Đầu tư để thịnh vượng

Ông James Cheo, Chief Investment Officer khu vực Đông Nam Á, Khối Dịch vụ Quản lý Tài sản và Tài chính Cá nhân Toàn cầu, HSBC

Hầu hết mọi người ngại đầu tư vì cảm thấy đây là một “bộ môn khó nhằn”. Cũng có người vì sợ thua bè kém bạn nên cũng dấn thân đầu tư và đưa ra những lựa chọn sai lầm. Kết quả là nhiều người trong chúng ta không đạt được mục tiêu nghỉ hưu an nhàn tận hưởng cuộc sống.

Đúng tỷ lệ, thời điểm

Đầu tư thật ra không quá phức tạp. Để cho dễ hiểu, chúng ta có thể chia thành ba mức độ để có thể thành công về mặt tài chính:

1. Lựa chọn chứng khoán - chọn đúng cổ phiếu

2. Canh thời điểm thị trường - đặt cược ngắn hạn theo hướng đi của thị trường.

3. Phân bổ tài sản - chiến lược dài hạn để đầu tư đa dạng.

Số 1 và 2 thì không dễ thật, nhưng phân bổ tài sản cẩn thận là chìa khóa để vun đắp cho tài sản về lâu, về dài.

Ai cũng có thể có chiến lược phân bổ tài sản của riêng mình. Về cơ bản, đầu tư đa dạng có thể cho phép bạn để mặc lãi suất gộp tự tạo ra phép màu.

Phân bổ tài sản không chỉ đơn thuần là “không nên để hết trứng vào một rổ”. Điều đó còn có nghĩa chia nhỏ tiền của mình ra nhiều loại, nhóm đầu tư (như cổ phiếu, trái phiếu, hàng hóa hoặc bất động sản) và theo những tỷ lệ mà bạn quyết định từ trước tùy thuộc vào giai đoạn cuộc đời, mục tiêu và rủi ro.

Cách phân chia phù hợp với từng thời điểm là rất quan trọng. Ví dụ, khi bạn còn trẻ và đang ở giai đoạn khởi sự, bạn có thể chấp nhận nhiều rủi ro bằng cách phân bổ nhiều vào cổ phiếu, còn khi có tuổi, bạn sẽ cần tự bảo vệ bản thân bằng cách tìm kiếm nhiều nguồn thu nhập khác nhau.

Tất nhiên, không có một công thức chung cho tất cả, bạn cứ nỗ lực theo đuổi chiến lược phân bổ tài sản khi thị trường đi lên hoặc đi xuống. Bạn không cần chọn ra đâu là khoản đầu tư tốt nhất. Tôi thì luôn cố gắng giữ các khoản đầu tư ổn định ở mức: khoảng một phần ba cho cổ phiếu toàn cầu, một phần ba cho trái phiếu toàn cầu và một phần ba cho các hạng mục khác như bất động sản, hàng hóa và đầu tư thị trường tư nhân.

Chìa khóa trong phân bổ tài sản là tận dụng được nhiều tài sản ít ràng buộc với nhau. Điều đó có nghĩa là khi một số tài sản đi xuống, số khác sẽ đi lên. Như vậy, bạn có thể giảm thiểu tổn thất bất kể tình hình thị trường đang thế nào. Rủi ro là có thật nhưng phân bổ tài sản có thể giúp quản trị rủi ro.

Xu hướng đầu tư theo lĩnh vực

Tôi vẫn luôn sống theo chân lý: Biết sợ khi người khác tham và biết tham khi người khác sợ. Đặc biệt là khi các thị trường đang khá ảm đạm như hiện nay, định giá cổ phiếu thấp và lợi suất trái phiếu cao hơn mở ra cơ hội hấp dẫn cho những nhà đầu tư có tầm nhìn dài hạn.

