Nhu cầu về thông tin của nhà đầu tư chứng khoán rất lớn và đa dạng.
Tiếp cận thông tin sớm sẽ giành lợi thế
Thông tin đóng vai trò quan trọng trong việc đưa ra quyết định đầu tư, đặc biệt là đầu tư chứng khoán. Người có thể tiếp cận thông tin sớm hơn, chính xác hơn sẽ giành được lợi thế lớn và hầu hết họ sẽ trở thành người thắng cuộc trong đầu tư.
Thực tế, giá của cổ phiếu phụ thuộc nhiều vào kỳ vọng lợi nhuận, triển vọng hoạt động của doanh nghiệp cũng như sự biến động của các yếu tố có liên quan.
Do vậy, những thông tin như khả năng doanh nghiệp đạt lợi nhuận cao hay thấp, ký kết các hợp đồng lớn hay không, động thái mua bán - sáp nhập (M&A), hay những rủi ro mà doanh nghiệp phải đối mặt sẽ được các nhà đầu tư xem xét như một dấu hiệu quan trọng để đưa ra quyết định mua/bán chứng khoán.
 |
| Ông Phạm Tiến Đạt, Viện Chiến lược và Chính sách tài chính - Bộ Tài chính |
Đương nhiên, các nhà đầu tư đều muốn tiếp cận được những thông tin này nhanh hơn người khác. Đây cũng chính là lý do mà các quốc gia đã ban hành các quy định cụ thể, nghiêm ngặt, bao gồm cả xử lý hình sự đối với những hành vi cung cấp, sử dụng thông tin sai quy định nhằm thu lợi bất hợp pháp (trong đó tiêu biểu là giao dịch nội gián), để đảm bảo tính kỷ luật, công bằng và minh bạch trên thị trường chứng khoán.
Tại thị trường chứng khoán Việt Nam, vai trò của thông tin được thể hiện rất rõ khi mà tại các thời điểm có nhiều thông tin quan trọng, giá chứng khoán thường tăng/giảm mạnh và dao động trong biên độ hẹp vào các thời điểm có ít thông tin.
Chẳng hạn, tháng 8 là thời điểm có ít thông tin khi đã qua kỳ báo cáo lợi nhuận quý II nên giá chứng khoán biến động không nhiều, nhưng kể từ cuối quý III, giá thường có sự thay đổi lớn, do có các dự báo về lợi nhuận trong kỳ của doanh nghiệp.
Đối với nhà đầu tư chứng khoán, họ cần nắm bắt rất nhiều loại thông tin để đưa ra quyết định giao dịch, bởi sự biến động của giá cổ phiếu như đã đề cập chịu tác động của nhiều yếu tố như kinh tế vĩ mô trong nước và quốc tế, biến động trong ngành, biến động của doanh nghiệp, thậm chí thông tin cá nhân của lãnh đạo doanh nghiệp.
Điều quan trọng là lựa chọn đúng...
Trong bối cảnh công nghệ đang phát triển mạnh mẽ, sự phát triển của Internet, mạng xã hội, đặc biệt là yêu cầu về việc công khai, minh bạch thông tin từ phía cơ quan nhà nước giúp khả năng tiếp cận thông tin của nhà đầu tư thuận lợi hơn rất nhiều. Tuy nhiên, điều quan trọng quyết định thành công của nhà đầu tư là biết lựa chọn đúng kênh thông tin.
Nhà đầu tư nên lựa chọn các nguồn thông tin được công bố bởi các đơn vị cung cấp uy tín, được kiểm duyệt, thông tin đảm bảo tính chính xác và cập nhật.
Đối với các thông tin quốc tế, việc tiếp cận có thể qua các website về kinh tế, tài chính như Bloomberg, Forbes. Nhà đầu tư cũng có thể truy cập website tradingeconomics.com để cập nhật theo thời gian thực về giá chứng khoán tại hầu hết các thị trường trên thế giới, cũng như những phân tích, đánh giá, nhận định của các chuyên gia nhằm nắm bắt xu hướng biến động.
Trong mỗi lĩnh vực cụ thể sẽ có các địa chỉ để tìm kiếm các thông tin cập nhật. Ví dụ, nhà đầu tư quan tâm đến cổ phiếu ngành dầu khí thì sự biến động của giá dầu có thể tìm thấy ở website eia.gov. Trong khi đó, website global-rates.com cung cấp thông tin về sự thay đổi lãi suất của các ngân hàng trung ương sẽ hữu ích với nhà đầu tư quan tâm đến cổ phiếu ngân hàng.
Việc tìm kiếm các thông tin kinh tế vĩ mô của Việt Nam có thể tìm trên website của Tổng cục Thống kê với các số liệu về tăng trưởng kinh tế, lạm pháp, sự phát triển của các ngành, lĩnh vực. Nhiều website chuyên biệt về kinh tế, tài chính, chứng khoán giúp nhà đầu tư có thêm thông tin hữu ích phục vụ cho hoạt động đầu tư như fili.vn, tinnhanhchungkhoan.vn...
