Sàn vàng: Số phận NĐT, ai lo định đoạt?

(ĐTCK-online) Một loạt các thông báo từ phía các sàn giao dịch vàng như: Thông báo không nhận ký quỹ vàng mặt của NĐT; Thông báo thay đổi mức phí rút vàng; Thông báo điều chỉnh mức phí góp vốn; Thông báo kéo dài thời gian giao dịch… từ lâu đã khá quen thuộc với NĐT trên sàn vàng.
Nhà đầu tư trên sàn giao dịch vàng. Nhà đầu tư trên sàn giao dịch vàng.

Như vậy, ngoài vic liên tc theo dõi các biến động liên quan đến các ch s trên th trường thế gii như giá vàng, giá dầu thô, tình hình chính s ti mt s nước có liên quan..., thì nay NĐT li phi cp nht các thông tin được phát đi t chính các sàn giao dch vàng trong bi cnh chưa có một khung pháp lý chính thc liên quan t phía cơ quan quản lý.

 

Từ sàn WSG…

Tại sàn giao dch vàng Ph Wall (WSG), từ lâu NĐT tỏ ra không mấy hài lòng trước  thông báo ngày 10/7/2008 về việc không nhn ký qu vàng vật chất ca nhà đu tư giao dịch ti WSG. Như vậy, ngay sau khi đi vào hot đng (ngày 8/7/2008), WSG đã ra thông báo này song điu đáng nói là cho đến nay, trong các giy tliên quan đến vic  m tài khon giao dch ca NĐT ti WSG, thông tin này vn chưa được cp nht. C th, trong hp đng góp vn đu tư vàng vẫn cho phép NĐT được góp vn bng vàng.

 

Theo tìm hiểu ca ĐTCK, tính đến thi đim này, chưa có một sàn giao dch vàng nào cm NĐT không được np vàng vào tài khoản.

 

Lý giải điu này, ông  Nguyễn Công Danh, Tng giám đc WSG cho biết, nguyên nhân ch yếu là do WSG chưa trang bị được h thng qun lý và lưu trữ vàng cn thiết cho NĐT. Liu lý do chủ quan này có dễ thuyết phc NĐT khi trong cam kết m tài khon ban đu gia 2 bên (NĐT- WSG), T hoàn toàn có th thc hin điu này.

 

Tại WSG, hp đng góp vn hp tác đu tư vàng nêu rõ “WSG đồng ý góp vn vi  NĐT đ cùng WSG đu tư mua, bán vàng vượt s vn thuc quyn s hu ca NĐT có trong tài khon giao dch ca mình m ti WSG dưới các hình thức góp vn bng vàng hay góp vn bng tin (VND)”.

 

Tạm khoan bàn v tính chất tên gi (Hp đng góp vn đầu tư vàng) cũng như thiệt hi chi tiết có th xy ra đi vi NĐT khi không được phép np vàng vào tài khon, nhưng có thể thy vi quy định này, NĐT chưa được đm bo quyn li mt cách chính đáng, gặp ít nhiu phiền toái trong giao dch.

 

Do chưa có lãi suất cho vàng nên NĐT hiếm khi đ vàng trong tài khon, ngoi tr gi ti các ngân hàng theo lãi suất huy động (khong 5%) như hiện nay, mà ch np vàng vào tài khoản được mở tại sàn vàng khi có nhu cầu bán ra, ch không bao gi đ vàng “chết” trong tài khon. Như vậy, vi thông báo điu chnh như thế này, liu NĐT có b nh hưởng khi s linh hot trong giao dch vàng được gii đu tư nhận đnh chính là việc trong tài khon cùng mt lúc có c vàng ln tin đng, để rút/nộp vàng/tiền khi cần thiết.

 

…đến các sàn vàng khác

Theo luật sư Vũ Th Huệ - Công ty Hp danh Lut Vit, chi nhánh Hà Nội, thì nghiên  cu các giấy tờ liên quan đến việc m tài khon giao dịch gia NĐT và sàn giao dch vàng mi thy quyn li ca NĐT khi tham gia giao dch sàn vàng còn tim n nguy cơ rủi ro cao trong điu kin hin vn chưa có cơ chế pháp lý bảo v. Hơn thế, người t chc sàn vàng cũng đng thi là người qun lý sàn vàng nên  hoàn toàn có quyn ra mi quyết đnh, thông báo liên quan ngay trên lãnh địa của mình khi cn mà không chịu bt k mt s can thip nào.

