Tinh gọn nhân sự...
Báo cáo tài chính quý II/2025 của 28 ngân hàng thương mại đã công bố cho thấy 13 ngân hàng có số lượng cán bộ nhân viên giảm và 15 ngân hàng tăng nhân viên so với thời điểm 31/12/2024. Ngân hàng cắt giảm nhân sự mạnh mẽ nhất là LPBank, với gần 2.000 nhân viên nghỉ việc trong hai quý đầu năm, hiện còn khoảng 9.200 người. Tiếp theo là Sacombank (giảm 1.158 người) và VIB (giảm 1.186 người), ACB (giảm 607 người), ABBank (giảm 469 người)…
Trong khối ngân hàng thương mại có vốn Nhà nước chi phối, Agribank cắt giảm 273 nhân sự, Vietcombank giảm 191 nhân sự trong nửa đầu năm nay.
Lý giải về nguyên nhân cắt giảm mạnh nhân sự tại LPBank, một lãnh đạo cao cấp cho biết, Ngân hàng thực hiện phương pháp quản trị tinh gọn (Lean Management) nhằm tập trung vào việc “tối ưu quy trình”; đồng thời, áp dụng chuyển đổi số toàn diện Ngân hàng.
“Việc áp dụng công nghệ không nhằm mục tiêu giảm nhân sự, mà chuyển đổi số là lực đẩy quan trọng giúp ngành ngân hàng nói chung và LPBank nói riêng nâng tầm hiệu quả vận hành và chất lượng dịch vụ”, vị lãnh đạo LPBank nhấn mạnh.
Báo cáo tài chính năm 2024 của các ngân hàng niêm yết cũng ghi nhận bước nhảy vọt về đầu tư công nghệ khi tổng chi tiêu đạt mức 32.437 tỷ đồng, tương đương 14,85% tổng chi phí hoạt động. Đây là tỷ lệ cao nhất trong bốn năm gần đây, đánh dấu sự chuyển mình rõ rệt trong tư duy chiến lược của các tổ chức tài chính.
Chịu chi nhất cho công nghệ là nhóm ngân hàng thương mại cổ phần chuyên cho vay doanh nghiệp, với mức đầu tư lên đến 13.743 tỷ đồng, chiếm 19,89% chi phí hoạt động. Tiếp theo là nhóm ngân hàng chuyên cho vay cá nhân, với mức đầu tư công nghệ đạt 7.234 tỷ đồng, chiếm 13,72% chi phí hoạt động. Các ngân hàng thương mại có vốn Nhà nước chi phối tiếp tục đẩy mạnh đầu tư công nghệ, với tổng giá trị lên đến 8.415 tỷ đồng, chiếm 11,44% chi phí hoạt động. Các ngân hàng quy mô nhỏ và vừa đầu tư 3.044 tỷ đồng, chiếm 13,19% chi phí hoạt động.
Trong diễn biến có liên quan, Ngân hàng Nhà nước cho biết, trong việc thúc đẩy thanh toán không dùng tiền mặt và thương mại điện tử, giá trị thanh toán không dùng tiền mặt (TTKDTM) trong năm 2024 đạt 295,2 triệu tỷ đồng, gấp 25 lần GDP. Đến cuối năm 2024, tỷ lệ người dân từ 15 tuổi trở lên có tài khoản tại ngân hàng đạt gần 87%.
Trong 7 tháng đầu năm 2025, giao dịch TTKDTM tăng 44,4% về số lượng và 25,04% về giá trị; qua kênh Internet tăng 49,65% về số lượng và 35,61% về giá trị; qua kênh điện thoại di động tăng 38,34% về số lượng và 21,24% về giá trị; giao dịch qua QR Code tăng 66,73% về số lượng và 159,58% về giá trị; qua hệ thống thanh toán điện tử liên ngân hàng tăng 4,41% về số lượng và tăng 45,27% về giá trị; qua hệ thống chuyển mạch tài chính và bù trừ điện tử tăng 15,77% về số lượng và 3,77% về giá trị.
Công nghệ, đặc biệt là trí tuệ nhân tạo (AI) và tự động hóa, đang thay đổi căn bản cách thức vận hành của ngân hàng. Cách đây ít ngày, OpenAI - công ty khai sinh ra cơn sốt mang tên ChatGPT - vừa công bố tính năng mới cho phép công cụ này có thể thực hiện nhiều tác vụ thay cho người dùng.
… và vai trò AI
Sự tiến bộ không ngừng của công nghệ AI khiến nỗi lo máy móc sẽ thay thế con người càng sâu sắc hơn. Tuy nhiên, vị lãnh đạo LPBank cho biết, các công cụ AI, trợ lý ảo, chatbot… chưa thể thay thế nhân sự là con người trong ngành ngân hàng. Ví dụ, có những quy định của cơ quan quản lý nhà nước trong việc triển khai Basel II, Basel III không thể áp dụng công nghệ để xử lý mà vẫn phải là con người giải quyết.
