Đánh giá về những thuận lợi và thách thức khi Việt Nam gia nhập WTO, một chuyên gia nước ngoài cho rằng, người lao động Việt Nam có thể sẽ phải đối mặt với tình trạng thất nghiệp cao. Bởi khi hoạt động thương mại mang tầm vóc quốc tế, không phải người lao động nào cũng có đủ trình độ ngoại ngữ, khả năng thích ứng văn hóa công ty đa quốc gia,... để được tuyển dụng, vì thế sẽ sớm bị loại. Nhưng chuyên gia này nhìn nhận Luật Lao động đã có những quy định rất hay, rất phù hợp, có thể giúp người lao động có lộ trình hòa nhập cùng tiến trình hội nhập WTO của đất nước. Do đó, lao động người Việt Nam có bị đào thải hay không chỉ phụ thuộc vào hai yếu tố, thứ nhất là khả năng của bản thân họ và thứ hai là DN có tạo điều kiện tốt cho họ làm việc hay không.
Ý nghĩa của Luật Lao động là thế, nhưng trong một hội thảo gần đây, theo bà Nguyễn Thị Dân, Trưởng phòng Lao động – Tiền lương – Tiền công Sở LĐ-TB-XH TP.HCM, nhiều DN cứ cố tình “hiểu khác đi”, sao cho thu được lợi ngay trước mắt mà không cần biết nhân viên mình phải khốn khó ra sao khi phải chấp nhận tăng ca để đủ sống. Gần đây, các chủ DN tại một số ngành thâm dụng lao động đua nhau đi “học” cách thực hiện trách nhiệm xã hội. Không biết trong số DN này có bao nhiêu DN muốn thể hiện trách nhiệm của mình bằng cái tâm và có bao nhiêu DN thực hiện chỉ vì muốn lấy được cái giấy chứng nhận SA 8000 (tiêu chuẩn trách nhiệm xã hội) mà đối tác nước ngoài yêu cầu.
Thách thức hay thuận lợi là do DN tự tạo ra, “sống” hay “chết” là do mình quyết định. Nếu “thương” nhân viên chỉ bởi do đối tác “áp đặt”, nhân viên sẽ không có niềm tin vào DN nữa và khi có điều kiện thuận lợi hơn, họ sẽ tìm đến chỗ khác tốt hơn. Khi đó, dù có nhiều tiền, DN cũng không thể nào kiếm được nhân viên, có khi để bảo đảm hoạt động lại phải thuê lao động người nước ngoài với chi phí đắt hơn gấp nhiều lần.
