Bộ trưởng Giáo dục và Đài tạo Phùng Xuân Nhạ. Ảnh: QH
Chiều 12/3, Thường vụ Quốc hội cho ý kiến về dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Giáo dục. Theo tờ trình của Chính phủ, dự luật có nhiều điểm mới khắc phục những hạn chế của Luật hiện hành sau 12 năm thực hiện. Trong đó có nội dung về học phí của học sinh, sinh viên sư phạm.
Theo Bộ trưởng Giáo dục và Đào tạo Phùng Xuân Nhạ, chính sách không thu học phí đối với học sinh, sinh viên sư phạm thực hiện được 20 năm, từ Luật giáo dục năm 1998, Luật giáo dục năm 2012 và các văn bản hướng dẫn (mới nhất là Nghị định số 86 ngày 2/10/2015). Đây là chính sách ưu tiên của Đảng và Nhà nước thể hiện quan điểm giáo dục là quốc sách hàng đầu.
Trong thời gian dài, chính sách trên đã thu hút rất nhiều học sinh giỏi vào các trường sư phạm. Con em nhiều gia đình khó khăn đã được đến trường, bớt đi phần gánh nặng cho gia đình, xã hội và sau đó trở thành những giáo viên giỏi, có nhiều cống hiến cho giáo dục.
Tuy nhiên, hiện nay nhu cầu của thị trường lao động đã có sự thay đổi, số sinh viên sư phạm trên cả nước ra trường chưa có việc làm, hoặc làm không đúng ngành sư phạm còn nhiều. Có tình trạng sinh viên đi làm trái ngành, nghề gây lãng phí rất lớn nguồn nhân lực sư phạm.
"Vì vậy, học sinh, sinh viên sư phạm cũng cần đóng học phí như học sinh, sinh viên các ngành học khác. Tuy nhiên, để thu hút và tạo thuận lợi cho học sinh, sinh viên sư phạm, dự luật quy định về tín dụng sư phạm và sau khi tốt nghiệp, nếu công tác trong ngành giáo dục đủ thời gian theo quy định sẽ không phải trả khoản vay tín dụng này", ông Nhạ nói.
Thẩm tra dự luật, Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa Giáo dục Thanh niên, thiếu niên và nhi đồng Phan Thanh Bình cho biết, Thường trực Ủy ban tán thành với nội dung sửa đổi chính sách đối với sinh viên sư phạm; đề nghị nghiên cứu kỹ cách thức tổ chức thực hiện để tạo thuận lợi nhất cho người học, đồng thời bổ sung quy định về việc hoàn trả học phí trong trường hợp tự đóng.
Chủ nhiệm Ủy ban cũng cho hay, một bộ phận Thường trực Ủy ban Văn hóa lại đề nghị giữ lại quy định miễn học phí cho học sinh, sinh viên sư phạm để thể hiện rõ quan điểm ưu tiên, chính sách ưu đãi của Nhà nước đối với việc đào tạo, bồi dưỡng nhà giáo.
"Chúng tôi cho rằng, dù thực hiện chính sách cấp tín dụng hay miễn học phí, để giải quyết các bất cập về lãng phí ngân sách, thời gian, nguồn nhân lực và nâng cao chất lượng đào tạo sư phạm, cần tổ chức tốt công tác quy hoạch các cơ sở đào tạo sư phạm và nhân lực ngành giáo dục. Từ đó làm căn cứ để đầu tư đúng và đủ, bảo đảm việc làm cho sinh viên sau khi tốt nghiệp", ông Bình nói.
Thường trực Ủy ban Văn hoá Giáo dục cũng đề nghị sửa đổi các quy định về tuyển sinh, đào tạo sư phạm để nâng cao chất lượng đầu vào; nâng cao vị thế nhà giáo, tăng tính hấp dẫn của nghề này cùng với chính sách ưu đãi trong đào tạo, bồi dưỡng để thu hút nguồn nhân lực chất lượng cao cho ngành giáo dục trong thời gian tới.
Chủ nhiệm Ủy ban Đối ngoại Nguyễn Văn Giàu cho rằng bên cạnh những giải pháp trên, cần có quy định để giáo viên thụ hưởng chính sách tiền lương một cách hợp lý, ổn định, khi đó sẽ thu hút được người tài vào ngành giáo dục.
Cuối năm 2017, tại hội thảo khoa học tác động chính sách miễn học phí cho sinh viên sư phạm đến chất lượng tuyển sinh và đào tạo giáo viên, nhiều chuyên gia đã thẳng thắn đề nghị nên bỏ ngay quy định này.
Theo các chuyên gia, người yêu thích nghề giáo vào trường sư phạm không hẳn vì được miễn học phí. Ngược lại, nhiều người không thích ngành này nhưng vẫn học vì "vừa có bằng đại học, vừa được miễn phí". Vòng luẩn quẩn này sẽ đẩy ngành sư phạm ngày càng sa sút, chất lượng giáo viên trong tương lai khó nâng cao.
