Sau giai đoạn trầm lắng, nhiều dự án đầu tư công trên cả nước đang có chuyển biến tích cực
Động lực chưa đủ mạnh
Cổ phiếu HHV của Công ty cổ phần Đầu tư Hạ tầng Giao thông Đèo Cả (Giao thông Đèo Cả) đóng cửa phiên giao dịch ngày 22/11/2024 ở mức 11.000 đồng/cổ phiếu, giảm 29,4% so với đầu năm nay. Tương tự, cổ phiếu C4G của Công ty cổ phần Cienco 4 có mức giảm 18,6%, xuống 7.600 đồng/cổ phiếu; cổ phiếu CC1 của Tổng công ty Xây dựng số 1 giảm 13,5%, xuống 14.000 đồng/cổ phiếu...
Ông Nguyễn Thế Minh, Giám đốc Phân tích, Công ty Chứng khoán Yuanta Việt Nam cho biết, có nhiều yếu tố tác động đến nhóm cổ phiếu đầu tư công. Bối cảnh thị trường chung thời gian qua đi xuống, trong khi đầu tư công là nhóm bị đánh giá thấp nhất về hiệu quả sử dụng vốn, nên chưa có sức hút đối với nhà đầu tư.
Ông Minh phân tích, đặc thù của doanh nghiệp đầu tư công là đòn bẩy tài chính lớn, thực hiện các dự án giải ngân vốn chậm dẫn đến chi phí tài chính cao, tỷ suất lợi nhuận trên vốn chủ sở hữu thấp.
Cổ phiếu đầu tư công chỉ dành cho nhà đầu tư tài chính, họ sẽ vào khi có “sóng” và ra khi giá đạt mục tiêu; còn nhà đầu tư tích sản, đầu tư hưởng cổ tức lại không ưa thích loại cổ phiếu này, vì các chỉ số về khả năng sinh lời của doanh nghiệp không cao.
Yếu tố quan trọng tác động đến nhóm doanh nghiệp đầu tư công là câu chuyện giải phóng mặt bằng chậm và giải ngân vốn chậm. Công tác giải phóng mặt bằng ở một số dự án bị chậm do vấn đề bồi thường, nhiều dự án đối mặt với nguy cơ giá vốn bị đẩy lên cao so với giá dự toán do tiền bồi thường không còn như trước. Ngoài ra, thời điểm cuối năm 2023, nhiều dự án bị tồn đọng hồ sơ đến nay chưa được giải quyết. Vấn đề thanh, kiểm tra các dự án thời gian qua cũng ảnh hưởng đến việc triển khai dự án, vì chủ đầu tư thận trọng hơn.
Kỳ vọng cuối năm
Kỳ vọng về nhóm cổ phiếu đầu tư công được lùi về cuối năm 2024 và năm 2025, khi giải ngân vốn đầu tư công được thúc đẩy mạnh mẽ hơn và thị trường chứng khoán có thể xuất hiện “sóng”.
Hiện tại, cổ phiếu đầu tư công được nhận định sẽ không còn giảm quá sâu, mà có động lực để đi lên trong giai đoạn cuối năm, khi nhiều dự án lớn đang được thúc đẩy giải ngân.
“Uptrend (xu hướng tăng) có thể đến với nhóm cổ phiếu đầu tư công trong thời gian tới, bởi đây vẫn là nhóm có câu chuyện riêng. Tuy nhiên, nhà đầu tư nên chọn lựa cổ phiếu của doanh nghiệp có nguồn vốn tự có tốt, ít dùng đòn bẩy tài chính, hiệu quả sử dụng vốn sẽ cao hơn, lợi nhuận tốt hơn”, ông Nguyễn Thế Minh nói.
Thực tế cho thấy, nhiều dự án đầu tư công trên cả nước đang có chuyển biến rõ rệt. Chẳng hạn, một loạt dự án thành phần thuộc dự án Cao tốc Bắc - Nam phía Đông (giai đoạn 2) có tỷ lệ giải ngân đạt 56%, nổi bật là Cao tốc Bãi Vọt - Hàm Nghi đạt 89% và Cao tốc Vũng Áng - Bùng đạt 87%.
Đối với dự án Sân bay Long Thành, UBND tỉnh Đồng Nai đã hoàn thành bàn giao, giải phóng 99% kế hoạch, tiến độ thi công gói thầu thi công nhà ga hành khách ước tính đạt hơn 30%. Hầu hết các gói thầu đều đang được đẩy mạnh triển khai, theo sát mục tiêu đi vào vận hành giai đoạn 1 từ năm 2026 (trong kịch bản tích cực, Thủ tướng Chính phủ đề xuất hoàn thành các hạng mục lớn của dự án trong năm 2025).