Trong năm 2023, tôi tin vào những cơ hội do cuộc cách mạng bền vững mang lại. Thế giới cần chuyển dịch sang cân bằng phát thải, quá trình chuyển dịch này sẽ mang lại cơ hội đầu tư lớn, dù là tập trung hơn vào các lĩnh vực liên quan đến môi trường, xã hội và quản trị (ESG) hay chuẩn bị sẵn sàng đón đầu các xu thế dài hạn như chuyển dịch năng lượng hay kinh tế tuần hoàn.

Cũng như lấy phân bổ tài sản làm trọng tâm trong định hướng đầu tư, tôi cũng suy nghĩ về hiệu quả và khả năng thu về lợi nhuận chắc chắn của các khoản đầu tư của mình. Ví dụ như tôi đang cân nhắc đầu tư vào các quỹ trong các lĩnh vực như chuyển dịch năng lượng, tiến hành mua trong lĩnh vực, mở ra cơ hội tiếp cận các công ty đáp ứng tiêu chí bền vững”.

Đầu tư theo lĩnh vực là một định hướng đầu tư tập trung vào xu hướng dài hạn như biến đổi khí hậu thay vì một ngành hoạt động hay một công ty cụ thể. Những khoản đầu tư như vậy được kỳ vọng có thể hạn chế rủi ro tương lai và giảm thiểu tổn hại cho con người cũng như trái đất bằng cách trao nguồn vốn cho đúng người muốn triển khai hoạt động hướng tới năng suất và kết quả bền vững.

Bài học đầu tư

Tôi bắt đầu hứng thú với đầu tư khi bắt gặp một cuốn sách về đầu tư trong thời gian thực hiện nghĩa vụ quân sự (bắt buộc với mọi công dân nam giới từ 18 tuổi ở Singapore).

Cuốn sách với tựa đề The Intelligent Investor (tạm dịch: Nhà đầu tư thông minh) của tác giả Benjamin Graham, mặc dù không dễ đọc nhưng đã gây một ấn tượng mạnh đối với tôi – một chàng thanh niên khi ấy mới 19 tuổi, khiến tôi không ngừng nghĩ về cách lập một chiến lược đầu tư hiệu quả có thể giúp mình đạt được các mục tiêu trong đời.

Mặc dù các khái niệm khá khó hiểu với tôi thời điểm đó, nhưng chính các nguyên tắc đầu tư đã để lại dấu ấn khó phai trong tôi. Tôi đã sớm học được rằng, cách tốt nhất để đánh giá thành công trong đầu tư không phải là bạn có đánh bại được thị trường hay không mà chính là bạn đã thiết lập được một kế hoạch và kỷ luật đầu tư không, vì đó là thứ có khả năng giúp bạn đạt được mục tiêu mình muốn”.

Một bài học khác tôi rút ra cho bản thân chính là nhà đầu tư nên tự mày mò nghiên cứu thì mới thành công. Trong độ tuổi hai mươi, tôi đã nghĩ tốt nghiệp hạng ưu ngành tài chính, chuẩn bị nhận các chứng nhận chuyên ngành phân tích tài chính đồng nghĩa với việc tôi sẽ xuất sắc khi đưa ra quyết định đầu tư.

Thực tế không phải vậy. Tôi đã quá tự tin và đâm đầu vào mua cổ phiếu của mấy công ty nhỏ mà không nghiên cứu cẩn thận. Tôi đã dựa vào thông tin của người khác để đưa ra quyết định đầu tư này. Ban đầu, cổ phiếu đó cũng tăng 20% nên tôi nghĩ tôi giỏi đầu tư. Tôi đã mua thêm nhưng sau này cổ phiếu đó đã giảm 70%.

Từ đó tôi rút ra rằng, tôi phải tự mình tìm hiểu thông tin, không thể dựa vào thông tin của người khác. Quan trọng hơn cả là chọn ngẫu nhiên cổ phiếu không phải là một chiến lược xây dựng tài sản lâu dài. Tôi cần chiến lược tốt hơn.

Năm mới, xin chúc mọi người khởi hành hanh thông trên con đường đầu tư của mình và trở nên thịnh vượng hơn.

James Cheo