Công ty cổ phần hóa để rồi xuống dốc không phanh, thua lỗ triền miên khiến các cổ đông như ngồi trên đống lửa vì số tài sản quy đổi ra cổ phần không biết còn được bao nhiêu. Cổ đông còn thêm mối lo lỗ sẽ bị chia đều và tài sản mình góp sẽ tiêu tán không còn một xu.
Tình cảnh bi đát này đang diễn ra sau cổ phần hóa tại Công ty cổ phần Thiết bị giáo dục 1.
Từng là đơn vị hàng đầu trong ngành cung cấp thiết bị giáo dục trên cả nước, khi cổ phần hóa, nhiều cổ đông kỳ vọng sẽ là bước ngoặt đưa đơn vị này lên tầm cao mới. Thế nhưng, kể từ khi cổ phần hóa vào tháng 8/2007 tới nay, doang nghiệp này thua lỗ triền miên, lên tới khoảng 40 tỷ đồng.
Theo ông Nguyễn Ngọc Hải, nguyên Chủ tịch Hội đồng quản trị và Tổng giám đốc Công ty thì tình trạng thua lỗ kéo dài sau cổ phần hóa là do Công ty đã có những bước đi không đúng ngay từ những khâu đầu tiên.
Cụ thể là trong quá trình chuẩn bị bán cổ phần, Bộ giáo dục và Đào tạo đã không thành lập Hội đồng thẩm định giá trị doanh nghiệp theo quy định. Hệ quả tất yếu của việc này là sau khi bán 49% vốn cho nhà đầu tư tư nhân (giá rất cao, chỉ tính cổ phiếu có ưu đãi cũng đã là 30.000 đồng/cổ phiếu) thì Công ty vẫn chưa thể nhận bàn giao phần vốn nhà nước để tiếp tục hoạt động. Do không xác định được giá trị phần vốn nhà nước nên việc bàn giao vốn là điều không thể. Vì thế, Công ty luôn ở trong tình trạng khó khăn vì thiếu điều kiện hoạt động và kinh doanh thua lỗ kéo dài.
Trước tình trạng này, để tìm một giải pháp xử lý ổn thỏa, chấm dứt việc thua lỗ kéo dài, Bộ giáo dục và Đào tạo, đơn vị đại diện cho 51% vốn nhà nước tại Công ty đã quyết định chuyển hết phần vốn Nhà nước về cho Nhà xuất bản giáo dục nắm giữ.
Tuy nhiên, giải pháp này khi tiến hành cũng phát sinh rất nhiều tồn tại. Vì vậy, mặc dù vào tháng 3/2011, tại Công văn 1444/VPCP-ĐMDN, Phó Thủ tướng Thường trực Nguyễn Sinh Hùng đã có ý kiến chỉ đạo rất rõ ràng rằng cần “xử lý dứt điểm các tồn tại vướng mắc nhằm hoàn thành việc cổ phần hóa”. Không hiểu vì sao, Bộ giáo dục và Đào tạo cũng như Công ty cổ phần Thiết bị giáo dục 1 đã “phớt lờ” chỉ đạo này và trong tháng 4/2011 vẫn tiến hành chuyển giao phần vốn sang nhà xuất bản giáo dục trong khi các các tồn tại vẫn chưa được xử lý dứt điểm. Theo ý kiến của một số cổ đông, việc chi hơn 17 tỷ đồng từ Nhà xuất bản giáo dục sang Công ty cổ phần Thiết bị giáo dục 1 là không hợp lý vì không có căn cứ chính xác về tỷ lệ vốn nhà nước là bao nhiêu để chuyển sang.
Hệ quả nhãn tiền là khi chuyển sang Nhà xuất bản giáo dục, hoạt động của Công ty cổ phần Thiết bị giáo dục 1 vẫn rất bế tắc. Nhà xuất bản giáo dục dù phải chuyển sang hơn 17 tỷ đồng mà công ty này vẫn lâm vào tình cảnh khó khăn.
Các nhà đầu tư tư nhân cho biết, họ đang “như ngồi trên đống lửa” vì số tài sản quy đổi ra cổ phần không biết còn được bao nhiêu?. “Sau từng ý năm cổ phần hóa mà cổ đông chúng tôi chưa được một lần chia cổ tức”, ông Trương Anh Tuấn, một cổ đông bức xúc. Ông Tuấn cho biết thêm, hiện tất cả các cổ đông tư nhân đều rất lo lắng vì nếu Nhà xuất bản giáo dục chia lỗ đều ra thì nhiều cổ đông sẽ không còn gì.