Năng lực có thừa
Theo Báo cáo của Bộ Công thương, hiện nay, việc cung cấp ethanol nhiên liệu để phối trộn lượng xăng sinh học E5 trên chủ yếu từ 2 nhà máy nhiên liệu sinh học của Công ty TNHH Tùng Lâm với tổng công suất 200.000 m3/năm (tương đương 200 triệu lít/năm). Lượng ethanol này đủ để phối trộn 3,9 triệu m3 (tương đương 3 triệu tấn) xăng sinh học E5/năm.
Trong năm 2016, Công ty TNHH Tùng Lâm đã bán ra thị trường trên 2.000 m3/tháng.
Chuyển toàn bộ việc tiêu thụ xăng RON 92 sang xăng sinh học E5 RON 92 từ ngày 1/1/12018,
Bên cạnh đó, cũng có 2 nhà máy sản xuất ethanol khác do các doanh nghiệp của Tập đoàn Dầu khí Việt Nam đầu tư, với công suất 100.000 m3/năm (tương đương 00 triệu lít/năm) tại Dung Quất và Bình Phước. Hiện các nhà máy này đang tạm dừng sản xuất do chưa có thị trường tiêu thụ sản phẩm, nhưng có kế hoạch khởi động lại trong từ nay tới cuối năm 2017.
Với góc độ phân phối xăng dầu, trong tổng số 29 đầu mối kinh doanh xăng dầu, hiện có 26 đầu mối kinh doanh xăng dầu mặt đất (3 đầu mối chỉ kinh doanh nhiên liệu hàng không). Trong số này, có 5 thương nhân có hệ thống phối trộn xăng E5 đang hoạt động là Tập đoàn Xăng dầu Việt Nam (Petrolimex), Tổng công ty Dầu Việt Nam (PV Oil), Công ty TNHH một thành viên Dầu khí TP.HCM (Saigon Petro), Tổng công ty Xăng dầu Quân đội và Công ty cổ phần Thương mại đầu tư dầu khí Nam Sông Hậu.
Petrolimex hiện có 5 trạm trộn xăng E5 đặt tại 5 tỉnh, thành phố là Hà Nội, Hải Phòng, Đà Nẵng, TP.HCM và Cần Thơ; sử dụng công nghệ trộn in-line liên tục. Tổng công suất 5 trạm trộn nói trên đạt 1,055 triệu m3/năm.
Trong kế hoạch của mình, Petrolimex cũng đang nâng cấp một số trạm trộn hiện có và đầu tư thêm các trạm trộn tại Hà Nội, Phú Thọ, Quảng Ninh, Hà Nam, Nghệ An, Bình Định, Khánh Hòa, Bà Rịa-Vũng Tàu. Tổng công suất phối trộn sau khi nâng cấp và đầu tư thêm đạt khoảng 3 - 3,4 triệu m3/năm.
Tại PV Oil, hiện có 12 trạm trộn xăng E5 đặt tại 9 tỉnh, thành phố. Tổng công suất của 12 trạm trộn này đạt khoảng 89.000 m3/tháng, tương đương khoảng 1,068 triệu m3/năm. PV Oil cũng đang đầu tư thêm các trạm trộn tại Quảng Ninh, Thái Bình, Hà Tĩnh, Cần Thơ để nâng tổng số lên 17 trạm trộn.
Trong kế hoạch tổng thể của PV Oil, sau khi cải tạo, nâng cấp và đầu tư thêm, năng lực cung cấp xăng E5 của PV Oil đạt 1,668 triệu m3/năm.
Saigon Petro cũng có 2 trạm trộn xăng E5 đặt tại TP.HCM và Cần Thơ với tổng công suất 660.000 m3/năm. Tổng công ty Xăng dầu Quân đội có 3 trạm trộn xăng E5 tại Hải Phòng, Đà Nẵng, Nha Trang, công suất khoảng 108.000 m3/năm. Còn Công ty cổ phần Thương mại đầu tư dầu khí Nam Sông Hậu có 1 trạm trộn xăng E5 tại Cần Thơ với công suất 72.000 m3/năm.
Hai thương nhân khác đã triển khai trạm trộn, nhưng chưa đưa vào hoạt động là Công ty TNHH một thành viên Thương mại dầu khí Đồng Tháp với 2 trạm trộn tại Đồng Nai và Cần Thơ, tổng công suất khoảng 172.800-230.400 m3/năm. Còn Tổng công ty thương mại xuất nhập khẩu Thanh Lễ đã đầu tư 2 trạm trộn tại TP.HCM và Bình Dương, với tổng công suất khoảng 576.000 m3/năm.
