NHNN sẽ tiếp tục có các biện pháp xử lý nghiêm những hành vi vi phạm trên thị trường ngoại hối.
Sở dĩ có hiện tượng trên là do nhu cầu về ngoại tệ của nhà nhập khẩu vẫn tồn tại, còn cung ngoại tệ trong hệ thống ngân hàng không thể đáp ứng. Bởi lượng ngoại tệ bên ngoài "chảy" vào thị trường chỉ nhỏ giọt và tình trạng "găm" USD của nhà xuất khẩu không thể chấm dứt, dẫn đến cung - cầu ngoại tệ tiếp tục lệch pha.
Nguồn từ ngân hàng không đủ
| TIN LIÊN QUAN |
| * Đa dạng ngoại tệ để giảm áp lực cung USD * Doanh nghiệp - ngân hàng: Loay hoay "xoay" ngoại tệ |
Cần ngoại tệ để nhập lô hàng mới, giám đốc dự án một công ty điện lạnh tại TP. HCM phải chấp nhận trả với giá 18.530VND/USD cho 10.000USD trong đợt thanh toán giữa tháng 7/2009.
Theo vị giám đốc trên, trước đây khi lượng ngoại tệ trong ngân hàng dồi dào, công ty ông mở L/C ở Agribank đều được mua ngoại tệ với giá niêm yết để thanh toán. Nhưng từ cuối năm ngoái đến nay, mỗi lần có nhu cầu nhập khẩu hàng hóa, công ty ông đều phải tự tìm kiếm hơn 1/2 lượng ngoại tệ cần thanh toán (Agribank chỉ bán cho một phần nhỏ) và chỉ mua được trên thị trường tự do, với giá cao hơn rất nhiều so với giá niêm yết trong hệ thống các NHTM.
Mặt khác, do cung ngoại tệ trong NH luôn thấp hơn so với cầu nên khó đáp ứng được nhu cầu của khách hàng. Tổng giám đốc ACB - ông Lý Xuân Hải cho biết, trạng thái ngoại hối tại ACB luôn được duy trì bằng không, tức NH mua được bao nhiêu từ nhà xuất khẩu sẽ bán lại ngay cho nhà nhập khẩu.
Để có được nguồn ngoại tệ cung ứng cho khách hàng, ACB đã đưa ra nhiều chính sách ưu đãi cho nhà xuất khẩu, chẳng hạn như giảm lãi suất vay vốn, song ông Hải cho biết, lượng USD mua vào của NH cũng khó đáp ứng hết nhu cầu DN nhập khẩu. Do đó, ACB chỉ có thể cung ứng USD cho DN nhập khẩu có quan hệ tín dụng lâu năm và thường xuyên với NH.
DN "ngóng" tỉ giá
Trên thực tế, các nhà xuất khẩu hiện nay khi có nguồn thu bằng ngoại tệ vẫn không muốn bán ngay cho NH và tiếp tục duy trì trên tài khoản, với mục đích kỳ vọng tỉ giá sẽ tăng thêm. Kể cả những khi có nhu cầu về vốn lưu động, một số DN mạnh dạn vay tiền đồng, thay vì bán ngoại tệ sau khi được đối tác thanh toán để bổ sung vốn lưu động. Một phần, do vay vốn bằng VND trong lúc này không ít DN được hưởng chính sách hỗ trợ lãi suất. Lãi suất sau khi trừ mức hỗ trợ, DN chỉ phải trả cho NH khoảng 5 - 6%/năm. Còn nguồn USD tiếp tục được cất giữ trên tài khoản, kỳ vọng giá lên.
Đáng chú ý, trong đó một số DN còn tìm cách đem ngoại tệ ra thị trường tự do bán, nhằm thu mức lợi cao hơn. Dẫn đến, nguồn ngoại tệ vào NH vốn dĩ đã khan hiếm lại càng khan hiếm hơn. Ngược lại, với các nhà nhập khẩu, cần ngoại tệ thanh toán cũng chỉ chọn phương án mua, cho dù phải trả giá cao. Thực tế, lãi suất vay vốn bằng ngoại tệ đã được các NH cắt giảm sâu (còn 3%/năm), nhưng dư nợ tín dụng bằng USD được các ngân hàng cho biết, tăng rất chậm. Nguyên nhân, tâm lý lo ngại rủi ro biến động tỉ giá vẫn đè nặng tâm lý của nhà nhập khẩu nên chưa dám vay vốn bằng USD.
Theo một cán bộ Maritime Bank, với các DN sử dụng nguồn nguyên liệu nước ngoài về, nhưng sản xuất hàng hóa bán ra ở thị trường nội địa và thu bằng VND cũng không nên vay vốn bằng USD. Vì họ không có nguồn thu bằng ngoại tệ để trả nợ NH và buộc phải đi mua USD, nhưng nếu gặp lúc tỉ giá hối đoái biến động thì rủi ro về tỉ giá rất lớn. Do đó, NH cũng rất lo ngại rủi ro khi cho vay vốn bằng USD.
Chính những yếu tố trên tiếp tục gây áp lực lên tỉ giá hối đoái. Mặc dù, NHNN đã đưa ra các biện pháp chấn chỉnh thị trường và phạt hành chính đối với những trường hợp kinh doanh ngoại tệ trái phép, song vẫn khó bình ổn được cung - cầu về USD. Vì vậy, để giảm áp lực trong bối cảnh cung ngoại tệ đang khan hiếm, các ngân hàng cho rằng, nhà nhập khẩu nên đa dạng ngoại tệ trong sử dụng thanh toán. Có nghĩa, nhập khẩu ở thị trường nào, DN có thể dùng đồng yen hay nhập từ châu Âu dùng euro... Như vậy, sẽ giảm được chi phí trung gian và hạn chế rủi ro cho cả hai bên.
NHNN cho biết, 6 tháng cuối năm sẽ tiếp tục thực hiện các biện pháp điều hành thị trường ngoại hối và tỉ giá như trong 6 tháng đầu năm 2009. Theo đó, NHNN sẽ can thiệp mạnh và hợp lý theo tín hiệu thị trường trên cơ sở có chọn lọc đối tượng, nhằm đảm bảo ổn định tỉ giá và cán cân thanh toán. Đồng thời, xử lý nghiêm các trường hợp kinh doanh ngoại tệ trái phép và mua bán tỉ giá vượt trần quy định tại các NH.
