Chuyển giao vị trí Tổng giám đốc của Traphaco đạt đồng thuận cao của HĐQT, Ban điều hành và các cổ đông
Vấn đề thời sự với nhiều doanh nghiệp
Trong cấu trúc vận hành của doanh nghiệp đại chúng, hội đồng quản trị (HĐQT) và ban điều hành, đặc biệt là tổng giám đốc (CEO) có vai trò quyết định đối với khả năng tăng trưởng, sự ổn định và uy tín thương hiệu. Nhiều nghiên cứu quốc tế cho thấy hiệu quả tài chính của doanh nghiệp có mối liên hệ trực tiếp với chất lượng quản trị và năng lực điều hành của đội ngũ lãnh đạo cấp cao. Một khảo sát của Harvard Business Review trên hơn 1.100 doanh nghiệp niêm yết đã chỉ ra rằng, những công ty có quy trình kế nhiệm CEO bài bản đạt mức tăng trưởng doanh thu trung bình cao hơn 30% so với nhóm doanh nghiệp chuyển giao bị động, đồng thời giảm rủi ro đứt gãy vận hành.
Nền kinh tế Việt Nam đã trải qua 40 năm Đổi mới, thế hệ lãnh đạo thứ nhất, thứ hai - những người gắn bó từ thuở sơ khai của nền kinh tế thị trường - đang bước vào thời kỳ chuyển giao cho thế hệ kế tiếp. Điều này đặt ra yêu cầu quản trị mới: Quá trình kế nhiệm không chỉ là thay người điều hành, mà phải thể hiện tư duy quản trị hiện đại, khả năng đảm bảo tính liên tục của chiến lược kinh doanh, duy trì niềm tin của cổ đông và giữ sự ổn định nội bộ.
Vì sao chuyển giao lãnh đạo trở thành vấn đề cấp thiết của doanh nghiệp Việt Nam hiện nay? Có ba bối cảnh lớn định hình nhu cầu này.
Thứ nhất, sự thay đổi thế hệ lãnh đạo. Nhiều doanh nghiệp thành lập, chuyển đổi mô hình hoạt động từ doanh nghiệp nhà nước sang công ty cổ phần, từ thập niên 1990 bước vào giai đoạn chuyển mình mạnh mẽ, khi lớp lãnh đạo sáng lập hoặc thế hệ F1, F2 đã trải qua 20 - 30 năm điều hành. Việc chuyển giao là tất yếu, để doanh nghiệp thích ứng với môi trường cạnh tranh mới trong xu thế toàn cầu hoá, chuyển đổi số và các chuẩn quản trị ESG (Môi trường - Xã hội - Quản trị).
Thứ hai, yêu cầu từ phía thị trường vốn. Nhà đầu tư, đặc biệt là các quỹ ngoại, đánh giá cao những doanh nghiệp có nền tảng quản trị minh bạch, có quy trình kế nhiệm được chuẩn hóa. Việc thay đổi lãnh đạo đột ngột, không có chuẩn bị thường gây biến động giá cổ phiếu, ảnh hưởng tới dòng tiền và niềm tin thị trường.
Thứ ba, áp lực đổi mới mô hình tăng trưởng. Trong bối cảnh chu kỳ kinh tế thay đổi nhanh, doanh nghiệp cần đội ngũ lãnh đạo có khả năng ra quyết định linh hoạt, ứng dụng công nghệ, mở rộng thị trường quốc tế. Điều này đòi hỏi sự kết hợp giữa kinh nghiệm tích lũy và năng lượng sáng tạo từ thế hệ mới.
Chính vì vậy, chuyển giao lãnh đạo trở thành vấn đề thời sự, nhưng cũng trở thành một trong những “điểm nghẽn quản trị” phổ biến của doanh nghiệp Việt Nam hiện nay.
Quản trị hiện đại qua câu chuyện tại Traphaco
Trên thị trường chứng khoán Việt Nam, các quy trình đánh giá, giám sát và bổ nhiệm đang dần chuyên nghiệp hóa, đặc biệt trong các doanh nghiệp có cổ đông ngoại. Thị trường đã chứng kiến nhiều mô hình chuyển giao với mức độ thành công khác nhau. Một số doanh nghiệp lớn như Vinamilk, FPT, REE, PNJ đã xây dựng được văn hóa kế nhiệm nhưng nhân sự được “chọn mặt gửi vàng” vẫn chưa xuất hiện rõ ràng.
Trong khi đó, vẫn còn có nhiều doanh nghiệp chuyển giao muộn, chỉ diễn ra khi doanh nghiệp gặp khó khăn, hoặc nhân sự cấp cao gặp các biến cố bất ngờ về sức khoẻ, pháp lý. Nhân sự kế nhiệm không có đủ thời gian thích nghi, gây xáo trộn trong vận hành hoặc đứt gãy chiến lược.
Có doanh nghiệp lại gặp phải bất đồng giữa các nhóm cổ đông lớn khi chuyển giao lãnh đạo, làm gia tăng rủi ro quản trị. Niềm tin nhân sự nội bộ bị ảnh hưởng khi việc bổ nhiệm thiếu minh bạch.
Trong bức tranh chung ấy, cách tiếp cận hiện đại và chủ động trong chuyển giao nhân sự cấp cao tại CTCP Traphaco (TRA), doanh nghiệp dược đang niêm yết trên HOSE, được chú ý.
