Đại biểu Quốc hội đặt dấu hỏi về vai trò của Quỹ bình ổn giá xăng dầu (Ảnh minh họa: Hải Long).
Đóng góp ý kiến vào Luật Giá (sửa đổi) tại thảo luận chiều ngày 11/11, đại biểu Đỗ Ngọc Thịnh (đoàn Khánh Hòa) cho rằng, việc sửa đổi Luật Giá cần đảm bảo giá cả phải được điều chỉnh đáp ứng kịp thời những biến động giá cả trên thị trường, đặc biệt là trong bối cảnh giá xăng dầu có nhiều biến động.
Theo đại biểu Đỗ Ngọc Thịnh, từ đầu tháng 10 đến nay, tình trạng đứt gãy nguồn cung, khan hiếm xăng dầu xảy ra trên diện rộng. Không hiếm gặp hình ảnh các cây xăng đóng cửa, người dân xếp hàng dài chờ đến lượt mua.
"Vậy không rõ vai trò của Quỹ bình ổn giá xăng dầu ở đâu? Liệu có nên duy trì quỹ này nữa hay không? Nên chăng đã đến lúc phải thay đổi cơ chế Quỹ bình ổn giá bằng các công cụ điều tiết giá khác hiệu quả hơn để giá cả hàng hóa vận hành theo quy luật của thị trường", đại biểu Đỗ Ngọc Thịnh nêu.
Theo đại biểu này, vấn đề trên cần được liên Bộ Tài chính, Bộ Công Thương cân nhắc một cách thận trọng hơn. Việc quy định lập Quỹ bình ổn giá thành một điều luật riêng tại dự thảo Điều 22 là có thể không phù hợp.
Cùng đóng góp ý kiến vào Luật Giá (sửa đổi), đại biểu Vũ Tuấn Anh (đoàn Phú Thọ) cho rằng, Quỹ bình ổn giá đã giúp cho giá cả hàng hóa vận hành theo cơ chế thị trường. Tuy nhiên, việc sử dụng Quỹ bình ổn giá trong thời gian qua cho thấy việc vận hành còn có những hạn chế.
Đại biểu này cho biết chỉ sử dụng Quỹ bình ổn giá đối với mặt hàng xăng dầu, không lập Quỹ bình ổn giá đối với các mặt hàng khác. Ngoài ra, cần công khai minh bạch việc sử dụng Quỹ bình ổn giá, kèm theo đó là kiểm soát nguồn cung cầu.
"Trong thực tiễn thời gian qua, chúng ta đã hình thành Quỹ bình ổn giá xăng dầu và cho thấy, Quỹ bình ổn giá xăng dầu đã góp phần làm giảm sốc về giá khi giá xăng dầu thế giới tăng cao hoặc là giảm quá mạnh. Việc sử dụng quỹ bình ổn giá đã hạn chế tác động xấu đến nền kinh tế và đời sống của nhân dân", đại biểu nêu.
Cũng theo đại biểu, xét về bản chất, giá cả hàng hóa, dịch vụ thực hiện trích Quỹ bình ổn giá vẫn vận hành theo cơ chế thị trường, tăng hay giảm vẫn phụ thuộc vào thị trường. Tuy nhiên, khi sử dụng công cụ Quỹ bình ổn giá sẽ tác động làm giá cả tăng chậm hơn hoặc giảm chậm hơn.
Do đó, nếu sử dụng được biện pháp bình ổn giá khác như thông qua điều hòa, kiểm soát cung cầu quy định tại Khoản 3, Điều 20 của dự thảo luật thì không cần thiết phải sử dụng công cụ Quỹ bình ổn giá.
"Trong điều kiện hiện nay thì việc bình ổn giá xăng dầu thông qua điều hòa, kiểm soát cung cầu còn khó khăn. Vì vậy, trước mắt, cần thống nhất giữ Quỹ bình ổn giá như dự án Luật, song cần quy định rõ là chỉ lập quỹ bình ổn giá xăng dầu, còn không lập quỹ bình ổn giá đối với các hàng hóa, dịch vụ khác. Đồng thời cần có quy định cụ thể về việc công khai, minh bạch việc trích và sử dụng Quỹ bình ổn giá xăng dầu để đảm bảo được thực thi", đại biểu Vũ Tuấn Anh nhấn mạnh.
