Mang đến những góc nhìn mới mẻ về đầu tư, talkshow tài chính “Bí mật đồng tiền” giúp khán giả đọc vị những hiệu ứng tâm lý thường thấy trong đầu tư và đưa ra những lời khuyên thực tế để nhà đầu tư giữ được “cái đầu lạnh” trên thị trường.
Chương trình có sự góp mặt của dàn khách mời đầy kinh nghiệm trong ngành tài chính – chứng khoán, sẵn sàng trao đổi và giải đáp mọi câu hỏi nhà đầu tư trên sóng 11h20 thứ Tư hàng tuần trên kênh Fanpage và Youtube của VTV Money, website vtv.vn và Fanpage chứng khoán SSI.
Câu chuyện FOMO không hề mới lạ
FOMO, viết tắt của cụm từ Fear Of Missing Out – Sợ bỏ lỡ cơ hội, có lẽ là hiệu ứng tâm lý nổi tiếng nhất và cũng là hành động mà nhiều nhà đầu tư từng mắc phải. Ông Phạm Lưu Hưng, Kinh tế trưởng SSI, hay còn biết đến là Mr.X30, khách mời chuyên môn của chương trình giải thích đơn giản với khán giả về hiệu ứng tâm lý phổ biến này: “Đối với nhiều người mang tâm lý FOMO thì cổ phiếu tăng giá mạnh nhất chính là cổ phiếu mình định mua hoặc cổ phiếu mình vừa bán. Chính vì tâm lý đó nên họ sẽ mua lại những cổ phiếu mình vừa “bán tháo”.
Có thể thấy, hiệu ứng FOMO tác động rất lớn đến hiệu suất nhà đầu tư. Một thị trường được dẫn dắt bởi tâm lý đám đông không thực chất hiểu họ đang đi trên con đường nào sẽ gây ra hệ luỵ không chỉ chính họ mà còn đối với thị trường chứng khoán, Mr.X30 bổ sung.
Tuy vậy, thông qua những chia sẻ thực tế của dàn khách mời “Bí mật đồng tiền” đa dạng từ chuyên gia đến nhà đầu tư thành công, khán giả sẽ phải ngạc nhiên rằng FOMO có thể diễn ra ngay cả với các nhà đầu tư chuyên nghiệp, dày dặn kinh nghiệm. Đồng thời, hiểu thêm rằng, việc có tâm lý chạy theo đám đông là hoàn toàn bình thường, nhưng muốn thành công, nhà đầu tư phải giữ được tính khách quan khi phân tích diễn biến thị trường và cổ phiếu.
Mr.X30 chia sẻ thêm cho khán giả một “bí kíp” để tránh FOMO chính là vững kiến thức để “xem những thứ cơ bản của doanh nghiệp và nền tảng của thị trường trong dài hạn”. Đầu tư không phải câu chuyện một sớm một chiều, cơ hội trên thị trường như những “chuyến xe buýt”, lỡ chuyến này thì có chuyến khác, quan trọng là mình phải lên đúng chuyến xe đi đến nơi mình cần đến.
“Hào quang” của cổ phiếu và tâm lý tháo chạy
Bên cạnh câu chuyện FOMO quen thuộc, khán giả “Bí mật đồng tiền” cũng được cảnh báo nhiều “bẫy rập” khác có khả năng đe doạ đến danh mục đầu tư. Có thể ít người biết đến các hiệu ứng tâm lý Halo Effect (hào quang) hay F.U.D (sợ hãi, không chắc chắn và nghi ngờ), nhưng đây là những điều luôn hiện hữu trên thị trường.
Thông qua lời kể của khách mời, từ nhà đầu tư, môi giới và chuyên gia, khán giả có thể hiểu một cách hóm hỉnh rằng hiệu ứng hào quang là câu chuyện “yêu ai yêu cả đường đi lối về”, nhà đầu tư có ấn tượng tốt với ai đó và bỏ mọi khuyết điểm để nghe theo họ. Hiệu ứng này thể hiện rõ nhất qua hành động nghe theo lời “phím hàng” hay sâu hơn là bị các báo cáo tài chính đã được “làm đẹp” đánh lừa. Bí mật đồng tiền thậm chí đã làm riêng một số lên sóng với chủ đề “Thủ thuật ... xào nấu” để giúp khán giả hiểu rõ hơn và hạn chế rủi ro khi mắc vào tâm lý này và đã nhận được nhiều phản hồi tích cực từ khán giả.
Hay khán giả cũng được tìm hiểu thêm về F.U.D nỗi ám ảnh cho danh mục nhà đầu tư mỗi thị trường biến động. Vẫn là câu chuyện nhìn nhận mọi thứ không đúng với bản chất, nhưng khác với hiệu ứng hào quang chỉ cho nhà đầu tư những lời hứa hẹn, hiệu ứng FUD reo rắc lời đồn và sự hoài nghi vào mỗi nhà đầu tư, khiến nhiều người bán đi những khoản đầu tư tốt và gây hiệu ứng bán tháo trên thị trường.
Thực tế, cả hai hiệu ứng tâm lý trên đều có thể tránh được nếu có sự cảnh giác, kinh nghiệm và kỷ luật đầu tư. Hai yếu tố đầu, khán giả có thể nhận được qua những lời khuyên chân thật của các khách mời trong “Bí mật đồng tiền” nhưng áp dụng giao dịch thật và trau dồi thói quen đầu tư chỉ có thể được xây dựng nếu quyết tâm hướng đến kiến thức và giá trị đầu tư lâu dài.
Khán giả của chương trình được lưu ý tìm hiểu nguồn tin chính thống, đó có thể là thông tin đăng tải trên website của doanh nghiệp và báo cáo của công ty chứng khoán, nhà quản lý quỹ uy tín. Đặc biệt ở giai đoạn đầu, tránh bị ảnh hưởng đến quyết định đầu tư do tin tức không đáng tin cậy như truyền miệng, diễn đàn, room chứng khoán,…
“Gồng” nhưng sai thời điểm
Thực tế trong đầu tư, đôi khi trong vô thức, chúng ta vẫn thường mắc phải những hiệu ứng tâm lý như “gồng” lỗ thì giỏi, “gồng” lãi thì kém. Việc nắm giữ những cổ phiếu thua lỗ trong thời gian dài để chờ đợi các nhịp hồi phục hay vội vàng bán khi cổ phiếu chỉ mới có lãi dần bào mòn hiệu quả đầu tư của nhà đầu tư trong thời gian dài.
Đem đến giải pháp khắc phục, các khách mời của “Bí mật đồng tiền” đều đồng tình với lời khuyên kỷ luật. Các giao dịch mua/bán chính phản ánh chính tâm lý của nhà đầu tư tại một thời điểm nhất định. Bản chất của thị trường chứng khoán là biến động và nhà đầu tư không thể tránh khỏi những thời điểm đầu tư không hiệu quả. Nhưng chính kỷ luật sẽ là chìa khóa giúp vượt qua tâm lý hoang mang hay phấn khích để tự tin trong các giai đoạn điều chỉnh của thị trường và hướng đến hiệu quả đầu tư trong tương lai.
Về cơ bản, để thành công trong đầu tư dài hạn, nhà đầu tư cần tư duy logic, kỷ luật, có cách kiểm soát cảm xúc và khả năng thích ứng theo dòng chảy của thị trường. Với phong cách thẳng thắn, nhẹ nhàng và khách quan, talkshow “Bí mật đồng tiền” sẽ mang đến những sự đồng hành cần thiết để nhà đầu tư theo dõi chương trình xây dựng những giá trị này một cách hiệu quả và thú vị nhất.