Tổng công ty Cảng hàng không Việt Nam (mã ACV) đã huy động đủ 4,23 tỷ USD để đầu tư dự án thành phần 3 (giai đoạn 1) Sân bay Long Thành, trong đó vốn tự có là 2,43 tỷ USD và vay thương mại tại các ngân hàng thương mại là 1,8 tỷ USD. ACV và các nhà thầu được đánh giá cao khi nỗ lực thi công không quản ngày đêm trên công trường để đẩy nhanh tiến độ thực hiện.
Công ty Chứng khoán KB Việt Nam cho rằng, đầu tư công sẽ là nhóm ngành đáng theo dõi trong năm 2025 khi nhiều dự án trọng điểm sẽ tới thời hạn hoàn thành và nghiệm thu. Các doanh nghiệp có giá trị hợp đồng đã ký (backlog) lớn đảm bảo tiến độ triển khai, chất lượng theo yêu cầu có thể ghi nhận doanh thu cao.
Giao thông Đèo Cả được kỳ vọng sẽ duy trì mức tăng trưởng cao trong năm 2024 - 2025 nhờ sở hữu 3 trạm thu phí được chấp thuận tăng giá vé. Lưu lượng xe qua trạm cải thiện nhờ hoàn thiện cơ bản các dự án hạ tầng đường bộ và các gói thầu hạ tầng giao thông lớn bước vào giai đoạn thi công hạng mục chính.
Công ty Chứng khoán Vietcombank (VCBS) ước tính, năm 2024, Giao thông Đèo Cả có thể đạt doanh thu 3.249 tỷ đồng và lợi nhuận thuần 428 tỷ đồng, lần lượt tăng 21% và 32% so với năm 2023; EPS đạt 991 đồng/cổ phiếu.
VCBS đánh giá, kết quả hoạt động mảng xây lắp của Giao thông Đèo Cả sẽ cải thiện tích cực trong giai đoạn 2025 - 2027 nhờ các gói thầu quan trọng bắt đầu thi công hạng mục chính, với biên lợi nhuận gộp gia tăng. Dư địa của mảng xây lắp còn nhiều khi xét đến khả năng trúng thầu cao hơn nhờ vào việc liên danh với Tập đoàn Đèo Cả và thể hiện được năng lực thi công các công trình hầm qua núi có địa hình phức tạp.
Công ty cổ phần Xuất nhập khẩu và Xây dựng Việt Nam (Vinaconex, mã VCG) cũng có động lực tăng trưởng dài hạn, nhất là khi có giá trị backlog thuộc nhóm lớn nhất trong ngành xây dựng. Trong quý III/2024, liên danh của Vinaconex trúng gói thầu 4.7 trị giá 6.300 tỷ đồng và gói thầu 4.8 trị giá hơn 11.000 tỷ đồng nằm trong khuôn khổ dự án Xây dựng Cảng hàng không quốc tế Long Thành.
Chính phủ đã thể hiện quyết tâm đẩy mạnh giải ngân đầu tư công, giúp thúc đẩy tiến độ thực hiện các dự án trọng điểm mà Vinaconex tham gia như Cao tốc Bắc - Nam, Sân bay Long Thành, kỳ vọng doanh nghiệp sẽ sớm ghi nhận doanh thu khi các dự án đang bước vào giai đoạn thi công hạng mục chính. Với khối lượng công việc dồi dào và tiềm năng trúng thầu mới các dự án trong những năm tới, mảng xây dựng vẫn được kỳ vọng là phân khúc đóng góp doanh thu chính và động lực tăng trưởng lợi nhuận cho Vinaconex.
Đối với Cienco 4, hoạt động kinh doanh của Công ty giai đoạn 2024 - 2025 được kỳ vọng sẽ ghi nhận kết quả khả quan nhờ sự cải thiện của mảng xây lắp với lượng backlog dồi dào và tiềm năng bứt tốc từ mảng BOT khi giá vé cũng như lưu lượng xe qua trạm tăng. Cơ cấu tài chính cải thiện sẽ tạo lợi thế cho doanh nghiệp trong giai đoạn cần tự chủ nguồn vốn sắp tới.
VCBS dự báo, năm 2024, Cienco 4 có thể đạt doanh thu 2.903 tỷ đồng, tăng 11% và lợi nhuận ròng 199 tỷ đồng, tăng 55% so với năm 2023.
