Biến động của VN-Index cho thấy không có nhiều cơ hội đáng kể trong vòng 1 năm qua
SSI phát hành 2.000 tỷ đồng trái phiếu chuyển đổi, lãi suất 4%/năm với quyền chuyển đổi thuộc về trái chủ. Giá chuyển đổi là 35.639 đồng/cổ phiếu. Ngày hết hạn đăng ký là 24/3/2011.
Việc không có trái chủ nào đăng ký chuyển đổi trái phiếu là điều dễ đoán vì thị giá của SSI trên sàn gần 8 tháng nay đều thấp hơn giá chuyển đổi. Như vậy nếu trái chủ chấp nhận chuyển đổi thành cổ phiếu, tự nhiên khoản đầu tư đó lại lỗ. Mặt khác, lấy lại tiền và đem tiền đó đi mua SSI trên sàn vừa tiện, vừa chủ động và có lợi thế thời gian.
Từ phía nhà đầu tư, đến thời điểm này có thể khẳng định việc đầu tư trái phiếu chuyển đổi của SSI đã không thành công. Mức lãi suất 4%/năm là quá thấp so với lãi suất ngân hàng. Ngoài ra, trái chủ còn phải chịu thuế thu nhập cá nhân 5% trên lãi hoặc thuế thu nhập doanh nghiệp 10% đối với tổ chức nước ngoài. Riêng trái chủ là tổ chức trong nước không bị khấu trừ thuế.
Đối với SSI, mặc dù việc chuyển đổi trái phiếu không thành công, nhưng SSI cũng có cơ hội huy động được nguồn vốn lớn với chi phí thấp. Dĩ nhiên vấn đề còn phụ thuộc vào việc SSI sử dụng hiệu quả đến đâu nguồn vốn này. Nếu việc sử dụng nguồn vốn này hiệu quả với mức sinh lời cao hơn lãi suất đi vay và chi phí thì rõ ràng SSI đang hưởng lợi. Vấn đề còn lại là chuẩn bị nguồn vốn để trả lại trái chủ.
Theo báo cáo tài chính cuối năm 2010, SSI có nguồn tiền gửi ngân hàng khoảng 1.242,4 tỷ đồng và 1.726,4 tỷ đồng tương đương tiền. Chứng khoán đầu tư ngắn hạn cũng rất lớn. Việc chuẩn bị các phương án, trong đó có phương án hoàn tiền chắc chắn đã được tính đến vì SSI một thời gian khá dài xuống dưới giá chuyển đổi. Rất có thể trong vòng 3 tháng nay, SSI đã thanh lý một phần danh mục đầu tư để thu xếp vốn.
Rất khó để xác định hiệu quả sử dụng vốn vay nói trên của SSI vì thực tế thị trường chứng khoán từ tháng 4/2010 đến nay, chỉ có duy nhất một sóng đủ lớn vào tháng 12/2010 và tháng 1/2011. Tuy vẫn có sóng lớn ở một số cổ phiếu cá biệt nhưng nhìn chung cơ hội trên sàn niêm yết là không nhiều. Thậm chí có công ty chứng khoán như KLS còn giữ tiền kỳ hạn để bảo toàn vốn.
Dĩ nhiên vốn có thể được dùng vào nhiều việc khác có khả năng sinh lời cao hơn. Báo cáo tài chính các quý của SSI gần đây luôn có khoản tiền mặt lớn. Như vậy một khả năng rất cao là SSI vẫn bảo toàn được một phần vốn vay. Thậm chí chỉ cần gửi kỳ hạn hoặc cho vay lại dưới các hình thức khác cũng có thể sinh lời như một dạng “carry-trade” hiệu quả.
Ngược lại, vẫn có rủi ro nếu SSI thua lỗ trong các khoản đầu tư bằng đồng vốn vay đó. Đặc biệt nếu SSI đầu tư quá lớn vào thị trường niêm yết thì có khả năng lợi nhuận không đủ lớn. Phần tiền mặt của SSI luôn thấp hơn giá trị vay cho thấy SSI vẫn đầu tư một phần nguồn vốn này. Trên sàn niêm yết, thời điểm thanh lý khoản đầu tư tốt nhất có lẽ là vào tháng 1/2011. Thời điểm mua vào tốt nhất là tháng 11/2010. Vấn đề còn lại là hoạt động đầu tư của SSI có lựa chọn thời điểm hợp lý hay không.
Về phía trái chủ, 12 tổ chức và cá nhân đã mua trái phiếu chuyển đổi của SSI. Trong đó Công ty Cổ phần Đầu tư địa ốc Nova mua nhiều nhất với 361,25 tỷ đồng, ngân hàng Tiên Phong đứng thứ hai với 290 tỷ đồng. Công ty TNHH Nguyễn Duy Hưng cũng mua 200 tỷ đồng. Công ty tài chính cao su mua 269,857 tỷ đồng. Các trái chủ chấp nhận cho vay với lãi suất chỉ có 4% dựa trên kỳ vọng cổ phiếu SSI sẽ tăng lên cao hơn giá chuyển đổi.
Khó có thể kết luận một cách đơn giản là trái chủ chấp nhận cho SSI vay tiền lãi suất thấp là vì mong muốn trở thành cổ đông của SSI do điều kiện thị trường ở hai thời điểm khác nhau. Do đó vẫn chưa có gì chắc chắn việc hoàn tiền lại sẽ tạo nên một lực đẩy với cổ phiếu SSI trong ngắn hạn, dù mức giá hiện tại thấp hơn nhiều giá chuyển đổi. Diễn biến của thị trường mới quyết định việc nguồn tiền “nhàn rỗi” đó có quay lại hay không.
