Trước băn khoăn trên, ông Trịnh Đức Vinh, Phó Vụ trưởng Vụ Chế độ Kế toán và Kiểm toán, Bộ Tài chính, cho biết, Thông tư 200 không thay thế Thông tư 146, do đó các CTCK và công ty quản lý quỹ vẫn thực hiện theo Thông tư 146.
Một điểm thắc mắc nữa mà các CTCK nêu ra là theo quy định tại Thông tư 210/2009 của Bộ Tài chính hướng dẫn áp dụng Chuẩn mực kế toán quốc tế về trình bày báo cáo tài chính và thuyết minh thông tin đối với công cụ tài chính, là tài sản tài chính được đánh giá theo giá trị hợp lý. Thế nhưng, Thông tư này không quy định hệ thống tài khoản để hạch toán theo giá trị hợp lý. Vậy CTCK phải ứng xử như thế nào, liệu trong năm 2016, các CTCK có được phản ánh giá trị tài sản theo giá thị trường không?
Sở dĩ câu hỏi trên được nêu ra, bởi thời gian qua việc chậm trễ trong áp dụng nguyên tắc hạch toán theo giá thị trường, theo nhìn nhận của giới đầu tư đã phần nào phản ánh “méo mó” bức tranh tài chính của các tổ chức kinh doanh chứng khoán. Lý do là bởi nhiều loại tài sản đầu tư của các tổ chức này biến động hàng ngày, thậm chí hàng giờ.
Chính hạn chế này khiến cho cổ đông, NĐT khó nhận diện được sức khỏe tài chính thực của các tổ chức kinh doanh chứng khoán, dẫn đến tiềm ẩn không ít rủi ro. Do đó, nhu cầu áp dụng nguyên tắc hạch toán theo giá thị trường đang đặt ra bức thiết nhằm minh bạch hơn thông tin tài chính của các CTCK, công ty quản lý quỹ, cũng như thông tin trên TTCK.
Thực tiễn đang đòi hỏi cần sớm áp dụng nguyên tắc giá trị hợp lý là vậy, nhưng theo ông Vinh, về nguyên tắc, việc hạch toán tài sản tài chính theo giá trị hợp lý chỉ thực hiện từ sau ngày 1/1/2017 khi Luật Kế toán 2015 có hiệu lực. Do đó, khi hạch toán tài sản tài chính trong năm 2016, các CTCK chưa thực hiện theo giá thị trường, mà tạm thời hạch toán theo giá gốc.
Trả lời của ông Vinh đồng nghĩa, việc hạch toán tài sản tài chính theo nguyên tắc thị trường đối với các tổ chức kinh doanh chứng khoán sẽ tiếp tục còn phải chờ. Tuy nhiên, chờ đến bao giờ vẫn là một câu hỏi mà cơ quan quản lý còn để ngỏ, vì kinh nghiệm thực tế cho thấy để áp dụng nguyên tắc giá thị trường, cần nhiều yếu tố đồng bộ.
Ghi nhận các đề xuất, kiến nghị của các CTCK, cũng như giới đầu tư, bà Nguyễn Thị Liên Hoa, Phó Chủ tịch Ủy ban Chứng khoán Nhà nước cho rằng, cần sửa đổi Thông tư 210 để phù hợp hơn với thực tiễn, tạo thuận lợi cho DN.
Đáp lại, ông Vinh cam kết, Thông tư 210 không sớm thì muộn sẽ được sửa đổi. Văn bản này đang thể hiện bất cập ở chỗ quy định chi tiết đến từng loại chứng từ, dẫn đến khi DN thực hiện có độ dày đến cả nghìn trang.
“Sự phức tạp trên không phù hợp với định hướng cải cách của chúng tôi. Do đó Bộ Tài chính đang chuẩn bị khởi động để sửa Thông tư 210. Việc này sẽ diễn ra tương đối sớm để tạo thuận lợi cho DN”, ông Vinh nói.
Trong thời gian chờ đến thời điểm nguyên tắc giá thị trường được áp dụng, có ý kiến cho rằng, liên quan đến công cụ tài chính, trong phần thuyết minh báo cáo tài chính, các cơ quan quản lý, tổ chức kiểm toán độc lập nên tăng cường giám sát, thúc đẩy các tổ chức kinh doanh chứng khoán cần thuyết minh rõ ràng, chi tiết hơn các thông tin trọng yếu để thông tin tài chính được minh bạch, tạo được niềm tin trong công chúng đầu tư.
Ông Vinh nhìn nhận, nếu trong quá trình lập báo cáo tài chính mà DN coi trọng thuyết minh đầy đủ, chi tiết các thông tin theo quy định hiện hành, thì đáp ứng được các yêu cầu về cải thiện minh bạch thông tin DN như mong muốn của UBCK.
