“Chạy đua” đấu giá đất
Đầu tháng 3/2025, một số quận, huyện trên địa bàn Hà Nội dự kiến tổ chức đấu giá quyền sử dụng đối với hàng trăm thửa đất ở, diện tích từ 60-200 m2/thửa với mức giá khởi điểm tăng cao so với năm 2024.
Đáng chú ý, UBND huyện Sóc Sơn dự kiến đấu giá lại 36 thửa đất tại xã Quang Tiến sau khi thực hiện không thành công hồi tháng 11/2024 do việc trả giá cao bất thường lên đến 30 tỷ đồng/m2 (cao hơn khoảng 12.000 lần so với giá khởi điểm), buộc cơ quan Công an TP. Hà Nội phải ra quyết định tạm giữ đối với 5 đối tượng về hành vi “Vi phạm quy định về hoạt động bán đấu giá tài sản” được quy định tại Khoản 2, Điều 218 - Bộ luật Hình sự năm 2015.
Cũng trong thời gian này, UBND huyện Thanh Oai sẽ tổ chức đấu giá 54 thửa đất tại khu Ngõ Ba, thôn Thanh Thần, xã Thanh Cao.
Đây là những thửa đất được đấu giá vào tháng 8/2024, nhưng toàn bộ các thửa đất có giá trúng từ 80 triệu đồng/m2 đến hơn 100 triệu đồng/m2 (cao gấp hàng chục lần so với giá khởi điểm) đều bỏ cọc, chỉ 13 thửa đất có giá trúng từ 51,6-55 triệu đồng/m2 hoàn thành nghĩa vụ tài chính.
Tại huyện Phúc Thọ, Công ty Đấu giá hợp danh Lạc Việt vừa ra thông báo đấu giá quyền sử dụng đất đối với 1 thửa đất tại khu Hương Nam, xã Xuân Phú (nay là xã Xuân Đình); 12 thửa đất thuộc TT7, TT9, TT10 khu Đồng Phươm, xã Thọ Lộc (nay là xã Tích Lộc); 7 thửa đất tại khu Dộc Tranh, xã Trạch Mỹ Lộc (giai đoạn 2).
Tại Hưng Yên, từ nửa cuối tháng 2 tới đầu tháng 3/2025, nhiều huyện thuộc tỉnh này sẽ tổ chức đấu giá hàng loạt thửa đất. Cụ thể, ngày 16/2, huyện Ân Thi tổ chức đấu giá 32 lô đất tại thôn Ấp 12, xã Bãi Sậy với diện tích từ 83-123 m2/lô, giá khởi điểm từ 16-21,6 triệu đồng/m2, tương đương 1,3-2,6 tỷ đồng/lô.
Ngày 23/2, UBND thị trấn Ân Thi phối hợp với Trung tâm Dịch vụ đấu giá tài sản trực thuộc Sở Tư pháp Hưng Yên tổ chức đấu giá quyền sử dụng 23 thửa đất (từ thửa LK-1 đến LK-23) để xây dựng nhà ở thuộc vị trí quy hoạch tại thôn Bình Trì, thị trấn Ân Thi.
Trước đó, ngay trong tuần đầu tiên sau kỳ nghỉ Tết Nguyên đán, 273 lô đất ở thuộc Khu dân cư phía Bắc thị trấn này đã được đấu giá thành công với giá trúng từ 32-120 triệu đồng/m2, cao hơn 1,5-6 lần so với giá đất trung bình thực tế.
Ngày 26/2, UBND huyện Phù Cừ sẽ tổ chức đấu giá quyền sử dụng 38 lô đất tại Khu dân cư số 6, xã Tống Phan. Các lô đất có diện tích từ 105,5-149 m2, giá khởi điểm từ 11-13,2 triệu đồng/m2, tương đương từ hơn 1,1-1,9 tỷ đồng/lô. Tiền đặt trước của các lô đất từ 236,5-395 triệu đồng/lô.
Tương tự, vào đầu tháng 3/2025, Trung tâm Dịch vụ đấu giá tài sản tỉnh Bắc Ninh sẽ đấu giá quyền sử dụng 10 lô đất ở tại dự án xây dựng hạ tầng khu đất ở khu phố Nguyễn Giáo, phường Đồng Nguyên, TP. Từ Sơn. Các lô đất có diện tích từ 80-98 m2/lô với giá khởi điểm từ 21-23 triệu đồng/m2.
Xa hơn, tại Thanh Hóa, trong tháng 2 và 3/2025 cũng dự kiến tổ chức đấu giá quyền sử dụng 173 lô đất tại các huyện Hậu Lộc, Hoằng Hóa và Thiệu Hóa. Giá khởi điểm thấp nhất là 840 triệu đồng/lô và cao nhất là hơn 1,9 tỷ đồng/lô.
Hết thời “lướt sóng, bỏ cọc”?
Theo số liệu từ Bộ Xây dựng, năm 2024 ghi nhận sự gia tăng đáng kể trong phân khúc đất nền với 412.448 giao dịch thành công, tăng khoảng 33,6% so với năm 2023. Đây là mức tăng ấn tượng, phản ánh nhu cầu đầu tư và sự quan tâm đặc biệt của thị trường đối với loại hình bất động sản này.
Bước sang tháng 1/2025, mức độ quan tâm của nhà đầu tư tiếp tục tăng lên, theo ghi nhận của Viện Nghiên cứu Kinh tế - Tài chính - Bất động sản Dat Xanh Services (DXS-FERI) và Batdongsan.com.vn.
