Nhà máy của Intel tại quận 9, TP.HCM. Ảnh: Lê Toàn
Nhân tố chủ chốt
Việt Nam hiện là nhân tố chủ chốt trên “sân khấu” kinh tế toàn cầu và đóng vai trò quan trọng trong nhiều chuỗi cung ứng toàn cầu quan trọng. Hoa Kỳ là đối tác kiên định của Việt Nam. Vào đầu thế kỷ này, hai nước đã ký một hiệp định thương mại song phương quan trọng để mở rộng mối quan hệ kinh tế.
Năm 2007, Việt Nam gia nhập Tổ chức Thương mại thế giới (WTO). Kể từ đó, mối quan hệ giữa hai nền kinh tế ngày càng mở rộng và sâu sắc hơn. Thương mại song phương hiện bao gồm mọi lĩnh vực, từ máy móc, dệt may, đến linh kiện điện tử. Trong hai thập kỷ qua, thương mại giữa hai nước đã tăng trưởng gần 25% mỗi năm. Không chỉ nhập khẩu hàng Việt Nam của Hoa Kỳ tăng vọt, mà ngày nay, Hoa Kỳ xuất khẩu sang Việt Nam nhiều gấp gần 20 lần so với năm 2002.
Nhiều công ty lớn nhất của Hoa Kỳ như Apple và Google đã có sự hiện diện đáng kể và ngày càng gia tăng tại Việt Nam. Tháng 3 vừa qua, Hội đồng Kinh doanh Hoa Kỳ - ASEAN đã tổ chức một đoàn doanh nghiệp lớn tới Việt Nam, với hơn 50 công ty nổi tiếng của Hoa Kỳ, bao gồm cả những doanh nghiệp khổng lồ như Boeing, Meta và SpaceX. Sự kiện này nêu bật những cơ hội ngày càng tăng trong nhiều lĩnh vực như nông nghiệp, hàng không vũ trụ, kinh tế số và kinh tế xanh tại thị trường Việt Nam năng động.
Với đặc điểm tăng trưởng GDP ổn định và tỷ lệ lạm phát có thể kiểm soát được, Việt Nam là mảnh đất màu mỡ cho các nhà đầu tư của Hoa Kỳ. Cụ thể, vị trí chiến lược của Việt Nam mang lại khả năng tiếp cận thuận tiện các thị trường quan trọng ở châu Á, tạo điều kiện thuận lợi cho hoạt động hợp tác xuyên biên giới. Việt Nam có dân số ngày càng tăng với nhu cầu ngày càng lớn, đặc biệt là lĩnh vực xe điện, được dự báo tăng trưởng đáng kể những năm tới. So với các nước láng giềng, Việt Nam có lợi thế cạnh tranh nhờ chi phí lao động thấp hơn.
Những năm qua, Việt Nam đã nâng cao vị trí của mình trong Chỉ số Thuận lợi kinh doanh của Ngân hàng Thế giới (WB), cho thấy môi trường kinh doanh ngày càng thuận lợi. Hoa Kỳ và Việt Nam đang nuôi dưỡng mối liên kết kinh tế mạnh mẽ hơn, giúp nâng cao vai trò của Việt Nam trong chiến lược toàn cầu của các công ty Hoa Kỳ.
Một số trở ngại
Để tận dụng tối đa tiềm năng của thị trường Việt Nam, vẫn cần phải giải quyết một số trở ngại nhất định để khuyến khích tăng cường đầu tư của Hoa Kỳ. Các rào cản chủ yếu được xác định bởi báo cáo năm 2020 của WB bao gồm thủ tục hành chính phức tạp có thể gây khó khăn và tốn thời gian cho các doanh nghiệp thành lập và hoạt động.
Bên cạnh đó, khả năng tiếp cận tài chính hạn chế - các doanh nghiệp nhỏ hơn ở Việt Nam thường có khả năng tiếp cận tài chính hạn chế, có thể gây khó khăn trong việc phát triển và mở rộng. Chi phí tuân thủ quy định có thể cao và có thể cản trở một số doanh nghiệp đầu tư. Việc thực thi các quyết định pháp lý ở Việt Nam có thể chậm và chưa thực sự hiệu quả, có thể tạo ra sự bất ổn cho doanh nghiệp.
Để cải thiện môi trường kinh doanh, Việt Nam có thể thực hiện một số biện pháp. Cụ thể, Chính phủ có thể đơn giản hóa môi trường pháp lý bằng cách đơn giản hóa các thủ tục đăng ký và cấp phép kinh doanh, đồng thời áp dụng các nền tảng kỹ thuật số để hỗ trợ quá trình đăng ký và phê duyệt kinh doanh suôn sẻ hơn.
Ngoài ra, Chính phủ cần xây dựng các chính sách hỗ trợ phát triển thị trường vốn để giúp doanh nghiệp tiếp cận tài chính dễ dàng hơn và tạo môi trường thuận lợi cho tăng trưởng của khu vực tư nhân. Hơn nữa, Chính phủ còn có thể giảm chi phí tuân thủ các quy định bằng cách triển khai hệ thống quản lý số hóa.
Việc thực thi hợp đồng và quyền tài sản của Việt Nam còn yếu, gây khó khăn cho doanh nghiệp trong việc giải quyết tranh chấp và bảo vệ tài sản của mình. Chính phủ cần tăng cường hệ thống pháp luật và cải thiện việc thực thi hợp đồng và quyền sở hữu. Ngoài ra, Việt Nam nên hợp tác với các tổ chức quốc tế để học hỏi kinh nghiệm và cách làm tốt nhất của các nước đã thành công trong việc dỡ bỏ các rào cản này.
Bất chấp những khó khăn sắp tới đối với kinh tế toàn cầu trong năm nay, cộng đồng doanh nghiệp Hoa Kỳ vẫn coi Việt Nam là thị trường chiến lược trong khu vực và cam kết đầu tư dài hạn.
