Thực tế, giá trị thực của cổ phiếu luôn là "ẩn số". Dưới đây là quan điểm của người viết về vấn đề này.
Thứ nhất, cổ phiếu có giá trị. Giá trị thực của cổ phiếu thực chất là giá trị thực của DN, bất kỳ DN nào cũng có giá trị của mình. Giá trị của DN được cấu thành từ hai bộ phận: 1) Giá trị kinh tế do hoạt động đầu tư và hiệu quả hoạt động sản xuất - kinh doanh bồi đắp; 2) Giá trị vô hình (goodwill) là giá trị hình ảnh, lợi thế thương mại mà DN có được thông qua quá trình tồn tại, hoạt động của mình.
Thứ hai, hiện tồn tại 3 phương pháp tiếp cận định giá cổ phiếu được sử dụng phổ biến: 1) Phương pháp giá trị sổ sách (Book value); 2) Phương pháp chiết khấu dòng tiền tự do (DCF), có thể là DCFF (chiết khấu luồng tiền tự do đối với DN) và DCFE (chiết khấu luồng tiền tự do đối với cổ đông); 3) Phương pháp so sánh (multiple) như PE, PB. Ngoài ra, nhiều phương pháp phái sinh khác cũng có thể được sử dụng trong định giá cổ phiếu như EVA, Residual income.
Mỗi cách tiếp cận định giá khác nhau sẽ cho ra kết quả khác nhau, ngay cả một cách tiếp cận phổ biến là DCF cũng cho kết quả khác nhau bởi những người định giá khác nhau. Xảy ra sự chênh lệch này trên thực tế là do kỳ vọng về lợi nhuận khác nhau, đánh giá mức độ rủi ro khác nhau…, dẫn đến những sai lệch về kết quả. Như vậy, có thể tạm kết luận cổ phiếu có giá trị thực của nó và chúng ta có thể ước lượng giá trị thực của cổ phiếu. Mỗi NĐT định giá tùy vào kỳ vọng và ước lượng rủi ro của mình mà có thể đưa ra mức giá trị thực cho mỗi cổ phiếu. Với diễn biến giảm mạnh của hầu hết cổ phiếu thời gian qua, niềm tin về giá trị thực bị xói mòn khi lực cầu yếu dần, thanh khoản sụt giảm, NĐT rơi vào cảnh thua lỗ.
Ở các TTCK trên thế giới, NĐT kinh doanh (mua bán) cổ phiếu dựa trên hệ thống tiêu chuẩn về giá trị khá rõ ràng thông qua: 1) Cơ quan quản lý, giám sát minh bạch với các chính sách quản lý phục vụ mạnh mẽ sự phát triển của thị trường; 2) Các DN có cổ phiếu niêm yết tuân thủ tối đa các quy định của cơ quan quản lý, giám sát; 3) Các NĐT bình đẳng về thông tin; 4) Hệ thống tài chính, báo cáo được quy chuẩn.
Tại TTCK Việt Nam, các tiêu chuẩn về giá trị yếu kém, 2 năm qua không được cải thiện, thể hiện ở chỗ: 1) Hệ thống sản phẩm không được cải tiến (vẫn T+4; margin cao, không có sản phẩm phái sinh); 2) Sự tham gia ngày càng phổ biến của DN có cổ phiếu niêm yết như một NĐT tích cực, điều này ngăn cản sự minh bạch thông tin và bình đẳng giữa các NĐT; 3) Thiếu các nhà tạo lập thị trường chuyên nghiệp; 4) Trình độ NĐT chưa được nâng cao kịp thời với sự mở rộng của thị trường; 5) Các lý do khác như thắt chặt tín dụng trong lĩnh vực chứng khoán…
Để giải quyết tình trạng "thoái trào" của TTCK Việt Nam hiện nay, cơ quan quản lý, các CTCK cần sớm khôi phục lại niềm tin cho NĐT thông qua việc xây dựng một sân chơi hợp lý hơn, với những sản phẩm phổ biến của TTCK như rút ngắn thời gian thanh toán, tỷ lệ margin hợp lý, có các sản phẩm phái sinh, minh bạch hơn trong công tác quản lý, thông tin, nghiêm cấm các DN niêm yết tham gia "kinh doanh" cổ phiếu của chính mình, định hướng và tạo lập thị trường theo hướng ổn định, bền vững.