Dù đang ở “đỉnh cao phong độ”, ông Trần Túc Mã, người có hơn 33 năm gắn bó và 15 năm đứng đầu ban điều hành, đã chủ động đề xuất chuyển giao - điều hiếm gặp tại nhiều doanh nghiệp Việt Nam. Ông Mã lý giải rằng, Traphaco đang trong trạng thái ổn định, tăng trưởng tốt, nên đây là thời điểm phù hợp để thế hệ kế nhiệm tiếp quản và dẫn dắt doanh nghiệp bước vào chu kỳ tăng trưởng mới.
Điểm đáng chú ý là ông không rời doanh nghiệp, mà tiếp tục giữ vai trò thành viên HĐQT và hỗ trợ lãnh đạo mới trong những giai đoạn quan trọng.
Người kế nhiệm ông Mã là bà Đào Thuý Hà, người có gần 30 năm gắn bó với Traphaco, đang là Phó tổng giám đốc phụ trách kinh doanh và marketing. Theo đánh giá của Tổng công ty Đầu tư và Kinh doanh vốn nhà nước (SCIC), Mirae Asset và Daewoong Pharmaceutical - ba cổ đông lớn của Traphaco - bà Hà hội tụ đủ ba yếu tố quan trọng là kinh nghiệm thực tiễn, bản lĩnh đổi mới và sự am hiểu thị trường dược.
Việc bổ nhiệm một nữ tổng giám đốc cũng là bước đi tiến bộ, thể hiện tinh thần quản trị hiện đại, coi trọng năng lực thực tế và cam kết đa dạng hóa lãnh đạo của Traphaco.
Điểm sáng lớn nhất ở Traphaco là sự đồng thuận cao giữa HĐQT, cổ đông và đội ngũ nhân sự trong quá trình chuyển giao. Không có xung đột quyền lực, không có khoảng trống điều hành, không có biến động nhân sự cấp cao. Traphaco đã làm điều mà nhiều doanh nghiệp Việt Nam còn thiếu: Kế nhiệm có chuẩn bị.
Điều này tạo niềm tin cho cổ đông, ổn định tâm lý nhân sự và đảm bảo hoạt động kinh doanh không bị gián đoạn.
Cùng với chuyển giao lãnh đạo, Traphaco đặt mục tiêu tăng trưởng mạnh trong giai đoạn 2025 - 2030, giai đoạn được đánh giá là nhiều cơ hội khi nhu cầu dược phẩm tăng nhanh, dân số già hóa và thị trường xuất khẩu mở rộng nhờ các hiệp định thương mại thế hệ mới (FTA).
Trên thực tế, hơn nửa thế kỷ hoạt động, Traphaco đã có nền tảng vững chắc với 4 nhà máy chuẩn GMP-WHO, danh mục sản phẩm chủ lực mạnh, thương hiệu uy tín, hệ thống phân phối rộng… Tuy nhiên, để bứt phá trong một thị trường đang cạnh tranh quyết liệt và có nhiều thay đổi, HĐQT Traphaco đánh giá doanh nghiệp cần “ngọn lửa mới”: Tốc độ - sáng tạo trên nền tảng kỷ luật, năng suất cao hơn và tư duy hội nhập mạnh hơn.
Tại lễ nhận bàn giao công việc, bà Đào Thuý Hà đã công bố loạt mục tiêu chiến lược của Traphaco như duy trì tăng trưởng hai chữ số, thúc đẩy dự án nhà máy EU-GMP; giữ vững vị thế số 1 ở mảng đông dược, tập trung phát triển tân dược và chuyển giao công nghệ; đẩy mạnh chuyển đổi số và ứng dụng AI; phát triển nguồn nhân lực trẻ, tạo nền tảng bền vững trong dài hạn.
Giới phân tích đang chờ đợi và quan sát các bước đi của Traphaco trong chu kỳ tăng trưởng mới với sự kết hợp giữa nền tảng kế thừa và tinh thần đổi mới.
Dưới góc nhìn của các chuyên gia Viện Thành viên HĐQT Việt Nam (VIOD), câu chuyện chuyển giao lãnh đạo tại Traphaco đem lại nhiều kinh nghiệm với cộng đồng doanh nghiệp niêm yết. Theo đó, chuyển giao cần diễn ra khi doanh nghiệp đang ổn định, không phải khi gặp khủng hoảng. Việc chọn thời điểm tốt giúp lãnh đạo mới có không gian thiết lập phong cách điều hành và triển khai chiến lược mới. Lãnh đạo cũ có thời gian tiếp tục đồng hành là cách duy trì tính liên tục chiến lược.
Minh bạch và đồng thuận là yếu tố quyết định. Sự ủng hộ từ HĐQT và cổ đông tạo ra niềm tin và sự ổn định trong nội bộ.
Quan trọng không kém, chuyển giao không chỉ là đổi người, mà là đổi mới tư duy. Ở Traphaco, thay đổi lãnh đạo gắn liền với nâng chuẩn quản trị, đẩy mạnh nghiên cứu và phát triển (R&D), chuyển đổi số và hướng ra quốc tế.
Trong bối cảnh chuyển giao thế hệ lãnh đạo đang diễn ra mạnh mẽ tại các doanh nghiệp Việt Nam, rất cần cách tiếp cận hiện đại: Bài bản, có chuẩn bị, đặt lợi ích chung lên trên và hướng tới mục tiêu dài hạn.