Ngoài việc hạn chế tình trạng bỏ cọc, chế tài răn đe mạnh tay còn tạo thuận lợi cho các tổ chức đấu giá và tổ chức phát triển quỹ đất liên quan đến công tác đấu giá.
Ông Lê Mạnh Toàn - nhà đầu tư cá nhân chuyên về loại hình đất nền nhìn nhận, đất đấu giá Hà Nội nhìn chung vẫn hấp dẫn, đặc biệt với nhà đầu tư sở hữu dòng tiền mạnh có nhu cầu “lướt sóng”, nhưng cũng sẵn sàng “găm hàng” khi cần.
Theo nhà đầu tư này, mặc dù mức giá khởi điểm của các đợt đấu giá đất gần đây đã được điều chỉnh cao hơn dẫn tới mức đặt cọc ban đầu cao hơn, song sức hút của các phiên đấu giá đất không hề suy giảm. Vì vậy, các nhóm đầu cơ mạnh sẽ chưa từ bỏ kế hoạch “lướt sóng” đất, bởi với khoản chênh hàng tỷ đồng có thể thu về, việc bỏ thêm vài trăm triệu để đặt cọc là không đáng kể.
Dưới góc độ doanh nghiệp, ông Trần Đức Hưng - Giám đốc Sàn môi giới An Hưng (Hà Đông, Hà Nội) cho hay, sau giai đoạn chững lại trước đó, đất nền khu vực ngoại thành Hà Nội đã được quan tâm trở lại.
Trong bối cảnh nguồn cung căn hộ mới hạn chế, các nhà đầu tư sẽ hướng trở lại phân khúc đất nền, nhắm tới các khu vực dọc trục đường Vành đai 4 như các huyện Sóc Sơn, Mê Linh, Đan Phượng, Thanh Oai... của Hà Nội, hay một số khu vực thuộc tỉnh Hưng Yên, Bắc Ninh, Bắc Giang… Tuy vậy, sự quay trở lại này âm thầm hơn so với giai đoạn trước khi nhà đầu tư tỏ ra thận trọng và quan sát kỹ diễn biến thị trường đất nền cùng sự quan tâm của các đối tượng F2, F3...
Theo ông Nguyễn Văn Đính - Chủ tịch Hội Môi giới bất động sản Việt Nam (VARS), trong năm 2025, cả nhu cầu ở thực lẫn đầu tư đất nền sẽ có xu hướng tăng. Tuy nhiên, sau giai đoạn “sốt nóng”, thị trường đất đấu giá cần thời gian để điều chỉnh lại nên sẽ không còn cảnh mua bán trao tay đất đấu giá rầm rộ như trước.
Đây cũng là tâm lý chung, nhất là sau khi Luật Đấu giá tài sản sửa đổi đã có hiệu lực từ ngày 1/1/2025, trong đó quy định người trúng đấu giá đất nhưng bỏ cọc sẽ bị cấm tham gia đấu giá từ 6 tháng đến 5 năm.
Theo các chuyên gia, đây là lần đầu tiên việc xử phạt hành vi bỏ cọc được quy định rõ ràng. Do đó, người tham gia đấu giá đất chắc chắn sẽ phải tính toán kỹ lưỡng hơn.
Ghi nhận thực tế cho thấy, với bảng giá đất ở nhiều địa phương như Hà Nội tăng khoảng 5 lần, đồng nghĩa với việc số tiền cọc cũng sẽ tăng tương ứng. Trước đây, hiện tượng bỏ cọc trúng đấu giá là vì tiền cọc chỉ khoảng vài chục triệu đồng, bây giờ lên đến tiền tỷ thì khó có thể “đùa” được.
“Ngoài việc hạn chế tình trạng bỏ cọc, chế tài răn đe mạnh tay còn tạo thuận lợi cho các tổ chức đấu giá và tổ chức phát triển quỹ đất liên quan đến công tác đấu giá. Như vậy, người tham gia đấu giá sẽ quyết tâm hơn, căn cứ vào lượng tiền mình có trả giá cho phù hợp”, ông Nguyễn Xuân Quý - Phó giám đốc Trung tâm Phát triển quỹ đất huyện Sóc Sơn cho hay.
Theo GS. Đặng Hùng Võ - nguyên Thứ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường, việc định giá đất sát với thực tế thị trường, tăng mức tiền cọc, rút ngắn thời gian nộp tiền và hạn chế chuyển nhượng trao tay... sẽ tạo ra một “sân chơi” đấu giá đất minh bạch hơn. Điều này không chỉ giúp tối ưu hóa các lợi thế của đấu giá đất, mà còn góp phần phát triển kinh tế bền vững và bảo vệ nguồn lực đất đai một cách hiệu quả.
Trong văn bản gửi tới các sở, ngành, quận, huyện cách đây không lâu, UBND TP. Hà Nội chỉ đạo việc triển khai và tổ chức đấu giá đất phải công khai, minh bạch. Thực hiện nghiêm việc cử đại diện tham dự, giám sát việc thực hiện phiên đấu giá; truất quyền tham dự cuộc đấu giá của người tham gia đấu giá vi phạm các hành vi bị nghiêm cấm; dừng phiên đấu giá khi phát hiện có hành vi thông đồng, dìm giá, gây rối, mất trật tự tại cuộc đấu giá hoặc hành vi bất thường khác theo quy định.
Hà Nội cũng đề nghị Công an Thành phố xem xét áp dụng các biện pháp nghiệp vụ để kịp thời phát hiện vi phạm trong công tác đấu giá quyền sử dụng đất…