Dẫu vậy tiến trình tái cấu trúc khối CTCK bị coi là chậm, khi việc xóa tên các công ty ốm yếu kéo dài, số lượng các CTCK hoạt động lay lắt vẫn tồn tại, dẫn đến tiềm ẩn rủi ro, tranh chấp trên thị trường.
Trong bối cảnh sức ép từ các giải pháp hành chính chưa có thêm bước tiến mới, do bất cập của quy định hiện hành cho phép CTCK gộp giấy chứng nhận đăng ký doanh nghiệp với giấy phép kinh doanh chưa được tháo gỡ, thì một tín hiệu khá tích cực là sức ép từ thị trường đang gia tăng.
Theo đó, các ông lớn như CTCK Sài Gòn (SSI), CTCK TP. Hồ Chí Minh (HCM), CTCK Ngân hàng Ðầu tư và Phát triển Việt Nam (BSI)... đang ngày một lấn lướt, vượt xa các đối thủ trên đường đua cạnh tranh nhờ “vũ khí” riêng. Ðó không chỉ là việc chủ động đi đầu trong công bố thông tin bằng tiếng Anh, nới room cho nhà đầu tư nước ngoài, mà còn là trở thành những ứng viên đầu tiên tham gia thị trường chứng khoán phái sinh sắp mở cửa.
Trong ngắn hạn, việc triển khai các “vũ khí” trên đang tăng sức ép cả về chi phí hoạt động, lẫn năng lực quản trị, điều hành... đối với các công ty này. Tuy nhiên, xét về trung và dài hạn, đây là những công cụ mới mà các CTCK tầm trung, chưa nói các công ty quy mô nhỏ, không có danh tiếng khó đủ sức tham gia cuộc đua và “trang bị” kịp.
Sức ép thị trường với các CTCK nhỏ sẽ còn tăng lên, khi tới đây, Bộ Tài chính, UBCK cho phép triển khai hàng loạt sản phẩm đòi hỏi các công ty phải đáp ứng tiêu chuẩn cao về an toàn tài chính, năng lực quản trị như: bán chứng khoán chờ về, giao dịch T+0 khi pháp lý đã sẵn sàng và tiến tới là bán khống cổ phiếu sau khi đã cho phép bán khống trái phiếu...
Chưa kể khi tiềm lực tài chính, nhân sự, chất lượng sản phẩm, dịch vụ... tiếp tục được nâng cao, các CTCK lớn sẽ còn tung ra những đòn cạnh tranh mới. Ðiều này được dự báo sẽ thu hút mạnh các đối tượng khách hàng, trong đó không loại trừ khách hàng từ các CTCK đang hoạt động èo uột hiện tại.
Dẫu vậy, sức ép thị trường chỉ là điều kiện cần, yếu tố đủ để đào thải hiệu quả các CTCK ốm yếu là Bộ Tài chính, UBCK cần sớm có giải pháp triệt để trong khắc phục bất cập của quy định pháp lý hiện hành, theo hướng nếu không đảm bảo tiêu chuẩn phải thu hồi giấy phép kinh doanh, nhưng tư cách pháp nhân của CTCK vẫn cần tồn tại để chịu trách nhiệm đến cùng với khách hàng về các quyền và nghĩa vụ liên quan.
