vietnam Report nhắc tới Phú Thọ với ưu thế là cực tăng trưởng cân bằng, gồm công nghiệp, logistics và du lịch.

Sau sáp nhập, không gian phát triển của Phú Thọ được mở rộng đáng kể khi địa phương nằm trong mạng lưới các tuyến đường cao tốc kết nối vùng: Nội Bài - Lào Cai, Việt Trì - Ba Vì, Hòa Bình - Mộc Châu (tương lai), cùng các tuyến quốc lộ hướng tâm về Hà Nội. Điều này cho phép Phú Thọ trở thành điểm trung chuyển logistics quan trọng phục vụ cả thị trường phía Bắc và giao thương quốc tế qua Lào Cai.

“Với doanh nghiệp, lợi thế “liên thông hai vùng” này giúp địa phương trở thành điểm đặt nhà máy vệ tinh tối ưu”, chuyên gia Vietnam Report đánh giá.

Cấu trúc kinh tế của Phú Thọ đang chuyển dịch từ nông nghiệp - công nghiệp nhẹ sang công nghiệp chế biến, điện tử phụ trợ, vật liệu mới và logistics.

Sự hấp dẫn của Phú Thọ còn đến từ các khu công nghiệp hiện đại, được quy hoạch bài bản với quỹ đất sạch rộng lớn, hạ tầng đồng bộ đạt chuẩn quốc tế, qua đó thu hút nhiều tập đoàn lớn như Japfa Comfeed, Piaggio Việt Nam, Việt Đức VG PIPE, AMY GRUPO hay Daesang Việt Nam, khẳng định sức hấp dẫn của Phú Thọ đối với cả nhà đầu tư trong nước và nước ngoài.

Phú Thọ sở hữu một lợi thế mà ít địa phương phía Bắc có được, đó là tài nguyên văn hóa - du lịch đặc sắc, tiêu biểu là tín ngưỡng thờ cúng Hùng Vương (UNESCO), lễ hội Đền Hùng, tạo nên mũi nhọn phát triển dịch vụ - du lịch lễ hội và du lịch trải nghiệm.

Tuy nhiên, để bứt phá mạnh hơn, các chuyên gia Vietnam Report cho rằng, Phú Thọ cần cải thiện một số điểm nghẽn: hạ tầng nội tỉnh chưa đồng bộ; chất lượng nguồn nhân lực kỹ thuật còn hạn chế; dịch vụ hỗ trợ công nghiệp và logistics chưa phát triển tương xứng; và sự kết nối giữa công nghiệp - du lịch - dịch vụ chưa đủ chặt để tạo giá trị cộng hưởng.

Đồng thời, cơ chế điều phối vùng giữa Phú Thọ - Hà Nội cần được nâng cấp để tránh “đứt gãy” chính sách trong thu hút đầu tư.

Thủ đô xếp hạng 4/10

Sự hấp dẫn của Hà Nội đến từ vị trí “bộ não” của toàn bộ cấu trúc tăng trưởng quốc gia, hạt nhân điều phối của một “vùng siêu đô thị - siêu công nghiệp” trải dài sang Bắc Ninh, Hưng Yên và Phú Thọ - nơi tập trung các doanh nghiệp FDI công nghệ cao, cùng hệ thống các nhà máy điện tử, cơ khí, ô tô lớn nhất cả nước.

Theo số liệu từ Cục Thống kê (Bộ Tài chính) tính đến tháng 10/2025, Hà Nội đã thu hút vốn FDI đăng ký mới và điều chỉnh đạt 3,63 tỷ USD, gấp 1,7 lần so với cùng kỳ năm 2024. Ở góc nhìn chiến lược, các doanh nghiệp còn nhìn nhận, Hà Nội đang dịch chuyển từ vị thế một đô thị trung tâm sang vai trò trục ra quyết định cho toàn vùng Bắc Bộ, tương tự mô hình Seoul - Gyeonggi hay Tokyo - Kanagawa tại châu Á.

Điểm nổi bật trong cấu trúc mới là khả năng dẫn dắt chuỗi cung ứng công nghệ cao. Hà Nội sở hữu hệ sinh thái trí tuệ lớn nhất cả nước - từ nguồn nhân lực cấp cao, trường đại học, viện nghiên cứu đến trung tâm R&D và doanh nghiệp công nghệ.

Trong khi đó, các tỉnh vệ tinh như Bắc Ninh (điện tử), Phú Thọ (ô tô - cơ khí), Hưng Yên (phụ trợ) lại đảm nhiệm vai trò sản xuất. Khi liên kết vùng được củng cố, Hà Nội trở thành điểm tập trung các quyết định công nghệ - đầu tư, còn vành đai phụ cận là nơi thực thi. Liên kết này giúp rút ngắn đáng kể thời gian phát triển sản phẩm, tối ưu chi phí logistics và tăng mức độ gắn kết của doanh nghiệp với toàn vùng sản xuất.

Tuy nhiên, những thách thức mà Thủ đô đang đối mặt, như áp lực lên hạ tầng đô thị lõi ngày càng gia tăng, chênh lệch về chất lượng dịch vụ giữa các khu vực vẫn hiện hữu, đòi hỏi cơ chế điều phối vùng hiệu quả hơn để tránh xung đột phát triển đã giảm sức hấp dẫn của địa phương trong bài toán lựa chọn địa điểm đầu tư của các doanh nghiệp lớn. Bài toán nhân lực chất lượng cao cũng sẽ ngày càng gay gắt hơn khi Hà Nội phải cạnh tranh không chỉ trong nước mà cả với các đô thị khu vực như Bangkok hay Kuala Lumpur.

