Tuyên bố này sẽ cho phép chính quyền ông Trump xây dựng một chương trình thuế quan mới bằng cách sử dụng Đạo luật Quyền hạn Khẩn cấp Kinh tế Quốc tế (IEEPA), cho phép tổng thống đơn phương quản lý hàng nhập khẩu trong trường hợp khẩn cấp quốc gia.
Một trong những nguồn tin lưu ý rằng ông Trump rất thích đạo luật này vì chúng cung cấp quyền tài phán rộng rãi về cách áp dụng thuế quan mà không có yêu cầu nghiêm ngặt để chứng minh rằng thuế quan là cần thiết vì lý do an ninh quốc gia.
Năm 2019, ông Trump đã sử dụng IEEPA để đe dọa áp thuế 5% đối với tất cả hàng nhập khẩu của Mexico, và mức thuế này sẽ tăng lên 25% nếu Mexico từ chối hành động để giảm số lượng người nhập cư không có giấy tờ qua biên giới với Mỹ. Sau khi các quan chức Mexico đến Washington để đàm phán trực tiếp trong một tuần và đạt được thỏa thuận khôi phục chính sách nhập cư thì mức thuế này không bao giờ được thực hiện.
Các nguồn tin cho biết rằng, vẫn chưa có quyết định cuối cùng về việc có nên tuyên bố tình trạng khẩn cấp quốc gia hay không. Nhóm của ông Trump vẫn đang tìm hiểu các con đường pháp lý khác để củng cố mức thuế mà ông đã đưa ra trong chiến dịch tranh cử.
“Tôi cho rằng tổng thống có thẩm quyền rộng rãi trong việc áp thuế quan vì nhiều lý do khác nhau và có một số cơ sở theo luật định để làm như vậy… IEEPA chắc chắn là một trong số đó”, Kelly Ann Shaw, luật sư thương mại từng là phó trợ lý về các vấn đề kinh tế quốc tế của ông Trump cho biết.
Bên cạnh đó, các cố vấn của ông Trump cũng đang đánh giá khả năng sử dụng mục 338 của luật thương mại Mỹ, cho phép tổng thống đưa ra “các nghĩa vụ mới hoặc bổ sung” đối với các quốc gia bị xem là phân biệt đối xử với thương mại của Mỹ. Trong những trường hợp đó, luật thương mại cho phép tổng thống áp các mức thuế quan mới để đáp trả trực tiếp đối với các quốc gia đó trong các danh mục sản phẩm cụ thể, mặc dù điều này chưa được thử nghiệm trong lịch sử gần đây.
Các cố vấn cũng đang cân nhắc xem xét lại luật thương mại đã đưa ra mức thuế quan ban đầu của ông Trump đối với Trung Quốc vì lý do an ninh quốc gia. Chính quyền Tổng thống Biden đã giữ nguyên phần lớn các mức thuế quan trong nhiệm kỳ đầu tiên của ông Trump và tăng thuế đối với một số sản phẩm nhất định như xe điện, điều này tạo cơ sở cho Tổng thống đắc cử tăng hoặc điều chỉnh thuế quan theo ý muốn. Nhưng việc thực hiện thuế quan theo luật này đòi hỏi phải có cuộc điều tra của chính phủ và các công ty bị ảnh hưởng, bởi những thay đổi này thường phải vận động hành lang trong nhiều tháng để được miễn thuế.
"Nhóm của ông Trump hiểu rằng chúng ta phải xây dựng lại năng lực công nghiệp của mình vì lý do an ninh kinh tế và quốc gia, và điều đó sẽ tốt cho cộng đồng và người lao động Mỹ… Để đạt được những mục tiêu đó, chúng ta hoàn toàn phải có một chính sách thương mại mạnh mẽ, có lợi cho Mỹ bao gồm cả thuế quan", Nick Iacovella, Phó chủ tịch cấp cao của Liên minh vì một nước Mỹ thịnh vượng (CPA) cho biết.
Trước đó, ông Trump đã tuyên bố sẽ áp thuế 10% đối với hàng nhập khẩu toàn cầu cùng với thuế 60% đối với hàng hóa Trung Quốc. Ông cũng cho biết sẽ áp thuế 25% đối với hàng nhập khẩu từ Canada và Mexico vào ngày đầu tiên nhậm chức.