Cụ thể, cùng lãi suất (8%/năm), cùng kỳ hạn (2 năm), cùng tỷ lệ (1:10); đều chia thành 2 đợt chuyển đổi: (80% tổng số lượng trái phiếu phát hành được chuyển đổi tại ngày 1/1/2011 đối với KSD và tại ngày 4/1/2010 đối với KSS; 20% lượng phát hành còn lại cũng sẽ được chuyển đổi cách nhau 1 ngày (KSD là ngày 1/8/2012; KSS là ngày 2/8/2012).
Một ngày sau đó, tôi thấy thông tin về đợt phát hành TPCĐ này của KSD cũng được đăng tải trên báo chí. Tuy nhiên, có phải tổng giá trị phát hành của KSD không lớn bằng KSS (gần bằng 50% so với KSS), do tính đại chúng của cổ phiếu KSD so với cổ phiếu KSS không cao, hay bởi phương án phát hành chi tiết này đã được ĐHCĐ KSD thông qua (chứ không chỉ dừng ở thông qua chủ trương phát hành như KSS), nên phương án phát hành của KSD chưa gây nên nhiều phản ứng của cổ đông? Và không biết KSD có tiếp tục triển khai hay không, khi hiện tại KSS đã hủy phương án phát hành cũ và đang xây dựng phương án mới trước áp lực của cổ đông hiện hữu.
Tuy nhiên, đó là chuyện của DN. Còn với cổ đông, ngoài góp vốn đầu tư vào DN còn tham gia đóng góp ý kiến cần thiết để xây dựng DN, lên tiếng nếu chiến lược hoạt động của DN chỉ mang lại lợi ích cho một số cá nhân hay một số nhóm người.
Quả thực, không phải do đây đều là 2 kế hoạch phát hành không dành cho cổ đông hiện hữu (chỉ dành cho đối tác chiến lược) nên những cổ đông như chúng tôi lên tiếng, mà thực sự đây là những kế hoạch gây quá nhiều thiệt hại cho cổ đông. Thông qua đây, cổ đông rút ra bài học về việc ủy quyền cho HĐQT trong xây dựng phương án chi tiết, nhất là phát hành TPCĐ theo hình thức riêng lẻ. Bởi lẽ, theo tôi được biết thì các quy định liên quan đến vấn đề này không quá khắt khe (về điều kiện phát hành...).
DN niêm yết chỉ cần thông báo với cơ quan quản lý, với Sở GDCK, UBCK về phương án này trước khi triển khai thực hiện. Thật may, trong nghị quyết ĐHCĐ hồi đầu năm của KSS đã nêu rõ: "Ủy quyền cho HĐQT xây dựng phương án phát hành TPCĐ có lợi cho cổ đông hiện hữu" và thực tế thì DN lại đưa ra phương án bất lợi cho cổ đông hiện hữu nên cổ đông mới có điều kiện lên tiếng hủy bỏ. Còn đối với trường hợp như KSD, khi ĐHCĐ đã thông qua, nếu thể lệ tiến hành đại hội không có dấu hiệu sai sót thì khó lòng thay đổi được nghị quyết nếu bản thân DN không có ý kiến gì.
Và tính tương đồng mang lợi ích cục bộ của 2 phương án này khiến tôi và một số cổ đông khác có cảm giác đây là phương án được sao chép từ cùng một tác giả, của cùng một đơn vị tư vấn. Bởi thực tế, 2 DN này đều là đơn vị thành viên của Tập đoàn Khoáng sản Hamico, trong khi đối tượng của đợt phát hành chỉ dành cho đối tác chiến lược. Do phương án phát hành chi tiết không được công khai nên khó có thể khẳng định được đối tác chiến lược của KSS và KSD là ai, nhưng nét tương đồng của 2 phương án khiến cổ đông tự hỏi, liệu 2 phương án này có phát hành chung cho cùng một đối tác chiến lược (bên cạnh các đối tác mang quan hệ cá nhân của từng DN)? Câu hỏi còn để ngỏ mà chỉ DN mới biết.