Cực tăng trưởng mới Hưng Yên

Xếp thứ 6, ngay sau Hải Phòng, Hưng Yên được gọi là “cực công nghiệp mới” của miền Bắc khi tiến trình sắp xếp đơn vị hành chính và mở rộng liên kết vùng đặt địa phương vào vị trí chiến lược trên trục phát triển Hà Nội - Hải Phòng - Bắc Ninh. Nếu trước đây Hưng Yên được xem như địa phương vệ tinh của Thủ đô, thì nay địa phương đang tái định vị mình thành một trung tâm công nghiệp - công nghệ cao có vai trò bổ trợ trọng yếu cho chuỗi cung ứng điện tử và cơ khí của vùng Bắc Bộ.

Sức bật của Hưng Yên đến từ hai yếu tố: vị trí địa lí kinh tế nằm gần các cực sản xuất lớn (Bắc Ninh, Hải Phòng, Ninh Bình) và hiệu ứng lan tỏa mạnh từ vành đai kết nối Hà Nội sau sáp nhập, giúp Hưng Yên trở thành một trong những điểm đến hấp dẫn nhất với doanh nghiệp công nghiệp phụ trợ.

Cơ chế liên kết vùng mới tạo cho Hưng Yên một “không gian chức năng” rộng lớn hơn, nơi địa phương có thể tận dụng trực tiếp sức mạnh của Hà Nội trong hoạch định chính sách, nguồn nhân lực, R&D và công nghệ, đồng thời kết nối liền mạch với cảng biển - trung tâm logistics tại Hải Phòng và các cụm sản xuất lớn của Bắc Ninh - Hải Dương.

Việc mở rộng hệ thống cao tốc, đường vành đai và các tuyến xuyên tỉnh mang tính liên thông tạo nên lợi thế vượt trội về logistics: hàng hóa có thể di chuyển từ khu công nghiệp của Hưng Yên tới cảng biển hoặc sân bay trong thời gian ngắn, giúp doanh nghiệp giảm chi phí vận hành và nâng cao khả năng cạnh tranh. Đây là điều kiện tiên quyết thu hút dòng FDI công nghệ cao vốn rất nhạy cảm với hạ tầng.

Tuy nhiên, Hưng Yên cũng đang đối diện thách thức đáng kể: cạnh tranh thu hút đầu tư với các địa phương láng giềng ngày càng gay gắt; áp lực về môi trường và chất lượng hạ tầng cần được giải quyết theo tiêu chuẩn cao hơn; các khu đô thị - dịch vụ phải theo kịp tốc độ công nghiệp hóa; và nguồn nhân lực kỹ thuật cao phải được đào tạo bài bản để đáp ứng nhu cầu của doanh nghiệp công nghệ. Việc điều phối phát triển với Hà Nội và các địa phương trong vùng cũng cần cơ chế rõ ràng hơn để tránh xung đột về quy hoạch hoặc cạnh tranh nội vùng.

TP.HCM đóng bảng Top 10

Có tới 268,6 doanh nghiệp lớn trong số lượng doanh nghiệp lớn giai đoạn 2021-2025, đứng đầu cả nước, nhưng TP.HCM chỉ đứng vị trí thứ 10 trong Top 10 địa phương dẫn nhất doanh nghiệp lớn.

Điểm đáng nói, các doanh nghiệp đều nhìn thấy tiềm năng của TP.HCM - “siêu vùng kinh tế” có quy mô và tầm ảnh hưởng vượt xa chức năng của một đô thị trung tâm truyền thống sau khi có thêm Bình Dương và Bà Rịa - Vũng Tàu. Vị thế của TP.HCM không chỉ mở rộng theo nghĩa địa lý mà nâng tầm về năng lực kinh tế. Thành phố trở thành trung tâm tài chính - dịch vụ lớn nhất cả nước, là điểm đến quan trọng trong thu hút vốn FDI, đồng thời dẫn dắt xu hướng đổi mới mô hình kinh doanh và cung ứng nguồn nhân lực chiến lược.

Tính trong 10 tháng đầu năm 2025, TP.HCM thu hút vốn đầu tư FDI đăng ký mới và điều chỉnh đạt 2,63 tỷ USD, tăng gấp 2,1 lần so với cùng kỳ năm 2024. Thông qua tuyến đường sắt Bàu Bàng - Cái Mép đang được đề xuất đầu tư, TP.HCM sẽ giữ vai trò đầu mối liên kết các hệ thống sản xuất quy mô lớn ở Bình Dương - Đồng Nai với cụm cảng biển nước sâu Cái Mép - Thị Vải của Bà Rịa - Vũng Tàu, tạo thành luồng vận chuyển - sản xuất - xuất khẩu liền mạch mà doanh nghiệp lớn có thể tận dụng để tối ưu chi phí và rút ngắn thời gian lưu chuyển hàng hóa.

Trên nền tảng đó, một “tam giác kinh tế” đặc biệt được hình thành: TP.HCM đóng vai trò trung tâm dịch vụ - tài chính; Bình Dương giữ vai trò sản xuất và công nghiệp hỗ trợ; Bà Rịa - Vũng Tàu là cửa ngõ thương mại quốc tế. Đây là mô hình đặc trưng của các siêu vùng kinh tế châu Á như Greater Tokyo hay Bangkok Metropolitan Region.

Bên cạnh những lợi thế này, TP.HCM cũng đối diện với các thách thức mang tính hệ thống: hạ tầng giao thông chưa theo kịp tốc độ đô thị hóa; áp lực dân số và nhu cầu về nhà ở, y tế, giáo dục tăng nhanh; cải cách hành chính cần bước tiến mạnh hơn để phù hợp với vai trò trung tâm tài chính - công nghệ; và mô hình điều phối vùng cần được chuẩn hóa để giảm xung đột chính sách giữa các địa phương lân cận.

Khánh Linh
baodautu.vn