Các cửa hàng điện tử Nhật Bản đã bắt đầu giới hạn số lượng ổ cứng mà người mua có thể mua. Các nhà sản xuất điện thoại thông minh Trung Quốc đang cảnh báo về việc tăng giá. Các tập đoàn công nghệ Microsoft, Google và ByteDance đang giành nguồn cung từ các nhà sản xuất chip nhớ như Micron, Samsung Electronics và SK Hynix.
Sự khan hiếm này ảnh hưởng đến hầu hết mọi loại bộ nhớ, từ chip flash được sử dụng trong ổ USB và điện thoại thông minh đến bộ nhớ băng thông cao (HBM) cung cấp năng lượng cho chip AI trong các trung tâm dữ liệu. Theo công ty nghiên cứu thị trường TrendForce, giá ở một số phân khúc đã tăng hơn gấp đôi kể từ tháng 2, thu hút các nhà giao dịch đặt cược rằng đà tăng giá sẽ còn tiếp tục.
Tác động này có thể vượt ra ngoài lĩnh vực công nghệ. Nhiều nhà kinh tế và giám đốc điều hành cảnh báo tình trạng thiếu hụt kéo dài có nguy cơ làm chậm lại sự tăng trưởng năng suất dựa trên AI và trì hoãn hàng trăm tỷ đô la đầu tư vào cơ sở hạ tầng kỹ thuật số. Điều này cũng có thể gây thêm áp lực lạm phát ngay khi nhiều nền kinh tế đang cố gắng kiềm chế sự tăng giá từ thuế quan của Mỹ.
"Tình trạng thiếu hụt bộ nhớ hiện đã chuyển từ mối lo ngại ở cấp độ linh kiện sang rủi ro kinh tế vĩ mô… Việc phát triển AI đang va chạm với một chuỗi cung ứng không thể đáp ứng các yêu cầu vật lý của nó", Sanchit Vir Gogia, Giám đốc điều hành của công ty tư vấn Greyhound Research cho biết.
Các nhà sản xuất chip vẫn không thể sản xuất đủ chất bán dẫn cao cấp cho cuộc đua AI, nhưng việc họ chuyển hướng khỏi các sản phẩm bộ nhớ truyền thống đang làm tắc nghẽn nguồn cung cho điện thoại thông minh, máy tính cá nhân và thiết bị điện tử tiêu dùng.
Theo TrendForce, mức tồn kho trung bình tại các nhà cung cấp bộ nhớ DRAM - loại bộ nhớ chính được sử dụng trong máy tính và điện thoại - đã giảm xuống còn từ 2 - 4 tuần vào tháng 10, so với 3 - 8 tuần vào tháng 7 và 13 - 17 tuần vào cuối năm 2024.
Cuộc khủng hoảng đang diễn ra khi các nhà đầu tư đặt câu hỏi liệu hàng tỷ đô la được rót vào cơ sở hạ tầng AI có thổi phồng bong bóng hay không. Một số nhà phân tích dự đoán sẽ có một cuộc thanh lọc, dẫn tới việc chỉ những công ty lớn nhất và mạnh nhất về tài chính mới có thể chịu được mức tăng giá.
Trong một cuộc phỏng vấn với Reuters, một giám đốc điều hành trong lĩnh vực chip nhớ cho biết, tình trạng thiếu hụt sẽ làm chậm trễ các dự án trung tâm dữ liệu trong tương lai. Việc xây dựng công suất mới mất ít nhất 2 năm, nhưng các nhà sản xuất chip nhớ lại thận trọng và không muốn mở rộng quá mức vì lo ngại công suất đó có thể bị bỏ đi không nếu làn sóng nhu cầu hiện tại suy yếu.
Trong khi đó, Samsung và SK Hynix đã công bố các khoản đầu tư vào công suất mới nhưng chưa nêu chi tiết về việc phân chia sản lượng giữa HBM và bộ nhớ thông thường. SK Hynix đã nói với các nhà phân tích của Citi vào tháng 11rằng tình trạng thiếu hụt bộ nhớ sẽ kéo dài đến cuối năm 2027.
"Những ngày này, chúng tôi nhận được yêu cầu cung cấp bộ nhớ từ rất nhiều công ty đến mức chúng tôi lo lắng không biết mình có thể xử lý tất cả hay không. Nếu chúng tôi không cung cấp được, họ có thể phải đối mặt với tình huống không thể kinh doanh được nữa", Chey Tae-won, Chủ tịch SK Group - công ty mẹ của SK Hynix cho biết.
Vào tháng 10, OpenAI đã ký các thỏa thuận ban đầu với Samsung và SK Hynix để cung cấp chip cho dự án Stargate, dự án này có thể cần tới 900.000 tấm wafer mỗi tháng vào năm 2029. Con số này tương đương khoảng gấp đôi sản lượng HBM toàn cầu hiện tại.
Sau khi ChatGPT ra mắt vào tháng 11/2022 và thúc đẩy cho sự bùng nổ của AI tạo sinh, làn sóng xây dựng các trung tâm dữ liệu AI trên toàn cầu đã khiến các nhà sản xuất bộ nhớ phân bổ nhiều sản lượng hơn cho HBM, được sử dụng trong các bộ xử lý AI mạnh mẽ của Nvidia.
Cú sốc giá trên thị trường điện thoại thông minh
Các nhà sản xuất điện thoại thông minh Trung Quốc là Xiaomi và Realme đã cảnh báo rằng họ có thể phải tăng giá trong thời gian tới.
Francis Wong, Giám đốc tiếp thị của Realme Ấn Độ cho biết, mức tăng mạnh của chi phí bộ nhớ là "chưa từng có kể từ khi điện thoại thông minh ra đời" và có thể buộc công ty phải tăng giá điện thoại từ 20 - 30% trước tháng 6 tới.
"Một số nhà sản xuất có thể tiết kiệm chi phí cho camera, cho bộ xử lý và pin… Nhưng chi phí cho bộ nhớ là điều mà tất cả các nhà sản xuất phải hoàn toàn tự gánh mà không có cách nào để chuyển giao", ông Francis Wong nói.
Xiaomi cho biết sẽ bù đắp chi phí bộ nhớ cao hơn bằng cách tăng giá và bán nhiều điện thoại cao cấp hơn, đồng thời cho biết các mảng kinh doanh khác của họ sẽ giúp giảm thiểu tác động.
Vào tháng 11, nhà sản xuất máy tính xách tay ASUS cho biết họ có khoảng 4 tháng hàng tồn kho, bao gồm cả linh kiện bộ nhớ, và sẽ điều chỉnh giá khi cần thiết.
Winbond - nhà sản xuất chip Đài Loan (Trung Quốc) chiếm khoảng 1% thị phần DRAM - là một trong những công ty đầu tiên công bố mở rộng công suất để đáp ứng nhu cầu. Các cổ đông đã phê duyệt kế hoạch vào tháng 10 nhằm tăng mạnh chi tiêu vốn lên 1,1 tỷ USD.