“Như vậy, tổng công suất các trạm trộn xăng E5 RON 92 từ 5 thương nhân đầu mối đã triển khai hoạt động sau khi nâng cấp, cải tạo và đầu tư thêm và 2 thương nhân đã triển khai trạm trộn nhưng chưa đưa vào hoạt động đạt khoảng 6,2 - 6,7 triệu m3/năm”, ông Lộc An, Phó vụ trưởng Vụ Thị trường trong nước, Bộ Công thương cho hay.
Chờ phát huy
Vào tháng 11/2012, Thủ tướng Chính phủ đã có Quyết định số 53/2012/QĐ-TTg phê duyệt lộ trình áp dụng tỷ lệ phối trộn nhiên liệu sinh học với nhiên liệu truyền thống.
Theo đó, từ ngày 1/12/2014, có 7 địa phương sẽ sử dụng xăng E5 cho phương tiện cơ giới đường bộ là Hà Nội, TP.HCM, Hải Phòng, Đà Nẵng, Cần Thơ, Quảng Ngãi, Bà Rịa - Vũng Tàu. Tiếp đó, từ ngày 1/12/2015, xăng được sản xuất, phối chế, kinh doanh để sử dụng cho phương tiện cơ giới đường bộ tiêu thụ trên toàn quốc là xăng E5.
Nghị định 53/2012/NĐ-CP cũng đặt lộ trình áp dụng xăng E10 từ ngày 1/12/2016 tại 7 địa phương như nói trên và từ ngày 1/12/2017 toàn quốc dùng xăng E10. Dẫu vậy, thì trên thực tế, lộ trình này đã không thành hiện thực.
Tổng lượng xăng E5 bán ra trên toàn bộ các địa phương trong cả nước từ tháng 12/2015 đến hết tháng 10/2016 là 630.876 m3, chiếm khoảng 12,15% so với tổng lượng xăng khoáng RON92 (và bằng 9,21% so với tổng lượng xăng khoáng).
Trong năm 2016, tổng lượng xăng tiêu thụ trên địa bàn cả nước đạt khoảng 7,4 triệu m3, trong đó, xăng E5 RON 92 là 590.000 m3, chiếm 8% so với tổng lượng xăng tiêu thụ trên thị trường; xăng khoáng khoảng 6,81 triệu m3, chiếm khoảng 92%.
Nếu bỏ riêng 2,043 triệu m3 xăng khoáng RON95 thì lượng xăng RON 92 chiếm 4,767 triệu m3, tương đương 70% so với tổng lượng xăng khoáng.
Trước thực tế này, để đạt được mục tiêu đưa xăng E5 ra thị trường thay thế dần xăng khoáng A92, đồng thời thực hiện Quyết định 49/2011/QĐ-TTg quy định lộ trình áp dụng tiêu chuẩn khí thải, ngày 6/6/2017, Phó thủ tướng Trịnh Đình Dũng đã kết luận, kể từ ngày 1/1/2018, chỉ cho phép sản xuất - kinh doanh xăng E5 RON 92 và xăng khoáng RON 95.
Theo nhận xét của Bộ Công thương, xu thế sử dụng xăng E5 đã có chiều hướng tăng dần, thể hiện ở lượng xăng E5 RON 92 tiêu thụ đạt khoảng 50.000 m3/tháng, chiếm 12,18% so với tổng lượng xăng khoáng RON 92.
Về số cửa hàng kinh doanh xăng dầu có bán xăng E5 đạt 1283 cửa hàng chiếm 10,07% so với tổng số cửa hàng bán lẻ xăng dầu trong đó có những tỉnh như Quảng Ngãi, Quảng Nam, Đà Nẵng, Cần Thơ đạt tỷ lệ 100%.
Dẫu vậy, Bộ Công thương cũng dự báo, trong trường hợp chuyển toàn bộ việc tiêu thụ xăng RON 92 sang xăng sinh học E5 RON 92 từ ngày 1/1/12018, dự báo tổng lượng xăng E5 RON 92 tiêu thụ trên cả nước ước đạt 5,357 triệu m3 do một số người tiêu dùng chuyển sang sử dụng xăng khoáng RON 95.