 

Hin NHNN cũng ch  qun lý việc xut nhp vàng mà không qun lý hot đng vàng nói chung, do đó còn tham gia giao dch vàng, NĐT còn phi t bo v mình.

 

Từ quy định về tỷ lệ góp vốn, tỷ lệ ký quỹ, tỷ lệ cảnh báo, thay đổi bổ sung hạn mức góp vốn; việc chia lợi nhuận, chịu rủi ro; xử lý tài sản thế chấp đến vấn đề ngừng góp vốn, chấm dứt hợp đồng … đều do người sáng lập sàn quyết định. Như vậy, quyền lợi của nhà đầu tư khi tham gia sàn giao dịch vàng sẽ hoàn toàn phụ thuộc vào quy định của sàn này. Trong thời gian tới, khi các sàn vàng đua nhau thành lập, việc nở rộ khả năng tạo lập một luật chơi riêng trong sân chơi của mình là điều khó tránh khỏi. Điều này cũng giúp NĐT có thêm cơ hội lựa chọn thêm sàn vàng phù hợp, song cũng đồng nghĩa với rủi ro tiềm ẩn sẽ tăng cao cho người sẵn sàng chấp nhận cuộc chơi khi chính thức có cơ chế pháp luật đứng ra bảo vệ.

 

Ngay tại sàn chứng khoán, tuy vẫn bị giới đầu tư ít nhiều kêu ca về mức độ xử phạt hành chính còn nhẹ tay, chỉ có tác dụng răn đe, cần nâng mức xử phạt, nhưng dù sao ở đó vẫn có chế tài xử phạt hay cảnh cáo đối với đối tượng vi phạm (công ty chứng khoán hay nhà đầu tư…), còn tại sàn vàng, hoàn toàn là một khoảng trống pháp lý, có lỗi mà như không.

 

Trong trường hp phát sinh tranh chp, cũng ging như các hợp đng kinh tế khác, hp đng giao dch vàng cũng cho phép “mi tranh chấp phát sinh trong hp đng được gii quyết  trên cơ sở thương lượng và hoà gii”, song điều khác biệt theo một số luật sư là trong trường hp thương lượng và hoà gii không thành, quy định ở đây còn khá chung chung: “ Hai bên có th gii quyết theo pháp lut Vit Nam”.

 

Theo đề xuất của bà Huệ, nên quy định cụ thể hơn để NĐT được rõ, chẳng hạn như: “Trong trường hợp không thể hoà giải được thì các bên sẽ đưa tranh chấp ra giải quyết tại Trung tâm Trọng tài Quốc tế Việt Nam với một trọng tài viên theo Quy tắc trọng tài của Trung tâm Trọng tài Quốc tế Việt Nam. Quyết định của trọng tài là chung thẩm đối với các bên”.

 

Như vậy, nếu không may xy ra tranh chp, bước đu NĐT s cùng vi công ty, đơn vị tổ chức sàn vàng thương lượng và hoà gii, sau đó mi dẫn đến s can thip ca pháp lut. Nhưng liu các sàn vàng có đ kết cc này xy ra và NĐT có bn b tiếp tc giao dch ti sàn đó?

 

Được biết, ngày 12/9 vừa qua, một báo cáo cụ thể liên quan đến khảo sát và xúc tiến xây dựng quy chế cho sàn giao dịch vàng đã được trình Thủ tướng Chính phủ.

 

Qua báo chí, mới đây, Thống đốc NHNN Nguyễn Văn Giàu cũng cho biết, dự kiến trong tuần tới Thủ tướng cũng sẽ có ý kiến chỉ đạo về việc lập quy chế cho sàn vàng. Đây hiện là tín hiệu thực sự đáng mừng cho những ai đang giao dịch trên  sàn vàng, song NĐT còn phải tự bảo vệ mình trước rủi ro tiềm ẩn cho đến khi quy chế này chính thức được ban hành.

Kim Lan
Kim Lan

Tin cùng chuyên mục

VNIndex 1,284.09 -6.09 -0.47% 232,038 tỷ
HNX 242.58 -1.33 -0.55% 1,769 tỷ
UPCOM 91.57 0.09 0.09% 657 tỷ