Theo VNDIRECT Reseatch, các đợt IPO của một số công ty chứng khoán hàng đầu bao gồm TCBS, VPBankS, VPS đang tạo ra một động lực mạnh mẽ, thúc đẩy quá trình tái định giá toàn ngành. Mặc dù mức định giá chào bán ban đầu (P/B) của các công ty này đang cao hơn đáng kể so với mức trung bình 10 năm của ngành (khoảng 2,2x), thị trường vẫn ghi nhận sự quan tâm lớn và sẵn sàng chấp nhận mức giá cao này.
 |
| Thông tin của các công ty chứng khoán IPO trên sàn chứng khoán Việt Nam cuối năm 2025 |
Minh chứng rõ nhất là đợt IPO của TCBS, với P/B 3,3x, nhưng vẫn đạt tỷ lệ đăng ký mua vượt 2,5 lần so với khối lượng chào bán. Điều này cho thấy sự tin tưởng mạnh mẽ của thị trường. Nhu cầu hấp thụ lớn này chủ yếu đến từ các nhà đầu tư tổ chức, đặc biệt là các quỹ đầu tư và định chế tài chính lớn, những đơn vị có năng lực chuyên môn cao trong việc thẩm định và đánh giá giá trị nội tại của doanh nghiệp.
Tương tự, VPBankS cũng ghi nhận sự quan tâm từ các quỹ đầu tư lớn như Dragon Capital và Công ty Chứng khoán VIX, với lượng đăng ký mua lên tới 6 nghìn tỷ đồng, chiếm 50% giá trị chào bán.
Theo VNDIRECT Reseatch, mức định giá này là phù hợp trong bối cảnh hiện tại bởi một số lý do.
Thứ nhất, thị trường chứng khoán Việt Nam đang ở một giai đoạn phát triển mạnh mẽ và vượt bậc so với trước đây. Việc được FTSE Russell thông báo nâng hạng lên thị trường mới nổi vào tháng 10/2025 ghi nhận những nỗ lực rất lớn của Chính phủ, Bộ Tài chính, Ngân hàng Nhà nước và những cơ quan liên quan, hướng tới mục tiêu đưa thị trường vốn trở thành một kênh huy động vốn trung và dài hạn hiệu quả cho doanh nghiệp. Đây là khởi đầu cho sự phát triển mạnh mẽ của thị trường chứng khoán trong tương lai, thanh khoản giao dịch sẽ được gia tăng, lượng nhà đầu tư trên thị trường sẽ gia tăng, từ đó tạo ra một môi trường lý tưởng để các công ty chứng khoán gia tăng lợi nhuận bền vững từ các mảng cốt lõi như môi giới, cho vay ký quỹ (margin) và ngân hàng đầu tư (IB)...
Quá khứ đã chứng minh, lợi nhuận của các công ty trong ngành chứng khoán thường rất tốt trong giai đoạn thị trường thuận lợi. Chẳng hạn trong năm 2021, một giai đoạn sau Covid, chứng khoán được hỗ trợ bởi môi trường chính sách tiền tệ nới lỏng, lãi suất thấp và ROE trung bình của các công ty chứng khoán rất tốt, đẩy mức định giá P/B trung bình ngành lên mức rất cao (đạt định ở mức 3,2x) thiết lập vào tháng 11/2021.
Bởi vậy, khi thị trường hiện nay tiếp tục được hỗ trợ bởi lãi suất thấp, cộng hưởng thêm việc đã được nâng hạng lên thị trường mới nổi từ FTSE và sắp tới là MSCI (dự kiến năm 2027-2028) và những cải cách mạnh mẽ của Chính phủ, hứa hẹn ROE của toàn ngành sẽ hồi phục trở lại nhờ gia tăng mức tăng trưởng lợi nhuận trong dài hạn.
Thứ hai, phần lớn các công ty chứng khoán IPO giai đoạn này đều là những công ty chứng khoán có quy mô vốn lớn, hiện chiếm thị phần lớn trên thị trường hoặc đang được thừa hưởng nền tảng khách hàng rất lớn từ hệ sinh thái ngân hàng liên quan có thể khai thác.
Đặc biệt, những công ty này đều có định hướng đầu tư rất bài bản về mặt công nghệ, phát triển theo hướng WealthTech chuyên nghiệp và đang tích cực phát triển mô hình môi giới số hóa trên thị trường. Ứng dụng công nghệ số và AI cho phép họ tự động hóa quy trình mở tài khoản và giao dịch, thu hút và tiếp cận khách hàng mới với chi phí thấp hơn trước đây, từ đó tối ưu được chi phí hoạt động; đồng thời hỗ trợ mạnh mẽ cho khả năng mở rộng quy mô nhanh chóng, vượt trội, hứa hẹn mang lại mức sinh lời ROE hiệu quả hơn.
