Thị trường xuống mạnh như vừa qua là do NĐT bị yếu tố tâm lý chi phối rất lớn.
Kết thúc phiên giao dịch ngày 5/12, VN-Index đóng cửa ở mức 299,68 điểm, tổng giá trị giao dịch chỉ đạt 242,529 tỷ đồng. Mốc điểm 300 của VN-Index kể từ đầu năm 2006 chính thức bị xuyên thủng trước sự "bình thản"của nhiều NĐT… Trong khi chi phí đầu vào của hoạt động sản xuất - kinh doanh đang giảm mạnh, nền kinh tế có dấu hiệu ổn định trở lại, vì sao thị trường chưa chặn được đà lao dốc?
Chi phí giảm
Giá vốn, chiếm tỷ trọng lớn trong tổng chi phí đầu vào của DN, đang giảm khá mạnh. Cuộc chạy đua hạ lãi suất giữa các ngân hàng đang ngày càng nóng kể từ khi lãi suất cơ bản được giảm xuống 10%. Và để thực hiện gói giải pháp kích thích kinh tế của Chính phủ, nhiều khả năng lãi suất cơ bản sẽ còn được giảm tiếp trong thời gian tới.
Chỉ trong vòng 5 ngày đầu của tháng 12, Vietcombank đã 2 lần điều chỉnh giảm lãi suất cho vay. Theo đó, kể từ ngày 5/12/2008, lãi suất cho vay ưu đãi chỉ ở mức 0,875%/tháng, lãi suất cho vay thông thường là 1,04%/tháng, riêng đối với các DN sản xuất hàng xuất khẩu cam kết bán lại ngoại tệ cho Vietcombank thì lãi suất cho vay của Ngân hàng chỉ còn ở mức 0,42%/tháng.
Cũng trong ngày 5/12, BIDV công bố áp dụng lãi suất cho vay ngắn hạn VND đối với tất cả các khách hàng chỉ ở mức 10 - 11,5%/năm. Trong đó, ưu tiên cung ứng lãi suất thấp cho khách hàng trực tiếp sản xuất ra sản phẩm thiết yếu cho nền kinh tế như: năng lượng, xăng dầu, sắt thép, xi măng, phân bón, thuốc chữa bệnh, các DN nhỏ và vừa, các khoản vay tài trợ xuất khẩu, cho vay thu mua lúa gạo. Trước đó, Ngân hàng Liên Việt cũng áp dụng mức lãi suất vay ưu đãi là 13%/năm, mức lãi suất cho vay thông thường tối thiểu ở mức 14%/năm.
Không chỉ lãi suất ngân hàng, giá xăng dầu cũng được điều chỉnh giảm nhiều lần trong thời gian ngắn. Ngoài ra, nhiều nguyên liệu cơ bản đầu vào cũng giảm mạnh.
Nhưng phải chờ độ trễ
Ông Đinh Quang Nương, Tổng giám đốc CTCK Vincom cho rằng, phải mất ít nhất từ 4 đến 6 tháng các yếu tố tích cực mới có thể "ngấm", các DN mới cải thiện được tình hình kinh doanh. Không phải hôm nay ngân hàng nói giảm lãi suất, ngày mai DN có thể ra vay được ngay với mức lãi suất đó. Việc lên kế hoạch, xin ý kiến cổ đông, làm thủ tục vay vốn và đầu tư số vốn vay để triển khai được kế hoạch đầu tư sản xuất - kinh doanh cũng mất đến vài ba tháng.
Ông Nương cho rằng, thị trường xuống mạnh như vừa qua là do NĐT bị yếu tố tâm lý chi phối rất lớn. Ngoài việc chịu tác động từ thị trường thế giới, NĐT còn có lo lắng về kết quả kinh doanh quý IV của DN sắp được công bố. Với những yếu tố này, ông Nương đưa ra nhận định khá dè dặt: VN-Index sẽ dao động trong khoảng 280 - 320 điểm từ nay đến cuối năm.
Cùng chung quan điểm NĐT đang chờ đợi báo cáo tài chính, ông Nguyễn Anh Đức, Giám đốc Khối dịch vụ chứng khoán CTCK SMEs, cho biết thêm, những báo cáo từ DN mới là thông tin ban đầu, NĐT quan tâm hơn đến báo cáo tài chính năm đã được kiểm toán, nhưng đến cuối quý I năm sau mới được công bố.
Tuy nhiên, các DN hiện đã đỡ khó khăn hơn do các chi phí đầu vào đang giảm mạnh. Ông Đức cho rằng, có thể DN không giảm ngay được các chi phí do chưa kịp cơ cấu lại các khoản vay từ trước, nhưng ít nhất là không gia tăng chi phí nếu thực hiện đẩy mạnh sản xuất - kinh doanh cũng như thực hiện các khoản vay mới. Ông Đức tỏ ra lạc quan hơn khi cho rằng, thị trường có thể bật lại trong tuần này do chỉ số chứng khoán đã về sát mức hỗ trợ.
Tổng giám đốc một CTCK có địa chỉ tại Hà Nội cho rằng, có 2 yếu tố chính tác động đến tâm lý NĐT lúc này.
Một là việc áp dụng thuế thu nhập từ kinh doanh chứng khoán. Hiện nay NĐT vẫn chưa biết có được giãn thuế hay không và nếu không thì có cách thu nào giảm thiểu thủ tục, đảm bảo chỉ khi nào có lợi nhuận mới phải nộp thuế? Trong lúc TTCK suy giảm mạnh, chủ trương thu thuế khiến NĐT có động cơ thoát nhanh khỏi thị trường.
Yếu tố thứ hai, sức cầu thị trường phụ thuộc vào các nguồn vốn của các quỹ đầu tư và NĐT cá nhân. Vị tổng giám đốc trên cho biết, hiện có những quỹ đầu tư nắm giữ lượng tiền mặt lớn nhưng vẫn đang chờ cơ hội. Còn đối với nhiều NĐT cá nhân, thông tin về thuế thu nhập chứng khoán rõ ràng hơn thì họ mới có quyết định đầu tư.
Thông thường, chi phí đầu vào giảm và nền kinh tế dần ổn định trở lại là điểm tựa cho TTCK hồi phục. Mặc dù xu hướng thị trường vẫn là ẩn số khi khả năng đi xuống vẫn đang áp đảo, nhưng vẫn có không ít yếu tố hỗ trợ đi lên. Sức khoẻ nội tại của DN và nền kinh tế sẽ là nhân tố quyết định thị trường trong thời gian tới và theo tính toán của các chuyên gia, khoảng 4 - 6 tháng tới nền kinh tế sẽ bước vào chu kỳ hồi phục. Nếu theo đúng quy luật, TTCK sẽ phục hồi trước khoảng 3 tháng so với sự phục hồi của nền kinh tế và cơ hội mua vào đã rất gần.