Bên cạnh đó, một số website cung cấp dịch vụ tư vấn, số liệu thống kê thị trường, hoạt động của doanh nghiệp niêm yết như vietstock.vn, fireant.vn, stockvn.vn. Ngoài ra, thông tin về tình hình của doanh nghiệp có thể tìm thấy trên website của chính doanh nghiệp.
Một trong những kênh thông tin quan trọng mà các nhà đầu tư không thể bỏ qua là website của Ủy ban Chứng khoán Nhà nước (ssc.gov.vn), các sở giao dịch (hnx.vn, hsx.vn).
Các thông tin, dữ liệu giao dịch cổ phiếu, giao dịch khối ngoại, giao dịch khối tự doanh, sự biến động của giá trị vốn hóa… có giá trị định hướng đầu tư không nhỏ. Các mã cổ phiếu bị cảnh báo, hạn chế giao dịch, đình chỉ giao dịch được công bố trên các website này sẽ giúp nhà đầu tư tránh được những khoản đầu tư sai lầm.
Báo cáo của các công ty chứng khoán, công ty quản lý quỹ, quỹ đầu tư cũng là một trong những kênh thông tin quan trọng đối với nhà đầu tư. Trong đó, xu hướng biến động của thị trường chứng khoán trong thời gian tới, các yếu tố thuận lợi, rủi ro thường được đề cập. Đáng chú ý, báo cáo của các công ty chứng khoán thường xuyên giới thiệu một số mã chứng khoán tiềm năng với những phân tích, đánh giá cụ thể.
... Và sử dụng hiệu quả
Có mối liên hệ chặt chẽ giữa giá chứng khoán với sự biến động của các chỉ tiêu kinh tế vĩ mô, của ngành cũng như các yếu tố nội tại của doanh nghiệp.
Tiếp cận được thông tin tốt là rất quan trọng, tuy nhiên, việc sử dụng hiệu quả thông tin còn quan trọng hơn. Theo đó, nhà đầu tư cần hiểu được mối liên hệ giữa giá chứng khoán với sự biến động của các chỉ tiêu kinh tế vĩ mô, của ngành cũng như các yếu tố nội tại của doanh nghiệp.
Ví dụ, xung đột Nga - Ukraine kéo dài có thể khiến châu Âu thiếu hụt khí đốt, dẫn đến nhiều nhà máy sản xuất thép phải tạm thời đóng cửa. Việc này sẽ hỗ trợ giá nhóm cổ phiếu thép tại Việt Nam, vì khả năng lợi nhuận doanh nghiệp được cải thiện nhờ dư địa xuất khẩu. Hay Ngân hàng Nhà nước nới hạn mức tăng trưởng tín dụng có thể giúp lợi nhuận các ngân hàng gia tăng, đồng nghĩa giá cổ phiếu sẽ tăng (nếu các điều kiện khác không thay đổi).
Việc xem xét báo cáo tài chính của các doanh nghiệp sẽ giúp nhà đầu tư biết được tình hình tài chính, hiệu quả hoạt động kinh doanh, từ đó định ra vùng giá hợp lý cho cổ phiếu.
Tuy nhiên, nhà đầu tư cần chú ý đến ý kiến của công ty kiểm toán trong báo cáo tài chính. Nhiều người từng chịu thiệt hại nặng nề từ sai phạm của Công ty cổ phần Xây dựng FLC Faros (FLC Faros, mã chứng khoán ROS) trong việc tăng vốn điều lệ. Công ty TNHH Kiểm toán ASC đã lưu ý rủi ro này trong báo cáo tài chính bán niên 2016: “Đợt tăng vốn điều lệ trong quý I/2016 do 3 cổ đông góp vốn với số tiền 462,5 tỷ đồng, tương ứng với mỗi lệnh chuyển tiền đến có một lệnh chuyển tiền đi liên tục 18 lần, các lệnh chuyển tiền đến và đi cho các bên nhận ủy thác được thực hiện trong cùng ngày 8/1/2016”.
Như vậy, chỉ trong một ngày, FLC Faros liên tục chuyển tiền vào rồi lại rút ra ngay, nhiều khả năng vốn điều lệ của Công ty là “vốn ảo”.
Với thông tin tư vấn từ phía công ty chứng khoán, đặc biệt là thông tin trên các diễn đàn mạng, các hội nhóm, nhà đầu tư chỉ nên coi đó là nguồn mang tính chất tham khảo. Nhà đầu tư nên hiểu cách tư duy, hướng phân tích để đưa ra quyết định lựa chọn, thay vì tập trung vào việc chọn ra các mã chứng khoán được tư vấn.
Theo đó, nhà đầu tư cần tự xây dựng cho mình chiến lược, phương pháp đầu tư phù hợp, dựa trên sự tích lũy kiến thức, kinh nghiệm và trải nghiệm qua nhiều chu kỳ của thị trường. Việc rèn luyện phải được thực hiện thường xuyên, liên tục mới đảm bảo hiểu hết được sự biến động của thị trường và hướng tới thành công.