“Khi thị trường được nâng hạng, thanh khoản được cải thiện, hoạt động môi giới, cho vay margin và ngân hàng đầu tư (IB) được cải thiện, lợi nhuận ròng của những công ty đầu ngành này dự kiến sẽ tăng trưởng nhanh hơn tốc độ tăng vốn chủ sở hữu, từ đó chúng tôi nhận định chỉ số sinh lời ROE của nhóm cổ phiếu dẫn đầu này sẽ vượt trội, có thể duy trì ngưỡng 15-20% bền vững trong vài năm tiếp theo. Mức ROE cao là yếu tố tài chính cốt lõi và là yếu tố quan trọng để đảm bảo cho nhà đầu tư khi chấp nhận mức định giá cao hơn trung bình ngành hiện nay”, VNDIRECT Research nhận định.
 |
| Tỷ lệ tương quan giữa P/B và ROE của một số doanh nghiệp chứng khoán niêm yết (tháng 10/2025) |
Thứ ba, trong thị trường chứng khoán, lượng cổ phiếu chất lượng, có thị phần lớn, có câu chuyện tăng trưởng rõ ràng những năm gần đây tập trung phần lớn vào một vài cái tên rất quen thuộc trên thị trường như SSI, VND, HCM, VIX... Thị trường đang thiếu hụt nguồn cung hàng hóa chứng khoán có câu chuyện tăng trưởng rõ ràng.
Chính vì vậy, những công ty chứng khoán IPO đợt này được xem là tài sản có chất lượng, chiếm thị phần lớn trong ngành, được đầu tư bài bản về công nghệ, có khả năng sinh lời tốt, phần lớn được hậu thuẫn bởi các ngân hàng lớn nên tối ưu được chi phí vốn cũng như khả năng khai thác tập khách hàng trong hệ sinh thái của ngân hàng mẹ.
Trong bối cảnh thị trường đang lạc quan về sự tăng trưởng nền kinh tế, dư địa duy trì nền lãi suất thấp kéo dài và thị trường chứng khoán Việt Nam đã được nâng hạng lên thị trường mới nổi thứ cấp của FTSE Russell, việc bổ sung những tài sản chất lượng này làm tăng nhu cầu của nhà đầu tư dài hạn, đẩy mức định giá lên cao hơn so với mặt bằng chung.
Khi các công ty dẫn đầu ngành chứng khoán như TCBS, VPBankS hay VPS được niêm yết cùng mức P/B cao trong khoảng 2,8x - 3,5x, mức định giá này có thể sẽ tạo ra một điểm neo tâm lý và một điểm chuẩn định giá mới cho toàn bộ ngành chứng khoán.
“Chúng tôi dự báo khi 3 công ty chứng khoán này được niêm yết, mức P/B trung bình ngành đang ở mức 2,2x sẽ có thể hướng tới mức 2,5x trong bối cảnh thị trường chứng khoán Việt Nam đang phát triển mạnh mẽ, đứng trước một cơ hội vươn mình trở thành một kênh huy động vốn quan trọng cho Việt Nam và hướng tới khả năng hội nhập quốc tế sâu rộng hơn khi chính thức được MSCI xem xét, nâng hạng lên thị trường mới nổi (dự kiến vào giai đoạn năm 2027-2028). Với dự báo này, một số các công ty chứng khoán trong ngành có thể sẽ được định giá lại phù hợp hơn để phản ánh những bước phát triển đột phá trong thời gian tới”, VNDIRECT Research nhận định.
Tất nhiên, việc định giá lại sẽ không phải với tất cả các CTCK mà sẽ có sự phân hóa rõ rệt vì sức cạnh tranh trong ngành ngày một gia tăng. Trong đó, những công ty vốn mỏng, ROE thấp, chưa đáp ứng được về thị phần sẽ dễ bị bỏ lại phía sau. Quá trình hấp thụ định giá lại này sẽ được diễn ra nhanh chóng, đặc biệt khi dòng tiền mới (nhất là dòng vốn ngoại sau khi thị trường được nâng hạng) tìm kiếm các tài sản có thị phần tốt, chiến lược bài bản, vốn chủ sở hữu lớn và định giá còn hấp dẫn.
