Theo Quỹ Dân Số Liên Hợp Quốc tại Việt Nam (UNFPA), dân số Việt Nam sẽ sớm đạt 100 triệu người và dấu mốc này sẽ đưa Việt Nam trở thành quốc gia đông dân thứ 15 trên thế giới.
Cũng theo UNFPA, 100 triệu người dân Việt Nam chính là tượng trưng cho "100 triệu hy vọng, 100 triệu giấc mơ và 100 triệu giải pháp".
Việt Nam được dự báo sẽ trở thành quốc gia có dân số già vào năm 2036 khi dân số từ 65 tuổi trở lên đạt 15,5 triệu người, chiếm hơn 14% tổng số dân. Đây cũng là một thách thức trong đảm bảo an sinh xã hội và chăm sóc sức khỏe cho những người cao tuổi.
Ngoài ra, do tâm lý ưa thích có con trai vẫn còn phổ biến trong xã hội Việt Nam, cùng với mức sinh giảm và hạn chế số con cũng như các công nghệ sẵn có nên thực hành lựa chọn giới tính trước sinh đang diễn ra phổ biến, ước tính khoảng 47.000 trẻ em gái bị thiếu hụt mỗi năm.
Dự báo đến năm 2034, Việt Nam sẽ dư thừa 1,5 triệu nam giới trong độ tuổi 15-49 và con số này sẽ lên đến 2,5 triệu người vào năm 2059.
UNFPA nêu rõ, cần nhấn mạnh con người là giải pháp, không phải là vấn đề. Vấn đề không nằm ở số lượng người nhiều hơn hay ít hơn, mà là đảm bảo tất cả mọi người được tiếp cận các cơ hội một cách bình đẳng hơn.
Để hưởng trọn vẹn lợi ích mà lợi thế dân số mang lại, UNFPA khuyến nghị Việt Nam tiếp tục đầu tư vào thanh thiếu niên thông qua các chính sách và chương trình y tế, giáo dục, cơ hội việc làm nhằm thúc đẩy tinh thần đổi mới sáng tạo trong nước.
Cũng theo UNFPA, nhờ những tiến bộ trong nỗ lực cải thiện tình trạng kinh tế - xã hội, Việt Nam có thể hưởng lợi từ nguồn nhân lực lành nghề ngày càng gia tăng.
Bàn về cột mốc đáng nhớ Việt Nam đạt mốc 100 triệu người, theo TS. Phạm Vũ Hoàng, Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Dân số, Bộ Y tế, với tốc độ tăng dân số trung bình những năm gần đây, dự báo trung tuần tháng 4/2023, dân số Việt Nam sẽ đạt mốc 100 triệu người.
Với 100 triệu người sẽ đưa Việt Nam vào nhóm 15 quốc gia có dân số đông nhất thế giới, đứng thứ 8 châu Á và thứ 3 khu vực Đông Nam Á.
Tổng cục Dân số đang phối hợp chặt chẽ với Tổng cục Thống kê, Bộ Kế hoạch và Đầu tư và các bộ, ngành chức năng xây dựng chương trình hoạt động, chủ đề và các thông điệp để lan tỏa sự kiện rất quan trọng này của đất nước.
TS. Phạm Vũ Hoàng cũng khẳng định, với quy mô 100 triệu người sẽ đem đến nguồn nhân lực to lớn về nhiều mặt cho tiến trình phát triển kinh tế - xã hội của đất nước.
Hơn nữa, Việt Nam đang trong thời kỳ dân số vàng và hiện nay, với số lượng người trong độ tuổi lao động xấp xỉ 68 triệu người, cung cấp nguồn lực lao động vô cùng to lớn cho đất nước.
Còn theo đại diện Tổng cục Thống kê, việc đạt quy mô dân số 100 triệu người là dấu mốc quan trọng, tạo cơ hội cho nước ta nâng cao vị thế trong khu vực và trên thế giới trong bối cảnh các nước đều coi nguồn nhân lực là lợi thế của quốc gia.
Đây sẽ là cơ hội nếu đầu tư hiệu quả cho giáo dục - đào tạo, phát triển nguồn nhân lực, nâng cao kỹ năng, trình độ lao động. Song, đây cũng là thách thức lớn khi xu hướng già hóa dân số đang diễn ra nhanh.
Để hóa giải những thách thức trên, theo vị này, Việt Nam cần nâng cao nhận thức của người lao động, nâng cao năng suất lao động, góp phần nâng cao năng lực cạnh tranh, phát triển doanh nghiệp, phát triển kinh tế - xã hội đất nước.
Bên cạnh đó, cần tập trung thực hiện đồng bộ nhiều giải pháp như nâng cao năng lực khoa học - công nghệ và đổi mới sáng tạo trong doanh nghiệp; phát huy liên kết giữa Nhà nước - nhà khoa học - doanh nghiệp để nhanh chóng ứng dụng, chuyển giao các kết quả nghiên cứu khoa học - công nghệ vào sản xuất.