Bà Ngô Thị Ngọc Lan, Giám đốc Navigos Search miền Bắc - thương hiệu tuyển dụng nhân sự cấp trung và cấp cao hàng đầu Việt Nam thuộc Navigos Group cho biết, việc chuyển đổi số nói chung và ứng dụng những công nghệ mới như AI, chatbot, trợ lý ảo… nói riêng mang lại nhiều lợi ích cho ngân hàng, nhưng nó không thể hoàn toàn thay thế được công việc của con người, hay một vị trí công việc cụ thể trong ngành ngân hàng, mà chỉ là một số bước nhất định trong quy trình làm việc nội bộ và với khách hàng. Những công việc giản đơn được AI thực hiện thì con người sẽ có thời gian để tạo chất lượng công việc tốt hơn.
“Chẳng hạn, trong công tác tuyển dụng nhân sự, AI có thể giúp sàng lọc hồ sơ ứng viên nhanh chóng hơn thì nhân viên nhân sự sẽ dành thời gian để phỏng vấn và tư vấn cho ứng viên tốt hơn. Mặc dù những công việc mang tính hành chính đã được AI thực hiện, nhưng những vòng phỏng vấn sâu vẫn cần đến con người, vẫn cần tương tác giữa người và người”, bà Lan nói.
Bà Trần Thị Nguyệt Oanh, Giám đốc quản lý nguồn nhân lực, HSBC Việt Nam nêu quan điểm, AI sẽ không thể hoàn toàn thay thế con người. Công nghệ AI tạo sinh vẫn còn những hạn chế liên quan đến những tác vụ, đòi hỏi triển khai thực tế bên ngoài khuôn khổ máy tính, đánh giá dựa trên sắc thái hoặc kỹ năng liên quan đến tương tác giữa người với người. Bên cạnh đó, khi được trang bị kỹ năng cần thiết, con người có thể làm chủ công nghệ, dùng đó làm công cụ hỗ trợ trong công việc.
“Đứng trước những biến động lớn của thị trường việc làm, người lao động cần chủ động nắm bắt tình hình và trang bị cho mình những kỹ năng cần thiết để tăng sức cạnh tranh”, bà Oanh nói.
Một nghiên cứu của The Adecco Group, chỉ có khoảng 11% người đi làm thực sự sẵn sàng cho thị trường lao động trong tương lai, có khả năng sinh tồn trong môi trường bất định và nắm bắt cơ hội. Trong khi đó, các nhà tuyển dụng trên toàn thế giới đánh giá 39% kỹ năng làm việc cơ bản sẽ thay đổi hoàn toàn trong vòng 5 năm tới. Con số này ở Việt Nam là 37%.
Bà Oanh cho biết, hiện tại, Top 10 kỹ năng cốt lõi mà các nhà tuyển dụng đòi hỏi ở người lao động bao gồm: tư duy phân tích, khả năng bền bỉ, linh hoạt và thích nghi, kỹ năng lãnh đạo và khả năng tạo ảnh hưởng xã hội, tư duy sáng tạo, động lực làm việc và ý thức bản thân, hiểu biết về công nghệ, kỹ năng cảm thông và chủ động lắng nghe, trí tò mò và tinh thần học hỏi lâu dài, quản lý nhân tài, định hướng dịch vụ và dịch vụ khách hàng.
“Tuy nhiên, trong vòng 5 năm tới, nhà tuyển dụng đánh giá một số kỹ năng sẽ trở nên phổ biến hơn. Đứng đầu danh sách này chính là AI & Big Data, theo sau là kỹ năng liên quan đến mạng lưới và an ninh mạng và hiểu biết về công nghệ. Điều này đặc biệt chính xác với ngành dịch vụ tài chính và thị trường vốn”, bà Oanh nói.
Một số kết quả chính của cuộc điều tra xu hướng kinh doanh của các tổ chức tín dụng quý III/2025 của Ngân hàng Nhà nước cho biết, tình hình lao động việc làm của ngành tài chính - ngân hàng trong quý II/2025 có cải thiện so với quý trước, nhưng mức độ cải thiện thấp hơn so với quý I/2025 và thấp hơn kỳ vọng ghi nhận tại kỳ điều tra trước. Trong quý II/2025, 37,39% tổ chức tín dụng cho biết đã tuyển dụng thêm lao động và 27,83% tổ chức tín dụng cho biết đã cắt giảm lao động.
Tại thời điểm cuối quý II/2025, 73,04% tổ chức tín dụng nhận định số lượng lao động hiện có tại đơn vị đáp ứng đủ nhu cầu công việc; 25,22% tổ chức tín dụng nhận định đang thiếu lao động và 1,74% cho biết đang thừa lao động. Dự kiến trong quý III/2025 cũng như cả năm 2025, tình hình lao động việc làm được kỳ vọng tiếp tục khả quan với 38 - 50% tổ chức tín dụng dự kiến tuyển dụng thêm lao động và 13 - 19% tổ chức tín dụng dự kiến cắt giảm lao động.
.